(SGTT) – Cơn sốt mua bán lan đột biến rầm rộ từ năm ngoái, thuở sơ khai chỉ hình thành thị trường mua bán lan loại này trong những người yêu hoa lan cây cảnh, những người lắm tiền thích chơi trội bởi do quá ít lan đột biến.
Nhưng dần dà, nó lan sâu rộng từ thành thị đến nông thôn khắp các tỉnh thành phía Bắc, lan đến miền Trung và trở thành một loại hình đầu tư đầy rủi ro và trên thực tế, cơ quan chức năng phải vào cuộc vì có quá nhiều yếu tố lừa đảo.
- Ngắm lan ở đảo Hoa Lan
- Hàng trăm chủng loại lan khoe sắc ở Festival hoa lan Tao Đàn
- “Thủ phủ địa lan” tỉnh Lai Châu, nhộn nhịp mua bán hoa Tết
Cơ quan công an Phú Thọ mới đây đã nhận trình báo của một người dân mua cây lan có thân dài 8cm với giá hơn 550 triệu đồng và sau đó phát hiện người bán lừa đảo, bởi nó không phải đột biến như thỏa thuận của người bán. Nhưng đây không chỉ lần đầu bởi công an tỉnh này đã nhận đơn trình báo của 6 trường hợp tố cáo người bán lừa đảo lên tới hơn 6 tỉ đồng mà có cây lan có giá 2,3 tỉ đồng, thấp nhất là 230 triệu đồng.
Không chỉ Hà Nội, Phú Thọ, câu chuyện lan đột biến đã lan rộng ra Tuyên Quang, các tỉnh miền núi phía Bắc và đã có vụ nạn nhân tố giác chủ vườn ôm hàng chục tỉ đồng mua lan đột biến bỏ trốn. Cơn sốt nguy hiểm tới mức dân nghèo ở nông thôn, giáo viên trường làng phố huyện cũng hùn tiền mua bán lan đột biến kiếm lời, mua bán trao tay như bán hàng đa cấp, tới mức không ít trường học ở phía bắc nhà trường phải cấm giáo viên hùn tiền, vay tiền mua lan đột biến, còn có tỉnh, chính quyền cấp tỉnh phải ra văn bản cảnh báo người dân.
Theo một nhà khoa học về lĩnh vực hoa, cây cảnh ở Viện Nghiên cứu Rau quả thì cái gọi lan đột biến lâu nay trên thị trường chỉ là một khái niệm cơ bản trong thực vật học, nhưng được “thần thánh hóa”, đã khiến nhiều người đã lầm tưởng, dẫn tới bỏ ra rất nhiều tiền vào đầu tư. Đặc tính của tất cả các loại thực vật là có thể xảy ra quá trình biến dị sinh học. Đây là những biến đổi mà cơ thể thực vật thu được do tác động của các yếu tố môi trường và do quá trình tái tổ hợp di truyền. Hoa lan là một loại thực vật, và do đó, sự biến dị trên loài cây này là hoàn toàn bình thường, không có gì đặc biệt và cũng không hề có quá nhiều lan đột biến.
Bản chất sâu xa của cơn sốt lan đột biến làm giàu cho không ít người và cũng làm tán gia bạn sản lắm người khác chính là lòng tham của con người. Từ lòng tham, cách mua bán lan đột biến bắt đầu bén rễ và xoay vòng như cách bán hàng đa cấp với sự trợ giúp lan tỏa nhanh của mạng xã hội facebook, đã thôi thúc không ít người lao vào mua như con thiêu thân với hy vọng bán lại một nhành hoa lan mà kiếm hàng chục triệu đồng. Và rồi người mua cuối cùng ôm cục nợ với những cành lan rất chi bình thường.
Cho tới nay, các cơ quan khoa học đã nhiều lần lên tiếng khẳng định lan đột biến chẳng có gì đáng để thần thánh hóa, chỉ có cành hoa lan hơi lạ hơn, “độc” hơn bình thường một chút – nếu đột biến thật – nhưng cái lạ ấy thì tùy người chơi cảm nhận đẹp xấu, độc lạ đến mức nào. Và từ chỗ lan đột biến cũng khó gặp, dần dà lan thường cũng ăn theo, được người bán mê hoặc thành lan đột biến qua mạng xã hội, qua rỉ tai nhau và cứ thế chuỗi mua bán lan đột biến thật thì quá ít mà giả đột biến thì quá nhiều.
Hệ lụy là nhiều người ôm cục nợ, tán gia bại sản, mang đơn thưa tới chính quyền, còn lắm chủ vườn lan ôm cả hàng chục tỉ đồng bỏ trốn.
Hồng Ngọc
