(SGTTO) – Các món ăn từ đọt của những loại cây mọc hoang vốn là món dân dã ở quê nhưng nay lại được xem là món ăn cao cấp tại các nhà hàng, khách sạn.
Các loại cây mọc hoang trong rừng, ven sông ở vùng quê có chứa nhiều chất bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe. Đặc biệt là phần đọt (ngọn thân hoặc cành cây còn non) của các loại cây này được chế biến thành rất nhiều món ngon. Được xem là rau sạch vì mọc tự nhiên, không có phân bón, thuốc trừ sâu nên đọt cây an toàn khi ăn.
Đọt bí nụ
So với những bộ phận khác của cây bí đỏ, đọt bí nụ được xem là đặc sản quý vì khó thu hoạch. Hiện nay, đọt bí nụ được xem là món ăn “thời thượng” tại nhiều khách sạn, nhà hàng. Bí nụ có thể được chế biến thành rất nhiều món như luộc, xào, nấu lẩu, nấu canh…
Đọt bí nụ rất giàu chất xơ, calo, ít chất béo, phù hợp cho những người muốn giảm cân, ăn kiêng. Ngoài ra, đọt bí còn tốt với hệ tiêu hóa, ổn định lượng đường trong máu. Lượng nước cao và vitamin C trong bí nụ giúp bảo vệ da, làm chậm quá trình lão hóa.
Vitamin A, canxi, kali, natri trong bí nụ cũng có tác dụng tốt với người bệnh huyết áp, người cao tuổi. Chất magie, sắt, mangan, crom, photpho cùng nhiều dưỡng chất khác giúp hệ xương phát triển tốt.
Với hàm lượng phytosterol cùng axit béo omega 3, bổ sung bí nụ vào thực đơn hằng ngày sẽ giảm lượng cholesterol xấu, ngăn ngừa bệnh huyết áp, tim mạch.
Các món phổ biến như đọt bí nụ xào bò hoặc tôm hay đơn giản xào tỏi, bọc giò sống chiên, luộc dầm trứng gà, nấu canh với tôm khô.
Đọt vạn tuế
Đọt vạn tuế /thiên tuế hay phổ biến hơn hết là nhãn tuế mọc ở miền Tây Quảng Ngãi trên đồi, suối, rừng sâu hoặc trồng ở sân vườn. Nếu không hái được đọt nhãn tuế trong rừng thì có thể mua ở chợ, được người bán tước sẵn từng sợi và luộc sơ với giá khoảng 35.000 đồng/kg.
Chỉ cần rửa sơ qua nước ấm, để nguội rồi trộn với ít rau thơm, mắm chua ngọt và đậu phộng rang để nguyên hột là bạn đã có ngay đĩa đọt nhãn tuế ngon đúng chuẩn.
Món đọt nhãn tuế sẽ “chất” hơn, béo thơm, cảm giác ngọt lành hơn nếu bạn ăn kèm với bánh tráng, nhất là bánh tráng nước dừa có rắc mè đen ở vùng Bình Định.
Đọt năn bộp
Cây năn bộp mọc nhiều ở miền Tây, là loại thực phẩm lấy từ cây cỏ năn ngọt mọc hoang trên những cánh đồng ngập mặn ở Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau… Trong ẩm thực mùa mưa ở miền Tây Nam bộ, món năn bộp được nhắc đến như một đặc sản nổi tiếng.
Theo Đông y, năn có tính bình, hỗ trợ tỳ vị, có nhiều dinh dưỡng và chất sơ. Những gốc năn bóc tách hết vỏ vàng nâu bên ngoài lấy phần non màu trắng như trứng gà để làm rau ăn sống rất lạ miệng, giòn và có mùi thơm đặc trưng hoặc trộn gỏi, xào, nấu canh, nhúng lẩu, làm dưa món.
Đơn giản nhất là dùng năn bộp chấm cá kho, thịt kho, xôm tụ hơn thì chấm mắm kho. Vào buổi chiều mưa, thưởng thức mắm kho mằn mặn tê lưỡi với vị ngọt giòn của năn bộp thì còn gì bằng.
Năn bộp có thể ăn sống với cá chiên hoặc nướng. Đặc sắc và đúng điệu phải là đọt năn ăn sống với cá rô đồng rán giòn, cá lóc nướng trui hoặc cá trê nướng dầm nước mắm gừng. Ngoài ra, năn bộp được dùng để xào thịt trâu, nghêu, hến, tép bạc, thịt chuột đồng…
Đọt năn trộn gỏi với gà ta thả rong cũng rất ngon hoặc trộn với tôm, thịt.
Đọt choại
Rau choại là loại dây leo thuộc họ dương xỉ, mọc hoang ở rừng ẩm nhiệt đới hoặc ven sông, phổ biến ở Hậu Giang, Đồng Tháp Mười, Cà Mau, Kiên Giang. Dù là rau mọc hoang nhưng lại rất giàu chất sắt, ngoài ra còn được dùng để chăm sóc da và chống lão hóa.
Rau có vị nhạt và nhớt giống rau đay. Vào mùa mưa, rau choại sẽ ngon nhất vì phần đọt sẽ rất non và không có vị chát như khi trời nóng. Phần đọt non được chế biến thành nhiều món ăn ngon như đọt choại luộc chấm mắm kho, xào tép, xào tỏi, nhúng lẩu, làm gỏi, nấu canh chua.
Đọt su su
Su su là thực phẩm giàu folate, chất xơ, đồng, kẽm và vitamin B, vitamin C, K nên tốt cho tim mạch, hỗ trợ điều trị ung thư, tốt cho tuyến giáp, chống loãng xương, giảm huyết áp, chăm sóc da.
Các món hấp dẫn làm từ đọt su su như xào với tôm, xào lòng gà, xào thịt bò, xào tỏi. Trong đó, hợp nhất là xào tỏi chứ ít khi được dùng để luộc hoặc nấu canh.
Ngoài ra, còn nhiều loại đọt cây có thể chế biến thành món ăn thơm ngon, bổ dưỡng khác như đọt bầu xào tỏi hay xào lòng gà hoặc hấp cá lóc; đọt ớt xào thịt bò, đọt ớt nấu cá trê đồng hay nấu tôm; canh đọt khổ qua nấu tôm, đọt khổ qua xào tỏi…
Quỳnh Châu
