Khánh Ngân –
Trước đây, khi điều trị bướu giáp nhân lành tính (bướu cổ) chỉ có hai phương pháp: nội khoa (dùng thuốc) và phẫu thuật gồm mổ mở và mổ nội soi. Tuy nhiên, phẫu thuật khiến nhiều người lo ngại vì để lại sẹo, đau đớn, tái phát, đặc biệt là biến chứng mất giọng nói. Mới đây, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM đã ứng dụng thành công kỹ thuật mới điều trị triệt để bướu cổ bằng phương pháp sóng cao tần RFA mà không cần phẫu thuật và không bị tái phát.
Bác sĩ đang điều trị bướu giáp nhân bằng kỹ thuật sóng cao tần.
Theo Bộ Y tế, bướu cổ là bệnh lý phổ biến ở nước ta, tỷ lệ nữ giới mắc bệnh cao gấp năm lần so với nam giới. Số người mắc bệnh bướu cổ ở miền núi phía Bắc chiếm tỷ lệ 30-40% trong cộng đồng, có nơi lên tới 80%. Ở đồng bằng phía Bắc khoảng 6-10% người mắc bệnh bướu cổ. Tại ĐBSCL, tỷ lệ người mắc bệnh này là 20-30%. Trung bình mỗi năm có khoảng 115.000 người được khám và chữa bệnh bướu cổ.
Theo các chuyên gia nội tiết, bướu giáp nhỏ có thể không gây ảnh hưởng về thể chất hoặc thẩm mỹ nhưng bướu giáp lớn có thể làm cho người bệnh khó thở, nuốt khó và gây ho, khàn tiếng. Ngoài ra, bướu giáp còn gây ra nhiều rối loạn như mệt mỏi và tăng cân (do suy giáp) hoặc giảm cân ngoài ý muốn, dễ cáu gắt, khó ngủ, tim đập nhanh, suy tim (do cường giáp)… Bướu giáp nhân là tổn thương dạng khối nằm trong tuyến giáp, đa số không gây triệu chứng gì, trong đó nhân lành tính chiếm đa số, chỉ một tỉ lệ rất nhỏ dẫn đến ung thư giáp, thường gặp ở độ tuổi trẻ hơn 20 tuổi hoặc lớn hơn 45 tuổi
Chị Đào Thị Th., 48 tuổi ở quận Bình Thạnh, bị bướu giáp đa nhân 2 thùy khiến cổ phình to và gây khó thở, nuốt vướng. Năm 1997 chị được phẫu thuật cắt trọn thùy phải và bán phần thùy trái. Thế nhưng, cách đây năm năm, chị lại tái phát bướu cổ (tái phát thùy trái-phần mô tuyến giáp chừa lại để không bị suy giáp sau mổ). Vẫn còn ám ảnh lần phẫu thuật trước: vết sẹo dài, vết thương đau nhức và nói chuyện khó khăn trong suốt một năm sau mổ nên chị kiên quyết từ chối mổ theo chỉ định của bác sĩ và chỉ điều trị bằng uống thuốc. Tuy nhiên, chị dùng thuốc không có hiệu quả, bướu lớn nhanh khoảng 4 cm và một lần nữa, bác sĩ yêu cầu phẫu thuật lần hai.
Nỗi sợ hãi vẫn còn nguyên, lại thêm bác sĩ tư vấn nếu tiếp tục phẫu thuật chị sẽ gặp nhiều nguy cơ như vết mổ cũ viêm xơ dính dễ tổn thương thần kinh, khàn giọng, tổn thương các cấu trúc mạch máu, suy giáp do cắt bướu và phần mô giáp lành, suy cận giáp… nên chị lại quyết định… ôm bệnh.
Nỗi lo về thẩm mỹ, biến chứng sau mổ hay tái phát bệnh là hoàn toàn có cơ sở. Người bệnh trở nên mặc cảm với đường sẹo vắt ngang qua cổ sau khi được phẫu thuật mổ cắt nhân giáp, thùy giáp. Hay cũng có trường hợp bỗng dưng mất tiếng. Vì vậy, trên thực tế, có nhiều người dù cổ phình to, nuốt vướng, khó thở nhưng vẫn ráng chịu đựng.
Thế nhưng, gần đây trên thế giới đã có phương pháp thứ ba điều trị bướu cổ là kỹ thuật dùng sóng cao tần RFA để hủy bướu, hoàn toàn không đụng đến dao kéo. Kỹ thuật này xuất phát từ Hàn Quốc và sau đó được triển khai khắp thế giới vì những ưu điểm nổi trội so với phương pháp phẫu thuật: không mất thời gian nằm viện, không bị mất sức, không đau đớn và chưa ghi nhận tái phát cũng như biến, đặc biệt là chi phí rẻ hơn so với phương pháp truyền thống. Vì vậy, chỉ sau 10 năm ra đời, kỹ thuật RFA đã thay thế đến 50% phương pháp truyền thống trong điều trị bướu giáp.
Khoa Lồng ngực mạch máu của Bệnh viện Đại học Y Dược là nơi đầu tiên trong nước đã ứng dụng thành công phương pháp này, hiện đã có 50 bệnh nhân được dùng sóng cao tần RFA điều trị bướu cổ.
Thạc sĩ-bác sĩ Trần Thanh Vỹ, Trưởng khoa Lồng ngực mạch máu, chia sẻ: “Kỹ thuật điều trị bằng RFA đã mở ra nhiều cơ hội cho người bệnh có bướu giáp lành tính nhưng điều trị nội khoa không hiệu quả, ngại phẫu thuật, hoặc đã điều trị (nội khoa, phẫu thuật) bị tái phát. Kỹ thuật này đơn giản, sử dụng điện cực đưa kim vào khối u, rồi phát sóng cao tần tạo nhiệt, khi đó nhiệt sẽ đốt, tiêu hủy khối u. Kỹ thật này đã ứng dụng thành công và hiệu quả trong điều trị bệnh lý ung thư gan, phổi, thận. Tùy theo kích thước khối bướu mà bác sĩ sẽ chỉ định số lần điều trị khác nhau. Đối với khối bướu có đường kính dưới 3 cm hầu như chỉ điều trị một lần. Với khối bướu trên 3 cm, thường điều trị 2-3 lần để đốt hết hoàn toàn. Sau khi thực hiện kỹ thuật RFA, kích thước khối bướu sẽ giảm dần, khoảng 50-70% trong tháng đầu tiên. Từ 3 đến 6 tháng, khối bướu sẽ giảm 70-90% so với kích thước ban đầu và tạo thành mô sẹo, liệu trình điều trị hoàn tất”.
Nhờ phương pháp này mà chị Đào Thị Th. đã giải quyết được nỗi lo, không phẫu thuật nhưng vẫn điều trị dứt điểm bướu cổ. Sau hai lần dùng sóng cao tần, khối bướu của chị đã giảm 80%. Chị Th. kể: “Bác sĩ chỉ gây tê tại chỗ và trong lúc điều trị, bác sĩ và tôi vẫn trao đổi, nói chuyện bình thường. Từ lúc thực hiện đến kết thúc, chỉ mất khoảng 45 phút, tôi nghỉ ngơi vài giờ rồi về nhà, hoàn toàn không có sẹo hay đau đớn gì. Hôm sau tôi đi làm bình thường”.
Bác sĩ Vỹ lưu ý: “Khi có dấu hiệu chèn ép thần kinh gây khó thở, nuốt vướng, nuốt khó, cổ to thì cần đi tầm soát bướu cổ. Còn trường hợp bướu nhỏ và không gây khó chịu thì chỉ cần theo dõi, chung sống hòa bình với nó. Kỹ thuật RFA không khuyến khích điều trị những trường hợp bướu nhỏ và chưa gây triệu chứng gì”.
