Lê Anh –
Do lượng xe tải chở hàng tại TPHCM năm 2017 tăng mạnh nên các doanh nghiệp buộc phải cạnh tranh hạ giá cước để có nguồn hàng. Những người trong cuộc cho biết, tình trạng này đang khiến nhiều doanh nghiệp vận tải thua lỗ và phải bán xe.
Hàng nhiều, xe vẫn nằm không
Tổng kết một năm hoạt động của các doanh nghiệp vận tải thuộc hiệp hội, ông Nguyễn Văn Chánh, Phó chủ tịch Hiệp hội vận tải hàng hóa TPHCM, cho biết năm 2017, các doanh nghiệp vận tải gặp nhiều khó khăn do tác động từ thuế, phí, các quy định về thủ tục hành chính. Tình trạng cạnh tranh bằng cách giảm giá cước, dẫn đến số lượng doanh nghiệp thua lỗ ngày càng nhiều.
Ông Chánh dẫn số liệu thống kê từ hiệp hội của mình cho thấy, năm 2017 số lượng xe container trên địa bàn TPHCM tăng 27,8%, xe tải từ 3,5 tấn trở nên tăng 76%, trong khi sản lượng hàng hóa đường bộ chỉ tăng 7,5% (đạt 406 triệu tấn). Việc tăng quá nhiều lượng xe chở hàng đã gây mất cân đối giữa cung và cầu, tạo ra khủng hoảng thừa. Do thiếu hàng, nhiều doanh nghiệp vận tải cạnh tranh bằng cách giảm giá cước tới 50%, dưới mặt bằng chung của giá cước chung rất sâu. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp đối phó bằng việc chở hàng quá tải để duy trì hoạt động, nhiều doanh nghiệp phải bán xe vì thiếu hàng.
Mặc dù, doanh nghiệp không có hàng để chở nhưng hàng năm vẫn phải đóng quỹ bảo trì đường bộ, còn khi lăn bánh ra đường là phải đóng phí đường BOT. Điều này dẫn đến chi phí đầu vào tăng, trong khi doanh thu không có. Đây là vấn đề được nhiều doanh nghiệp cho là bất hợp lý và gây ra nhiều bức xúc cho giới kinh doanh vận tải.
Ông Lâm Đại Vinh, Giám đốc Công ty TNHH vận tải Lâm Vinh, cho biết hiện nay mỗi đầu xe phải chịu chi phí cố định hàng tháng khoảng từ 20-25 triệu đồng (bao gồm phí bảo trì đường bộ, bảo hiểm, dịch vụ định vị, phí bến bãi, phí BOT…) là quá cao. Không chỉ đóng phí đường bộ hàng năm, hiện nay phí cầu đường cũng chiếm quá nhiều trong cơ cấu giá thành vận tải.
Ông Vinh nhẩm tính, tại TPHCM có ít nhất 5 trạm BOT và 10 trạm khác của các tỉnh liền kề. Các trạm thu phí chỉ cách nhau trung bình từ 4,4-20 km nên hàng ngày doanh nghiệp vận tải phải tốn quá nhiều tiền cho phí cầu đường BOT. Không những vậy, trên một số tuyến đường, chi phí để xe qua các trạm BOT cao hơn chi phí nhiên liệu để đi tuyến đường đó.
Một chi phí đầu vào phát sinh khá lớn đối với doanh nghiệp vận tải đó là tình trạng kẹt xe vào cảng Cát Lái. Ông Đỗ Xuân Phú, Giám đốc Công ty Minh Liên (TPHCM), cho biết tình trạng kẹt xe vào cảng Cát Lái diễn ra thường xuyên khiến doanh nghiệp phải tốn rất nhiều thời gian di chuyển và chi phí xăng dầu. Đó là chưa kể, kẹt xe còn khiến doanh nghiệp giao hàng trễ hẹn, làm mất uy tín trong quá trình kinh doanh.
“Hàng năm, doanh nghiệp phải đóng quỹ bảo trì đường bộ, phí cầu đường BOT, rồi thuế để xây dựng cầu đường. Vậy mà chỉ nhận lại được con đường nhỏ hẹp, kẹt xe. Đây là vấn đề bất hợp lý mà cơ quan nhà nước phải giải quyết cho doanh nghiệp” ông Phú nói.
Không chỉ vấn đề thuế phí, nhiều doanh nghiệp cho rằng các biển báo tải trọng và thời gian lưu thông ở một số tuyến đường như quốc lộ 1A, đường Nguyễn Văn Linh còn bất cập, chưa được điều chỉnh. Nhiều quy định về các thủ tục hành chính không cần thiết làm khó khăn cho doanh nghiệp.
Bất cập kéo dài, doanh nghiệp chịu thiệt
Trước nhiều vấn đề còn bất cập kéo dài trong kinh doanh vận tải hàng hóa, Hiệp hội vận tải hàng hóa TPHCM cho biết đã nhiều lần gửi văn bản đến cơ quan chức năng, tuy nhiên những bất cập này vẫn chưa được các ngành chức năng giải quyết.
Để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp vận tải, ông Lâm Đại Vinh đề xuất Nhà nước nên xem xét giảm 30% phí BOT và phí bảo trì đường bộ so với hiện nay, hoặc ít nhất là giảm phí cho xe container. Đối với những xe không hoạt động trong thời gian dài cần giảm phí bảo trì đường bộ trong thời gian xe không lăn bánh.
Nhiều doanh nghiệp vận tải thông qua Hiệp hội vận tải hàng hóa TPHCM kiến nghị xem lại biển cấm, điều chỉnh mở rộng giờ lưu thông trên quốc lộ 1A, đẩy nhanh tốc độ xây dựng vòng xoay Mỹ Thủy để giảm kẹt xe vào cảng Cát Lái. Đồng thời, họ cũng đề nghị Bộ GTVT sớm trình Chính phủ sửa đổi và điều chỉnh Nghị định 86, Nghị định 46, Thông tư 63 liên quan đến hoạt động vận tải theo hướng đơn giản hóa thủ tục, giảm bớt những quy định không cần thiết.
Ông Lưu Hoàng Dũng, Phó giám đốc Công ty vận tải 116, kiến nghị Bộ GTVT cùng các sở, ngành liên quan nên xem xét điều chỉnh lại thời gian học bằng lái FC. Hiện nay, quy định lái xe có kinh nghiệm ba năm mới được thi bằng FC là không sát với thực tế, không đúng với nhu cầu học của học viên.
Về phía cơ quan chức năng, ông Trần Quang Lâm, Phó giám đốc Sở GTVT TPHCM, cho biết sở đã nhận được các kiến nghị của doanh nghiệp và tổ chức đối thoại để tìm các giải pháp tháo gỡ. Theo ông Lâm, về vấn đề chi phí bảo trì đường bộ, phí tại các trạm BOT cao, Chính phủ đã có chỉ đạo rà soát, điều chỉnh giảm phí. Sở GTVT TPHCM đang kiến nghị lên UBND TPHCM để có lộ trình giảm phí thích hợp.
Đối với vấn đề kẹt xe ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, ông Lâm cho biết, Sở GTVT TPHCM đang đẩy nhanh một số dự án quanh khu vực cảng Cát Lái, đặc biệt là nút giao Mỹ Thuỷ, đường Vành đai 2 để sớm đi vào hoạt động phục vụ nhu cầu vận tải hàng hoá ra vào cảng. Về việc đào tạo và cấp bằng lái FC, Sở GTVT TPHCM sẽ ghi nhận, nghiên cứu các ý kiến của doanh nghiệp để kiến nghị Bộ GTVT sửa đổi cho phù hợp.
