(SGTT) - Hàng triệu người trên khắp thế giới khẳng định họ đã phải chịu đựng những cơn đau đầu, mệt mỏi và thậm chí là tiêu chảy sau khi tiêm vắc-xin phòng Covid-19. Tuy nhiên, các nhà khoa học tại Trường Đại học Harvard (Mỹ) cho rằng phần lớn các tác động có thể là do hiệu ứng “Nocebo” - một hiện tượng xảy ra khi ai đó đối mặt với tác dụng phụ khó chịu của thuốc.
- Du lịch mở cửa ra sao giữa vòng vây của dịch bệnh và chiến tranh?
- Bộ Y tế hoàn thành thủ tục mua vắc-xin Covid-19 cho trẻ 5-11 tuổi
- Bán tràn lan trên mạng, thuốc điều trị Covid-19 “xách tay” có hiệu quả như lời đồn?
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã dựa trên các báo cáo của 44.000 người để xem xét các tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm. Tuy nhiên, một nửa số người tham gia không được cho biết họ thực sự đã được tiêm giả dược hoặc vắc-xin giả, chẳng hạn như dung dịch nước muối.
Các nhà nghiên cứu cho biết nhiều tác dụng phụ mà mọi người cho là do tiêm có thể thực sự được kích hoạt bởi “cảm giác nền” không liên quan đến tiêm. Họ cho biết trạng thái lo lắng về việc tiêm vắc-xin đã khiến mọi người trở nên cảnh giác với cơ thể của họ, dẫn đến nhiều người liên kết các vấn đề không liên quan đến vắc-xin.
Hầu hết các bệnh trong nhóm dùng giả dược đều được cho là do tưởng tượng bởi vì họ không thực sự được tiêm thuốc thật - cái được gọi là “hiệu ứng giả dược”.
Nhóm nghiên cứu ước tính 76% các trường hợp đau đầu, mệt mỏi và các tác dụng phụ khác được báo cáo sau liều đầu tiên không phải do vắc-xin. Nhưng con số này giảm xuống còn 52% sau liều thứ hai. Trong khi đó, các nhà khoa học cho biết rằng tỷ lệ các tác dụng phụ lại thực sự tăng lên sau mũi thứ hai vì hệ miễn dịch được kích hoạt.
Các nhà khoa học cho biết những người trong nhóm dùng giả dược báo cáo ít phản ứng hơn sau liều thứ hai vì họ ít gặp phải phản ứng sau lần đầu tiên hơn. Họ lập luận rằng điều này khiến họ ít lo ngại về việc phải chịu phản ứng khi được tiêm mũi thứ hai và do đó, có ít báo cáo hơn.
Tác dụng phụ bao gồm các mũi tiêm của AstraZeneca, Pfizer và Moderna - tất cả đều được sử dụng ở Anh. Tác dụng phụ cũng bao gồm mũi tiêm Johnson and Johnson, đang được sử dụng ở Mỹ nhưng không ở Anh, và một số loại vắc-xin vẫn đang trong quá trình thử nghiệm. Các thử nghiệm lâm sàng luôn bao gồm các nhóm giả dược để xác định liệu việc thử nghiệm có bất kỳ tác động nào hay không.
Những người tình nguyện được cho uống thuốc hoặc tiêm nước muối được điều trị theo cách giống hệt với nhóm được điều trị thực tế. Trong các thử nghiệm vắc-xin phòng Covid-19, các nhóm dùng giả dược bị mù đôi - có nghĩa là cả họ hoặc các nhà khoa học quản lý vắc-xin đều không biết ai đang tiêm vắc-xin thực sự.
Cơ quan quản lý sức khỏe của Anh liệt kê đau đầu và mệt mỏi là những tác dụng phụ thường gặp khi tiêm thuốc, ảnh hưởng đến khoảng 1/10 người sau tiêm.
Hiệu ứng giả dược và nocebo là gì?Các nghiên cứu thường bao gồm các nhóm giả dược để giúp kiểm tra một phương pháp điều trị. Trong các thử nghiệm vắc-xin phòng Covid-19, những tình nguyện viên này không được thông báo rằng họ đang được điều trị giả dược - hoặc dung dịch nước muối thay cho vắc-xin tiêm chủng.Họ cũng được điều trị theo cách giống hệt như nhóm được tiêm chủng, nghĩa là họ cũng được tiêm hai liều dung dịch. Các nhà khoa học giúp tìm ra liệu pháp điều trị có hiệu quả hay không và loại bỏ tác dụng của giả dược và nocebo.
Nguyễn Hưng
Theo Euronews
