Những mặt hàng này được các nhà sản xuất tặng kèm, như một món đồ khuyến mãi khi khách mua sản phẩm. Cho dù trên các loại hàng này ghi rõ “hàng tặng, không bán” nhưng ở một nơi khác, đó lại là những món hàng được bán với giá rẻ hơn, không tem phiếu bảo hành, hậu mãi.
Muốn bao nhiêu cũng có
Khoảng 10 giờ sáng một ngày cuối tuần, tại địa điểm giao dịch hàng hóa của một trang mạng chuyên bán đồ khuyến mãi ở quận Thủ Đức (TPHCM), năm nhân viên bận rộn đóng gói hàng hóa để giao cho khách hàng. Đấy là chưa kể, lượng khách lẻ đến mua. Có những loại hàng hóa có số lượng lớn, được chất đầy trong những thùng carton, chật cả lối đi. Tại đây, từ những chiếc muỗng, khăn tắm đến cả những hộp đựng thức ăn, xe đạp trẻ em… đều được bán. Đó là những mặt hàng được các hãng khác tặng kèm theo sản phẩm. Có những mặt hàng thuộc dạng đang nằm trong chương trình khuyến mãi nhưng cũng có những loại đã không còn là hàng khuyến mãi theo hàng “mẹ” nữa.
Trên thị trường, tùy vào các đợt bán hàng mà các nhà sản xuất kèm hàng khuyến mãi. Ví dụ, Sharp, Samsung tặng chảo hoặc hộp thủy tinh, hộp nhựa Lock&Lock; Panasonic tặng bộ khăn tắm, Sony tặng bộ hũ sứ có nắp đậy; các hãng sữa lại thường chọn các mặt hàng đồ chơi, đồ dùng trẻ em để làm đồ khuyến mãi như ba lô, xe đạp, muỗng inox… Trên bao bì các sản phẩm này thường được ghi rõ ràng “tặng kèm, không bán”. Tại một số trang bán hàng cũng như trên các mạng xã hội, những mặt hàng này được chào bán khá rầm rộ.
Theo ghi nhận của phóng viên Sài Gòn Tiếp Thị, giá của các loại hàng này thậm chí chỉ bằng hoặc thấp hơn phân nửa giá sản phẩm cùng loại được bán trên thị trường. Ví dụ, chảo ceramic Lock&Lock giá thị trường là 448.000 đồng, trên các trang mạng bán 210.000 đồng. Bộ sản phẩm gồm hộp thủy tinh, bình nước Lock&Lock giá thị trường 500.000 đồng, trên các trang mạng bán 190.000 đồng…
Chị Ngọc Châu, nhà ở quận Thủ Đức, kể rằng cách đây vài ngày, tiện đường đi làm về, chị rẽ vào một cửa hàng trên đường Phạm Văn Đồng (quận Thủ Đức) mua sữa Dutch Lady complete cho con gái. Hôm sau, sang nhà hàng xóm thấy cũng cho con dùng loại sữa này chị mới biết hãng sữa đang có chương trình khuyến mãi tặng bộ nĩa cho khách hàng. Vì không phải là cửa hàng quen, lại không có thời gian nên chị cũng bỏ qua, không quay lại hỏi chỗ bán sữa sao không tặng quà kèm theo cho chị.
Trong khi đó, có những trường hợp, người tiêu dùng muốn mua những sản phẩm này vì lạ và giá rẻ. Anh Nam, nhà ở quận 5, TPHCM cho biết theo nội dung chương trình khuyến mãi của một hãng sữa, phải mua nhiều hộp sữa mới được tặng một chiếc xe đạp trẻ em và dù không mua liền một lúc số lượng sữa cho con nhưng anh vẫn muốn mua chiếc xe đạp. Thế là nhờ quen biết, anh được một chủ cửa hàng sữa bán rẻ cho chiếc xe đạp với giá bằng một nửa so với loại xe tương tự. Lý do được mua, theo lời anh Nam là do chiếc xe đạp này không được tặng cho khách hàng khi họ cũng như anh, mua không đủ lượng sản phẩm theo quy định của hãng sữa. “Ai cũng mua một vài hộp trong khi để được tặng chiếc xe này, mình phải mua số lượng lớn, điều đó là không thể”, anh Nam nói.
Nguồn hàng ở đâu?
Ông S., chủ một trang web chuyên chào bán đồ khuyến mãi các loại (từ hãng sữa, từ các hãng điện tử…) đã bốn năm nay, cho biết nguồn hàng trực tiếp từ hãng, nhãn hiệu hay đơn vị sản xuất cho hãng thường không có mà chủ yếu hàng được lấy từ hai nguồn. Một là hàng còn dư lại của đợt khuyến mãi từ các siêu thị. Hai là hàng từ các cửa hàng đại lý, tiệm tạp hóa. “Hàng khuyến mãi cho khách hàng, nếu khách không quan tâm thường sẽ không biết, cửa hàng ém lại bán ra ngoài thì chẳng khách nào biết”, ông nói.
Nhân viên một cửa hàng sữa lớn trên đường Nguyễn Thông (quận 3) cho biết, nguồn hàng sẽ tùy theo số lượng mà cửa hàng lấy, khi ít, khi nhiều. Đồng thời, cũng tùy hàng của hãng khuyến mãi, khi thì xe đạp, xe lắc, xe scooter, nồi cơm điện… Anh này tiết lộ, với những hàng khuyến mãi, nếu khách hàng không để ý, không hỏi, thì nhân viên cửa hàng sẽ lờ đi. Thêm vào đó là những mặt hàng mà khách không lấy và cửa hàng sẽ trừ tiền trực tiếp cho khách để giữ lại hàng khuyến mãi. “Cứ khoảng một tháng cửa hàng thanh lý một lần. Xe đạp khoảng hơn chục chiếc, nồi cơm điện vài ba chục cái. Hàng khuyến mãi nên không có tem, nhãn bảo hành đâu. Toàn hàng xịn, lo gì!”, nhân viên này nói.
Anh nhân viên cũng cho biết, nếu khách có nhu cầu mua sỉ hàng này về bán thì cứ báo trước, khi nào có hàng và số lượng cụ thể thì cửa hàng sẽ thông báo. “Lâu nay, cửa hàng tôi hay bán sỉ cho một cửa hàng nhỏ tại quận Gò Vấp. Người dùng thích nên bán chạy lắm”, anh nói thêm. Trao đổi qua điện thoại, đại diện của một số cửa hàng chuyên bán những mặt hàng này cho biết, nếu khách muốn lấy hàng số lượng lớn về bán sẽ có mức chiết khấu phù hợp, 10-20% tùy lượng hàng cần lấy. Cụ thể, họ có thể cung cấp 300-400 chiếc chảo ceramic Lock&Lock (loại 24 cm), 500-600 chiếc nồi inox Sharp (loại đường kính 16 cm), 700 muỗng sữa inox có hiệu Vinamilk, hàng chục bình giữ nhiệt Lock&Lock…
Không bán, không biết, không rõ!
Đại diện truyền thông của một hãng sữa thường xuyên có chương trình quà tặng khách hàng cho biết hãng chỉ đặt nhà sản xuất làm đủ sản phẩm dùng cho chương trình quà tặng. Không có chuyện đặt số lượng nhiều hơn để bán riêng ra thị trường. Lý giải việc trên thị trường bán tràn lan các sản phẩm khuyến mãi, vị đại diện này đoán rằng các nhà phân phối lấy hàng số lượng nhiều thì thường có nhiều quà khuyến mãi, và khi thừa ra thì họ bán riêng để thêm lời.
Đại diện hệ thống siêu thị Co.opMart cho biết, không có chuyện sản phẩm khuyến mãi dành tặng khách hàng được bán thanh lý ra ngoài sau khi hết chương trình. Những sản phẩm đó, theo hợp đồng giữa Saigon Co.op và nhãn hàng, hết đợt khuyến mãi sẽ được trả lại cho nhãn hàng. Nhãn hàng sau đó giải quyết, xử lý như thế nào thì Saigon Co.op không thể biết.
Ông Nguyễn Văn Đạo, Phó tổng giám đốc của Công ty Samsung Việt Nam cho biết, với những sản phẩm khuyến mãi tặng cho khách hàng công ty sẽ đặt riêng các đơn vị sản xuất, tùy theo loại sản phẩm. Một trong những điều khoản của hợp đồng phía Samsung đưa ra cho nhà sản xuất đó là chỉ sản xuất số lượng hàng đủ cho chương trình, không sản xuất dư để bán ra thị trường. Ông Đạo cũng cho biết, những sản phẩm khuyến mãi đi kèm xuất hiện trên thị trường có thể là còn sót lại từ các chương trình khuyến mãi đã hết hạn.
Trao đổi với Sài Gòn Tiếp Thị, đại diện Công ty TNHH Lock&Lock tại Việt Nam cho biết, việc các sản phẩm công ty sản xuất theo đơn đặt hàng của các hãng để tặng kèm người tiêu dùng được bán tràn lan trên thị trường là một vấn đề nan giải mà công ty cũng đang tìm biện pháp giải quyết. “Nhiều lần, chúng tôi trực tiếp liên hệ hỏi mua các sản phẩm khuyến mãi tặng kèm của Lock&Lock tại các địa chỉ trên mạng. Họ nói mua số lượng nhiều cũng có, mà đa phần là sản phẩm thật của chúng tôi, giá chỉ bằng một nửa, thậm chí rẻ hơn. Chúng tôi không thể có thời gian khảo sát từng nơi được trong khi mỗi ngày đều có rất nhiều đơn vị bán sản phẩm khuyến mãi như vậy ra đời”, vị này nói.
Vũ Yến
