Huy Nguyễn –
Gameshow tấu hài lên ngôi, hàng đêm khán giả bật truyền hình lên là y như rằng thấy… tấu hài và nó càng ngày thu hút lượng lớn diễn viên trẻ tham gia. Lý do đơn giản là có nhiều người ngày hôm qua vẫn còn vô danh nhưng nhờ chiến thắng gameshow hài đã trở thành người nổi tiếng, báo chí tung hê. Tuy nhiên, cũng có những diễn viên trẻ không hào hứng với sân chơi này vì lý do thuần túy nghệ thuật.
Sức hút của gameshow
Quốc Thịnh (bên trái ảnh), diễn viên hài được yêu thích hiện nay.
Không ai có thể phủ nhận sức ảnh hưởng của gameshow trong đời sống giải trí tại Việt Nam hiện nay. Bật ti vi, không mất tiền mua vé, vẫn xem được rất nhiều gameshow từ ca nhạc, hài kịch, cải lương của các kênh truyền hình từ trung ương tới địa phương, nên số lượng khán giả thích ngồi nhà xem gameshow tăng theo cấp số nhân. Điều này khiến cho các chương trình nghệ thuật giải trí tổ chức ngoài sân khấu gặp không ít khó khăn cả về khán giả lẫn nghệ sĩ tham gia. Riêng về tấu hài, số lượng gameshow nhiều tới mức khán giả khó có thể nhớ hết tên chương trình.
Người chiến thắng trong các gameshow đương nhiên sẽ được các nhà tổ chức săn đón và kiếm được nhiều show. Nổi tiếng thành ngôi sao hay không chưa bàn tới, chỉ việc kiếm được nhiều sô, với nghệ sĩ, vậy là thấy vui rồi. Việc những người trẻ tuổi ngày hôm qua vẫn còn nhìn những thần tượng của mình là nghệ sĩ hài Hoài Linh, Trấn Thành đầy ao ước, nhưng hôm nay chỉ qua một gameshow, họ đã trở thành người của công chúng, được đứng chung trên sân khấu với thần tượng thì đa số ai cũng cảm thấy thích thú, ao ước.
Kết quả là gameshow hài nối đuôi nhau ra đời. Để tạo cảm giác mới, hay tạo sự khác biệt, nhiều chương trình đã đổi mới, như lồng ghép cải lương vào các tiểu phẩm. Nhiều trường hợp đã làm biến dạng kịch bản gốc. Tình trạng này khiến nhiều nhà chuyên môn thuần túy nghệ thuật không hài lòng. Soạn giả Hoàng Song Việt chia sẻ rằng ông cảm thấy bức xúc khi tác phẩm của mình trở nên xấu xí khi được sử dụng cho các gameshow.
Nghệ sĩ ưu tú Hữu Châu cũng đã thừa nhận rằng gameshow hài đang góp phần “giết chết” diễn viên. Lý do đơn giản là phần lớn các tiểu phẩm được dựng cho các phần thi đều không khai thác sâu kỹ năng cần có của một người nghệ sĩ. Có khi chỉ là bắt chước các khuôn mẫu có sẵn, có khi chỉ là những chiêu tung hứng hời hợt. Điều này khiến các diễn viên trẻ nghĩ rằng để trở thành một nghệ sĩ chỉ cần có như thế và diễn kiểu đó lâu dần thành thói quen sẽ khó sửa chữa.
Cũng có người không muốn… nổi tiếng
Quốc Thịnh (áo thun đen) quyết định làm nghệ thuật trên sân khấu dù không được nổi tiếng nhanh bằng cách tham gia gameshow.
Quốc Thịnh là một trong số diễn viên được đào tạo bài bản trường lớp sân khấu. Sau khi đầu quân sân khấu Hoàng Thái Thanh, diễn viên này từng bước khẳng định mình qua các vai hài, vai độc. Ngoài thời gian phục vụ cho sân khấu, Quốc Thịnh cùng nhóm bạn của mình trình diễn tại sân khấu kịch Cafe Bệt. Tại đây, Quốc Thịnh trở thành một ngôi sao hài được yêu thích. Nhiều nhà sản xuất chương trình biết đến Quốc Thịnh và mời tham gia gameshow hài, nhưng không ít lần người diễn viên còn trẻ tuổi nghề này khéo léo từ chối.
Đến hiện tại, nếu nói đến tên Quốc Thịnh chắc hẳn khán giả không biết đến nhiều, nhưng giới am hiểu chuyên môn thì biết rõ khả năng Quốc Thịnh. Nhiều người đã nói với Quốc Thịnh rằng gameshow là con đường tắt đến vinh quang, hãy cứ tham gia. Quốc Thịnh chia sẻ: “Sức mạnh truyền thông mà cụ thể là truyền hình là rất lớn. Nó giúp cho những người còn trong bóng tối với khán giả, nhanh chóng đến với đám đông công chúng. Nhưng là một người được đào tạo bài bản, tôi nhận thấy những gì thể hiện trong gameshow hài hiện tại có tính học thuật thấp. Nếu dấn thân quá sâu vào lối trình diễn này, chúng tôi sẽ tự đào thải mình”.
“Làm nghệ thuật cần một bản lĩnh để đi trên lộ trình dài. Chúng tôi không ham hố được nổi tiếng theo kiểu ăn xổi ở thì để rồi một ngày biến mất khỏi đời sống nghệ thuật. Chúng tôi cảm thấy hạnh phúc mỗi khi được diễn trong một vở tuồng được đầu tư đàng hoàng”, Quốc Thịnh cho biết thêm.
Không chỉ Quốc Thịnh, một số diễn viên trẻ ở một số sân khấu mà người viết tiếp xúc, họ cho biết nếu chạy theo các gameshow sẽ dễ nổi tiếng vì được nhiều khán giả biết tới qua… truyền hình. Nhưng, sau sự nổi tiếng ấy, nếu người diễn viên không có thực lực thì khó lòng bám trụ với nghề lâu dài.
Thông thường một nghệ sĩ hài chuyên nghiệp phải mất nhiều thời gian để tạo ra tiểu phẩm mới được khán giả đón nhận. Trong khi đó, các thí sinh vẫn là các bạn trẻ non tay nghề nhưng tuần này diễn một tiểu phẩm, tuần sau diễn tiểu phẩm khác thì khó có đủ thời gian để sáng tạo. Rõ ràng việc gấp rút cho ra đời nhiều tiểu phẩm hài để đáp ứng cho các vòng thi là nguyên nhân cho thấy phần lớn các tiết mục dự thi càng về sau này đều được giới chuyên môn đánh giá là kém chất lượng. Đa số thuộc dạng hài nhảm hoặc hài không có yếu tố thẩm mỹ. Và vì vậy, có không ít nghệ sĩ trẻ ý thức rõ rằng nơi họ cần để nâng cao tay nghề chính là sân khấu chứ không phải gameshow.
Chính vì vậy, tại sân khấu Hoàng Thái Thanh có một quy định rất kỷ luật. Đến lúc tập vở mới, diễn viên được chọn đến trễ hoặc vắng mặt từ hai lần trở lên sẽ bị cắt vai. Quy định này khiến cho diễn viên trẻ không dám đăng ký thi gameshow hay chạy sô vô tội vạ. Nghệ sĩ Ái Như của sân khấu Hoàng Thái Thanh tâm sự: “Tại sân khấu chúng tôi đã từng có một diễn viên trẻ tham gia gameshow hài. Em ấy đã vô sâu đến vòng chung kết và được giám khảo khen ngợi. Nhưng khi chúng tôi giao cho em một vai diễn có chiều sâu nội tâm, em tập mãi mà không hóa thân được”.
“Từ đây chúng tôi khuyến khích các diễn viên trẻ tập trung học hành một cách nghiêm túc, nếu như thực sự muốn trở thành một nghệ sĩ với trọn vẹn ý nghĩa của nó. Bản thân tôi cũng nhận thấy rằng các nhà tổ chức gameshow nên đầu tư nhiều hơn cho thí sinh. Nếu cứ làm như những gì chúng ta đang thấy mỗi ngày trên truyền hình thì sẽ tạo ra một lớp diễn viên ít nhiều có nhận thức không ổn về nghề nghiệp”, nghệ sĩ Ái Như cho biết thêm.
