Sên mứt ngày tết: Khi giới trẻ 'giữ lửa' cho ẩm thực truyền thống

(SGTT) – Nếu hoa mai, hoa đào là cảnh trí không thể thiếu trong ngày xuân thì các loại mứt dừa, mứt chuối… lại là hương vị cần có trong ngày tết. Ngày nay, việc áp dụng công nghệ vào sản xuất thay cho sên mứt thủ công ngày càng phổ biến. Thế nhưng, vẫn còn đó những người trẻ đam mê học hỏi và gìn giữ nét đẹp của một Việt Nam truyền thống.

Với nhịp sống bận rộn, ít có gia đình nào còn giữ hoạt động sên mứt tết thủ công. Hơn nữa, các loại mứt sản xuất sẵn cũng xuất hiện nhiều trên thị trường, giá bán lại không quá đắt càng làm giảm nhu cầu sên mứt tại nhà của các thế hệ hiện tại. Tuy nhiên, khó mà tìm được một loại mứt làm sẵn nào có vị đặc trưng như mứt nhà làm thuở trước.

Chị Bùi Kim Lệ Thủy (30 tuổi, khóm 5, thị trấn Cái Nhum, huyện Măng Thít, tỉnh Vĩnh Long), một phụ nữ của thời đại mới, vẫn luôn hứng thú với hoạt động sên mứt tại nhà vào mỗi mùa tết. Dẫu bận rộn ngày tết, chị vẫn sên một chảo mứt dừa thật béo, thật thơm. Với chị, việc sên mứt tại nhà không chỉ để ăn mà quan trọng là giá trị tinh thần của nó.

Chảo mứt dừa màu tím từ hoa đậu biếc của chị Thủy. Ảnh: Khả Kỳ

Chị Thủy chia sẻ: “Tết tới được nghe cái tiếng xèo xèo rồi mùi mứt dừa bay thơm phức là thấy thích. Với lại cái này là mấy đời ở nhà làm rồi, bà nội rồi tới mẹ, bây giờ tới chị, sau sẽ là con chị. Năm nào cũng làm nó mới có cái không khí tết”. Mỗi lần sên mứt, cả nhà chị lại có dịp quây quần bên gian bếp nhỏ.

Chị Thủy và con gái cùng nhau sên mứt. Ảnh: Khả Kỳ

Khác với làm sẵn, mứt dừa được sên tại nhà thường dày cơm và béo hơn. Ngoài ra, người làm có thể thoải mái gia giảm độ ngọt cho phù hợp với khẩu vị. Đặc biệt, “đồ nhà làm” bao giờ cũng khiến người tiêu dùng yên tâm hơn về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm.

Mỗi năm, tùy vào việc loại trái cây nào trúng mùa, chị Thủy lại sên loại mứt đó. Có năm làm mứt chuối, năm rồi có mứt mãng cầu còn năm nay là mứt dừa. Cùi dừa bào sợi phải được ngâm với nước đường qua đêm, có thể thêm vào hoa đậu biếc, lá dứa, củ dền… để tạo màu cho mứt được đẹp. Sau đó, đem sên đến khi thấy nặng tay rồi để nguội là đã có mứt dừa thơm ngon sẵn sàng cho ngày tết.

“Mình là người trẻ, cái gì của truyền thống mà đẹp là mình phải có trách nhiệm gìn giữ. Không phải mình lạc hậu hay không chịu tiếp thu cái mới mà mình đang nâng niu những điều gốc rễ đáng quý của ông bà”, chị Thủy bày tỏ. Thật vậy, quá trình sên mứt dẫu tốn thời gian, dẫu khó khăn với những người lần đầu thực hiện nhưng thành quả thì chắc chắn sẽ hết sức ngọt ngào, nhất là trong mùa tết.

Khả Kỳ