(SGTTO) – Du lịch xanh đã manh nha từ những năm 1970 – khi con người thể hiện sự ý thức mạnh mẽ về tự nhiên thông qua những phong trào bảo vệ môi trường. Những năm 1980 đến nay, hình thức du lịch xanh bắt đầu phổ biến hơn.
Hình thành khái niệm du lịch xanh
Xã hội ngày càng phát triển, ô nhiễm môi trường và suy giảm tài nguyên trở thành vấn đề nóng của nhân loại. Con người ngày càng có xu hướng tìm về với thiên nhiên thay vì du lịch tới các khu đô thị nhộn nhịp.
Đây cũng là nguyên nhân du lịch xanh, hay còn được biết tới như du lịch sinh thái, được chú ý và hưởng ứng rộng rãi. Nhiều dịch vụ du lịch sinh thái đã ra đời.
Hiệp hội Du lịch Sinh thái Quốc tế định nghĩa: du lịch xanh là loại hình du lịch có trách nhiệm với môi trường, góp phần vào việc bảo tồn tự nhiên và duy trì văn hóa địa phương, gắn liền với giáo dục môi trường.
Theo đó, thay vì chọn những điểm tham quan đông đúc hay khu nghỉ dưỡng sang trọng, du khách sẽ khám phá tự nhiên ở khoảng cách gần hơn và tham gia các hoạt động trong đời sống người bản địa, từ đó nâng cao nhận thức về môi trường.
Du lịch xanh “bùng nổ”
Du lịch xanh hấp dẫn du khách vì nhiều yếu tố: phong cảnh hùng vĩ hoang sơ, động thực vật quý hiếm, những nền văn hóa tách biệt, kiến thức mới mẻ về thế giới và hơn cả là những trải nghiệm mang tính cá nhân.
Phần lớn các nước có nền du lịch xanh phát triển thuộc khu vực châu Phi, Đông Nam Á và Nam Mỹ.
Tại châu Phi, Kenya được xem là đất nước có ngành du lịch xanh phát triển và là “cái nôi” của du lịch sinh thái. Nơi này có hơn 50 vườn quốc gia và khu bảo tồn, những bờ biển vẫn giữ được nét ban sơ cùng vô số bãi san hô được bảo vệ.
Madagascar cũng là điểm du lịch được nhiều người biết tới với hệ sinh thái đa dạng. Quốc gia này có tới 80% động vật và 90% thực vật chỉ ở đây mới có. Vì vậy, chính phủ đã giới hạn lượng du khách đến đây để đảm bảo phát triển kinh tế mà không tổn hại tới hệ sinh thái.
Tại khu vực Đông Nam Á, Indonesia với những vườn quốc gia và khu bảo tồn là điểm đến hấp dẫn với những ai muốn khám phá thiên nhiên. Bên cạnh đó, Việt Nam và Lào cũng là lựa chọn lý tưởng nếu du khách muốn tìm hiểu nhiều hơn về thiên nhiên cũng như đời sống thường ngày của người dân địa phương.
Các quốc gia châu Mỹ nổi tiếng với du lịch xanh chủ yếu nằm ở khu vực Trung và Nam Mỹ như Bolivia, Brazil, Ecuador, Venezuela, Guatemala, Panama, Peru… Trong đó, nổi bật nhất là Costa Rica – đất nước đứng đầu trong danh sách điểm đến du lịch xanh trên thế giới.
Bên cạnh những vùng đất có môi trường tự nhiên hoang dã, du lịch xanh ngày nay dần xuất hiện ngay trong các trung tâm đô thị lớn (New York, London, Paris, Barcelona…) dưới nhiều hình thức: hệ thống giao thông giảm khí thải, tham quan thành phố bằng xe đạp, xây dựng không gian xanh cùng những khách sạn, nhà hàng “xanh”. Ngay ở Việt Nam, tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, những khu du lịch sinh thái cũng dần ra đời ở ngoại ô.
Còn nhiều tranh cãi
Tuy nhiên, phát triển du lịch xanh vẫn còn là một đề tài nhiều tranh cãi về cách thức thực hiện cũng như hệ quả.
Quản lý du lịch sinh thái lỏng lẻo có thể dẫn đến những hệ quả xấu đối với tự nhiên, đặc biệt là hệ sinh thái. Một số nhà hàng, khách sạn chỉ dùng “du lịch xanh” như một hình thức quảng cáo thu hút khách hàng.
Áp dụng những yếu tố địa phương như con người và văn hóa cũng là yếu tố cần được cân nhắc trong quá trình kinh doanh du lịch xanh. Việc khai thác yếu tố văn hóa truyền thống địa phương một cách hời hợt, thiếu hiểu biết cũng có thể gây ra những tác động xấu đến lối sống của cư dân bản địa hoặc tệ hơn: biến ngôi nhà của họ thành một dạng bảo tàng sinh vật sống hoặc “sở thú không rào chắn”.
Tuy vẫn còn nhiều tranh cãi, du lịch xanh vẫn là một giải pháp phù hợp đối với bài toán bảo tồn thiên nhiên, cũng như là một xu hướng du lịch đầy hấp dẫn dành cho người yêu thích phiêu lưu.
Thúy An
