Do biến đổi khí hậu và yếu tố môi trường nên sếu về Tràm Chim giảm dần, có năm sếu không quay về. Theo đó, Đồng Tháp đang thực hiện Dự án Bảo tồn và phát triển Sếu đầu đỏ nhằm khôi phục lại số lượng sếu với tổng kinh phí thực hiện dự án khoảng 92 tỉ đồng, theo TTXVN.
- Đồng Tháp xin nhận hai con sếu đầu đỏ từ Lào về Tràm Chim
- Khôi phục hệ sinh thái để kéo sếu đầu đỏ về lại Tràm Chim
Sếu đầu đỏ từ lâu là biểu tượng của Vườn Quốc gia Tràm Chim nói riêng và tỉnh Đồng Tháp nói chung. Đây là loài sinh vật hiếm, có tên trong Sách Đỏ thế giới, đang trong tình trạng nguy cấp cần được bảo vệ. Tỉnh Đồng Tháp đang nỗ lực thực hiện Dự án Bảo tồn và phát triển sếu đầu đỏ tại Vườn Quốc gia Tràm Chim.
Cần bảo tồn sếu đầu đỏ
Vườn Quốc gia Tràm Chim được công nhận là khu Ramsar thứ 2.000 của thế giới. Vườn nằm trong vùng trũng ngập sâu của Đồng Tháp Mười, có khoảng 130 loài thực vật với 6 kiểu quần xã đặc trưng gồm sen, lúa ma, cỏ năn, cỏ ống, mồm mốc và rừng tràm; hơn 230 loài chim, trong đó có 32 loài quý hiếm.
Với sự đa dạng sinh học, xuất hiện nhiều bãi cỏ năn kim nên những năm qua, sếu đầu đỏ đã về Vườn Quốc gia Tràm Chim để tìm thức ăn. Tuy nhiên, số lượng sếu đầu đỏ tìm về vườn ngày càng giảm. Năm 2021, chỉ có 3 con sếu đầu đỏ về Tràm Chim và từ năm 2022 đến nay, không thấy xuất hiện cá thể sếu nào tại đây.
Hiện, sếu đầu đỏ được xếp vào danh sách sắp nguy cấp trong Sách Đỏ về các loài bị đe dọa tuyệt chủng của Liên minh quốc tế bảo tồn thiên nhiên và tài nguyên thiên nhiên (Tổ chức IUCN).
Trong 10 năm qua, ở Campuchia và Việt Nam, quần thể sếu đầu đỏ hoang dã đã suy giảm một cách nhanh chóng, từ 850 cá thể được ghi nhận vào năm 2010 giảm xuống chỉ còn dưới 160 cá thể được ghi nhận trong cuộc điều tra quần thể gần đây nhất vào năm 2022. Nếu xu hướng suy giảm này tiếp tục diễn ra, quần thể sếu đầu đỏ phương Đông hoang dã ở Campuchia và Việt Nam có thể sẽ sớm bị tuyệt chủng.
Những năm gần đây do biến đổi khí hậu và ảnh hưởng của môi trường sinh thái nên sếu về Tràm Chim giảm dần, có năm sếu không quay về. Tỉnh đang thực hiện Dự án Bảo tồn và phát triển sếu đầu đỏ nhằm khôi phục lại số lượng sếu. Việc phục hồi và phát triển đàn sếu ở Vườn Quốc gia Tràm Chim mang lại nhiều ý nghĩa trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học, trong đời sống văn hóa tinh thần của con người.
Sự thành công của dự án cũng góp phần quan trọng trong việc bảo tồn đàn sếu đầu đỏ của khu vực hạ lưu sông Mekong vốn đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng. Điều này sẽ chứng minh sự cam kết và tinh thần trách nhiệm của Việt Nam khi tham gia vào các định chế quốc tế.
Sẽ nuôi thả 150 cá thể sếu về tự nhiên
Chia sẻ trên TTXVN, lãnh đạo Vườn Quốc gia Tràm Chim cho rằng mục tiêu của dự án là phục hồi và phát triển đàn sếu đầu đỏ tại Tràm Chim bằng biện pháp nuôi và thả lại tự nhiên. Trong vòng 10 năm (2023-2033), dự án phấn đấu nuôi thả 150 cá thể sếu về tự nhiên với tối thiểu 100 cá thể sống sót. Đàn sếu được thả sẽ có thể tự sinh sản và tồn tại, phát triển trong môi trường tự nhiên.
Dự án có 4 nội dung chính gồm nuôi, thả sếu tại Tràm Chim; cải thiện môi trường sống của sếu; xây dựng vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ xung quanh vườn; quảng bá, giáo dục môi trường, phát triển sinh kế bền vững dựa vào sếu đầu đỏ và nông nghiệp hữu cơ, vận động sự tham gia của cộng đồng địa phương với tổng kinh phí thực hiện dự án khoảng 92 tỉ đồng.
Gần đây, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp, Hiệp hội Vườn thú Việt Nam (VZA), Hội sếu quốc tế (ICF) và Tổ chức Công viên động vật học Thái Lan (ZPOT) đã ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác bảo tồn sếu đầu đỏ. Đây là tiền đề để các tổ chức này hỗ trợ tỉnh về kỹ thuật, kinh nghiệm bảo tồn sếu và con giống.
Hiện nay, Đồng Tháp đang từng bước triển khai thực hiện Dự án bảo tồn và phát triển sếu đầu đỏ tại Vườn Quốc gia Tràm Chim. Về thiết kế chuồng phục vụ quy trình nuôi nhốt sếu và thả về thiên nhiên, vườn đã thuê đơn vị tư vấn hoàn thiện thiết kế theo ý kiến các chuyên gia.
Tỉnh cũng đã thành lập đoàn sang Thái Lan để tập huấn chuyên môn, kỹ thuật nuôi sếu cho nhân viên Vườn Quốc gia Tràm Chim; bàn thảo kế hoạch với Tổ chức Công viên động vật học Thái Lan (ZPOT) đưa sếu về Việt Nam để nuôi và huấn luyện sếu sinh sản.
Song song đó, Trại bảo tồn sinh vật Vườn Quốc gia Tràm Chim đã và đang khẩn trương thực hiện các hạng mục xây dựng phục vụ việc bảo tồn và phát triển sếu. Vườn Quốc gia Tràm Chim triển khai công tác cải thiện môi trường tự nhiên phục vụ cho việc thả sếu về tự nhiên; điều tiết nước khu A4 và A5 phù hợp với điều kiện phát triển quần xã thực vật, đặc biệt là cỏ năn kim (thức ăn chính của sếu đầu đỏ); vận động người dân xung quanh phân khu A4 (nơi sẽ tổ chức thả sếu về tự nhiên) sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nhằm tạo môi trường sống thuận lợi “giữ chân” đàn sếu.
Để hoàn thiện các mục tiêu trên, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp yêu cầu Vườn Quốc gia Tràm Chim khẩn trương san phẳng đất các bờ bao đã nạo vét, thực hiện việc điều tiết mực nước gắn với phòng, chống cháy rừng, phục hồi hệ sinh thái tự nhiên.
Bên cạnh đó, Ủy ban Nhân dân huyện Tam Nông rà soát lại những hộ dân sống quanh vùng đệm Vườn Quốc gia Tràm Chim nhằm giúp người dân có việc làm, có thu nhập ổn định, hạn chế xâm nhập trái phép vào vườn, đồng thời tiếp tục vận động người dân vùng đệm tham gia sản xuất lúa hữu cơ.
Đăng Huy
Theo TTXVN
