Đăng Nam-
Việc tăng cường tính thực tiễn và tích hợp đề thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2018-2019 tại TPHCM được đánh giá có tính sáng tạo. Song, sự đổi mới ấy cũng mang đến nhiều lo lắng cho cả giáo viên lẫn học sinh.
Đề thi lạ hơn
Theo lãnh đạo Phòng Giáo dục Trung học (Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM), đơn vị thực hiện công tác biên soạn đề thi tuyển sinh lớp 10 tại thành phố, cho biết đề thi ba môn cơ bản Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ sẽ được biên soạn theo hướng tăng cường tính thực tiễn và tích hợp kiến thức. Các câu hỏi tích hợp thể hiện qua việc môn Toán không chỉ là các kiến thức về môn học này hay môn Văn không chỉ là câu hỏi thuộc lĩnh vực văn học mà sẽ còn có sự xuất hiện của kiến thức các môn như Lịch sử, Giáo dục công dân.
Cụ thể ở môn Toán, một nửa đề thi là hiểu và vận dụng, 30% là kiến thức của các môn khác như Lý, Hóa, Sinh, Địa. Tuy nhiên, đề sẽ không gây áp lực cho học sinh phải học nhiều môn, nhớ nhiều công thức mà quan trọng hơn là biết cách vận dụng kiến thức, giải quyết câu hỏi.
Với môn thi Ngữ văn, sắp tới có thể sẽ có tên là Văn và vấn đề xã hội, thể hiện trước hết ở phần đọc – hiểu không còn khu trú ở những văn bản xã hội đời sống mà có thể cho dữ liệu là văn bản ở lĩnh vực lịch sử, địa lý, khoa học… Điều này đòi hỏi học sinh cần có những kiến thức về lĩnh vực nói trên để hiểu văn bản và giải quyết trọn vẹn bài tập. Đối với môn Ngoại ngữ, các câu hỏi thể hiện yêu cầu các kiến thức vận dụng, các tình huống cần sử dụng ngoại ngữ vào trong đời sống.
Theo dự kiến, môn Toán sẽ có nhiều thay đổi nhất khi số lượng câu hỏi tăng lên, đồng thời tích hợp kiến thức nhiều môn khoa học tự nhiên nên Sở Giáo dục đã sớm công bố đề thi môn này. Theo đó, đề gồm 5 câu thông thường và 5 câu tích hợp.
Sau khi đọc và giải đề thi minh họa xong, thạc sĩ Ngô Thanh Sơn (giáo viên Toán trường THPT Vĩnh Viễn, TPHCM) cho rằng học sinh sẽ rất khó đạt điểm cao. Ông Sơn phân tích, cấu trúc đề minh họa hoàn toàn mới với 10 câu hỏi theo các ý độc lập với nửa đầu đơn thuần là môn Toán với kiến thức cơ bản, học sinh khá giỏi có thể làm trọn vẹn, học sinh trung bình cũng làm được tương đối. Tuy nhiên, đối với 5 câu cuối yêu cầu học sinh phải biết mô hình hóa, đọc hiểu để tìm được mấu chốt của đề và đưa về dạng một bài toán.
Theo thầy giáo toán này, kỹ năng trên không đơn giản bởi học sinh phải vừa nắm chắc kiến thức toán, vừa am hiểu kiến thức của môn tích hợp. Chẳng hạn với câu hỏi về quang học, học sinh phải vận dụng kiến thức vật lý và nếu đây là câu hỏi môn Vật lý thì nó vẫn là câu hỏi khó. “Với đề bài này, tôi nghĩ mặt bằng chung môn Toán năm nay sẽ thấp”, ông Sơn dự báo.
Học sinh TPHCM tham gia kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2017-2018. Ảnh: Đăng Nam
Giáo viên phải đổi mới
Theo ông Sơn, với cách ra đề dạng tích hợp này, giáo viên Toán phải cập nhật kiến thức vật lý, hóa học, địa lý… để giảng dạy cho học sinh làm quen. Tuy nhiên, không phải ai cũng làm việc đó bởi thời gian dạy trên lớp có hạn, áp lực chạy theo chương trình nên học sinh dễ lúng túng.
Học sinh ở trên lớp đang học theo chương trình giáo khoa, các bài kiểm tra vẫn phải theo kế hoạch có sẵn. Việc làm quen với dạng đề bài này ở học sinh đang học lớp 9 sẽ hạn chế, phụ thuộc vào cách dạy của từng trường, từng thầy cô. “Không khéo đề thi đổi mới này sẽ làm tình trạng dạy thêm, học thêm gia tăng, chạy đua ôn luyện để vào lớp 10”, ông Sơn cho biết.
Trong khi đó, thầy Trần Tuấn Anh (giáo viên Toán của Trung tâm giáo dục thường xuyên quận Gò Vấp, TPHCM) cho rằng việc sử dụng các kiến thức đã học của môn Toán để giải quyết các tính huống thực tế sẽ là động lực để các em học sinh chủ động tìm tòi trong việc tiếp thu môn học này. Do đó, cách ra đề thi tích hợp ở môn Toán nói riêng và các môn khác là đáng khuyến khích, giúp học nâng cao tính sáng tạo, hạn chế việc học vẹt, học tủ.
Tuy nhiên, với cách phân phối chương trình hiện tại và yêu cầu kiến thức cần nắm của bài học thì giáo viên có không nhiều thời gian dạy tích hợp để giải các bài tập. Do đó, học sinh cần thêm thời gian khác để làm quen với các dạng toán thực tế. Trong khi đó, các bài toán thực tế trong sách giáo khoa còn chưa nhiều khiến các em học sinh cần có nguồn bổ sung khác.
“Ngoài việc sách tham khảo hiện tại cũng rất hạn chế kể cả về số lượng thì việc các em tìm tới những nơi học thêm là khả năng rất lớn”, ông Anh nói. Theo vị thầy giáo này, các ngay từ lúc này, các thầy cô lớp 9 phải cập nhật kiến thức các môn tích hợp song song dạy chương trình chính khóa.
Cô T. (giáo viên môn Tiếng Anh, trường THCS Thông Tây Hội, Gò Vấp) cho biết cô khá bỡ ngỡ trước cách ra đề thi tuyển sinh 10 của Sở Giáo dục và Đào tạo. Cô giáo này thừa nhận, nếu tích hợp các kiến thức khoa học tự nhiên trong môn Tiếng Anh thì chính bản thân giáo viên còn lúng túng, huống chi học trò.
“Muốn thay đổi cách dạy cho phù hợp để học sinh làm quen với đề thi mới cần có sự đồng bộ từ nhà trường và ban giám hiệu phải chủ trì việc này. Giáo viên chúng tôi rất khó thay đổi cách dạy, bởi giáo án đã ngốn hết thời gian trên lớp”, cô giáo chia sẻ.
Về phía học sinh, theo khảo sát của Sài Gòn Tiếp Thị, phần lớn các em đang học lớp 9 đều tỏ ra bỡ ngỡ trước nội dung dự kiến của đề thi tuyển sinh lớp 10 vừa được công bố, đặc biệt là Toán.
“Bài toán thì không khó, nhưng suy luận, lý giải để các câu hỏi về Lý, Hóa biến thành một bài toán lại rất khó. Có lẽ em phải tìm một nơi để ôn luyện, kẻo không đậu vào lớp 10 trường công”, một học sinh tên Huyền ở trường THCS Kim Đồng, quận 5 cho hay.
[box] TPHCM hiện có 102 trường THPT công lập, đáp ứng 70% chỗ học cho học sinh tốt nghiệp THCS hàng năm. Số còn lại sẽ học tại các trung tâm giáo dục thường xuyên cấp quận, huyện; các trường kỹ thuật – hướng nghiệp và trường THPT tư thục.
Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 được Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM tổ chức khoảng đầu tháng 6 nhằm lựa chọn học sinh vào các trường THPT công lập. Năm ngoái, hơn 73.000 thí sinh đã tham gia kỳ thi này.
Học sinh phải dự thi đủ ba môn Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ và không có bài thi nào bị điểm 0. Điểm xét tuyển là tổng điểm Toán, Ngữ văn (cùng nhân hệ số 2) cộng với Ngoại ngữ. [/box]
