Lộ trình bán xăng E5 tại bảy tỉnh thành từ ngày 1-12 tới được xem như bước đi ban đầu giúp các nhà máy sản xuất ethanol thoát cảnh sản xuất cầm chừng, bị lỗ vì tắc đầu ra như bấy lâu nay. Các nhà sản xuất ethanol khẳng định hoàn toàn đủ khả năng cung cấp cho việc pha chế xăng sinh học E5 cho cả nước.
Nguồn cung đã sẵn sàng
Theo lộ trình được Chính phủ phê duyệt, từ ngày 1-12-2014, xăng E5 (xăng pha tỷ lệ 5% ethanol với 95% xăng RON A92 không chì) sẽ được cung cấp tại bảy tỉnh thành gồm Hà Nội, TPHCM, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Hải Phòng, Cần Thơ. Sau đó, hướng đến cuối năm 2017, xăng E5 và E10 sẽ được sử dụng đại trà trên cả nước.
Trao đổi với Sài Gòn Tiếp Thị xung quanh vấn đề này, ông Vũ Kiên Chỉnh, Phó chủ tịch Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam, cho biết hiện có các nhà máy sản xuất ethanol đang hoạt động như Đồng Xanh (120 triệu lít/năm), Tùng Tâm (72 triệu lít/năm), Phương Đông (100 triệu lít/năm), Dung Quất (100 triệu lít/năm)… với tổng công suất gần 400 triệu lít ethanol mỗi năm. Ngoài ra, còn có các nhà máy sản xuất ethanol khác như nhà máy cồn Đắk Tô (72 triệu lít/năm), Đại Việt (45 triệu lít/năm), Phú Thọ (100 triệu lít/năm) cũng chuẩn bị có sản phẩm ra thị trường, như vậy hoàn toàn đủ năng lực cung ứng nguyên liệu cho nhu cầu phối trộn xăng E5 và xăng E10 cho cả nước trong vài năm tới.
Cũng theo ông Chỉnh, hiện cả nước có 14 đầu mối phân phối xăng dầu có chức năng phối trộn ra xăng sinh học và cho đến thời điểm này thì các đầu mối lớn như Petrolimex, Saigon Petro, PV Oil, Mipec… đã chuẩn bị xong các thiết bị phối trộn, phân phối xăng E5 ra thị trường từ ngày 1-12 tới. Đơn cử, PV Oil đang có năm trạm phối trộn xăng E5 tại Hải Phòng, TPHCM, Đà Nẵng, Vũng Tàu và Cần Thơ với tổng công suất pha chế khoảng 72.000 m3 xăng E5 mỗi năm. PV Oil cũng đầu tư thêm hai trạm pha chế khác tại Hà Tĩnh và Cần Thơ sau khi doanh nghiệp này bán thí điểm xăng E5 tại chín cửa hàng xăng dầu ở Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bà Rịa-Vũng Tàu.
Ông Đặng Quốc Dũng, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Nhiên liệu sinh học dầu khí Miền Trung, cho biết hiện nay công ty đã chuẩn bị xong nguồn ethanol để có thể đáp ứng đủ nhu cầu theo lộ trình sử dụng xăng sinh học từ đầu tháng 12 tới. Ông Dũng nhận định, theo lộ trình áp dụng tại bảy tỉnh thành thì ước tổng nhu cầu xăng E5 tiêu thụ mỗi năm khoảng 270.000 m3, vẫn thấp hơn so với năng lực sản xuất của các nhà cung cấp hiện lên đến khoảng 400.000 m3 mỗi năm.
Vẫn còn nỗi lo
Theo các nghiên cứu, việc sử dụng xăng sinh học sẽ hỗ trợ quá trình đốt cháy hoàn toàn nhiệu liệu, giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm lượng ôxit carbon – một loại khí độc hại – thải ra môi trường. Ngoài ra, việc sử dụng xăng sinh học sẽ giảm sức ép về năng lượng trong tương lai, tạo động lực phát triển ngành nông nghiệp, thêm đầu ra cho người nông dân trồng sắn, cây có tinh bột và đường…
Thế nhưng, trong các năm qua, việc phát triển mạng lưới phân phối xăng sinh học vẫn còn chậm, không theo kịp việc đầu tư của hàng loạt nhà máy sản xuất ethanol nên một số nhà máy rơi vào cảnh càng sản xuất càng lỗ.
Chẳng hạn, Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam đầu tư ba nhà máy sản xuất ethanol tại Phú Thọ, Bình Phước và Dung Quất nhưng có thời điểm do sản phẩm ethanol của các nhà máy làm ra chủ yếu xuất khẩu với giá thấp hơn giá thành, càng sản xuất càng lỗ, dẫn đến có nhà máy đã phải ngưng hoạt động. Hệ quả kéo theo là nông dân trồng sắn nguyên liệu xung quanh khu vực các nhà máy này có lúc phải điêu đứng vì sắn thu hoạch về bị ứ đọng, bán chẳng ai mua.
Hiện các doanh nghiệp hy vọng việc tiêu thụ xăng E5 được áp dụng tại bảy tỉnh thành từ đầu tháng 12 tới và đại trà trên cả nước từ cuối năm 2017 sẽ giúp tăng lượng tiêu thụ của các nhà máy ethanol, theo đó tình hình tiêu thụ nguồn sắn nguyên liệu của nông dân sẽ trở nên sáng sủa hơn. Chẳng hạn, với bảy nhà máy đang xây dựng và hoạt động tại Việt Nam mỗi năm cũng giúp người nông dân tiêu thụ khoảng 1,5-2 triệu tấn sắn.
Theo ông Vũ Kiên Chỉnh, điều đáng lo về lực cản đối với việc sử dụng xăng sinh học E5 trong lúc này chính là vẫn còn tâm lý e dè với sản phẩm xăng sinh học bởi lâu nay đã quen sử dụng xăng RON A92, A95, và nếu thông tin về lợi ích của xăng sinh học vẫn chưa được tiếp nhận rộng rãi từ phía người tiêu dùng thì rất khó đẩy mạnh việc tiêu thụ loại xăng sinh học này trên thị trường.
Đến thời điểm này, tất cả các khâu từ chuẩn bị nguồn nguyên liệu ethanol cho đến khâu phối trộn phân phối đều khá thuận lợi, mọi thứ đã sẵn sàng. Tuy nhiên, theo nhận định của đại diện Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam thì vấn đề được các nhà sản xuất xăng sinh học quan tâm chính là sự hưởng ứng của người tiêu dùng để tiến tới sử dụng đại trà loại xăng sinh học này.
Văn Nam
