Các hãng hàng không đang chịu sức ép do thị trường thiếu máy bay mới và các công ty cho thuê máy bay tăng mạnh giá cho thuê để bù đắp chi phí trả nợ tăng lên đáng kể trong thời kỳ lãi suất cao.
- Yên Bái đề xuất bổ sung cảng hàng không
- TPHCM: thiếu nguồn nên có 65 cửa hàng không đủ xăng dầu
- Đến và đi sân bay, nhìn từ tiện ích của hành khách
Nhiều hãng hàng không trên thế giới đã bắt đầu có lãi trở lại sau khi gánh chịu những khoản lỗ lớn trong thời kỳ đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, họ đang đối mặt với một thách thức khác: chi phí thuê máy bay đang tăng mạnh.
Hơn một nửa số máy bay thương mại trên thế giới được sở hữu hoặc quản lý bởi các công ty cho thuê máy bay và tỷ lệ này đang tăng lên. Giá cho thuê của hai dòng máy bay thân hẹp A320neo của Airbus và 737 Max của Boeing là có nhu cầu lớn nhất hiện nay, lần lượt tăng 14% và 20% kể từ mức thấp nhất trong đại dịch Covid-19, theo Công ty tư vấn hàng không IBA.
Giá cho thuê máy bay tăng vọt là một hệ quả khác từ làn sóng tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương toàn cầu khi lạm phát tăng cao, chấm dứt kỷ nguyên tài chính giá rẻ. Lãi suất cao khiến chi phí trả nợ của các công ty cho thuê máy bay tăng lên đáng kể. Các công ty này phải tính toán để chuyển chi phí vay tăng thêm sang cho các hãng bay, vốn cũng đang vật lộn với chi phí nhân công và nhiên liệu ngày càng tăng cao.
Tuần trước, Air Lease, công ty cho thuê máy bay có trụ sở tại Los Angeles, Mỹ đã huy động được 700 triệu đô la Mỹ thông qua đợt chào bán trái phiếu với lãi suất 5,85%, cao gần gấp đôi lãi suất phát hành lô trái phiếu tương tự hồi tháng 1.
Philip Baggaley, nhà phân tích tại S&P Global, cho biết đây là đợt chào bán trái phiếu đầu tiên của các công ty cho thuê máy bay kể từ sau cuộc xung đột Nga-Ukraine nổ ra vào cuối tháng 2. Ông nhận định đợt bán trái phiếu này có thể định hướng cho các đợt bán trái phiếu tiếp theo trong ngành.
“Các công ty cho thuê máy bay sẽ phải trả lãi suất cao hơn để vay số tiền tương đương trước đây, nhưng đó là thực tế thị trường”, ông nói.
Steven Udvar-Házy, Chủ tịch điều hành Air Lease, nói rằng ông chưa từng thấy chi phí vay vốn tăng nhanh như vậy kể từ thời kỳ siêu lạm phát ở Mỹ vào thập niên 1970.
Chi phí vay tăng nhanh chóng khiến nỗ lực tăng giá cho thuê máy bay trở nên khó khăn hơn. Air Lease đã bắt đầu tăng giá cho thuê và vấp phải sự phản đối của các hãng hàng không.
Udvar-Házy nói “Tôi chưa bao giờ thấy một hãng hàng không nào nói rằng giá cho thuê của chúng tôi quá thấp. Nó giống như việc mặc cả khi mua hàng ở khu chợ Grand Bazaar ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ). Công ty cho thuê hô giá 100, hãng hàng không trả giá 80, và chúng tôi hy vọng thương lượng ở mức giá 99,5”.
Nhiều hãng hàng không đã yêu cầu bên cho thuê hỗ trợ tài chính trong thời kỳ đại dịch. Nhưng giờ đây, họ bắt đầu có lãi trở lại nhờ nhu cầu đi lại hàng không phục hồi mạnh mẽ. Udvar-Házy nói: “Vì vậy, rất khó để họ biện minh cho tình cảnh khó khăn. Họ cũng theo dõi báo đài và biết chi phí vay đang tăng lên”.
Giá cho thuê tăng đối với cả máy bay mới lẫn máy bay đã qua sử dụng. Andy Cronin, Giám đốc điều hành Công ty cho thuê máy bay Avolon của Ireland, giải thích điều này là do thiếu nguồn cung máy bay mới trên thị trường, lãi suất tăng và sự rút lui khỏi thị trường của một số công ty cho thuê máy bay, đặc biệt là ở châu Á. Năm ngoái, Công ty bất động sản CK Asset Holdings (Hồng Kông) của tỉ phú Lý Gia Thành bán mảng cho thuê máy bay với giá 4,28 tỉ đô la Mỹ.
Chỉ từ 15-20% đội bay của các bên thuê đến để gia hạn hợp đồng thuê, vì vậy các cuộc thương lượng cũng sẽ không quá căng thẳng.
Khi đàm phán, các lãnh đạo công ty bên cho thuê máy bay sẽ chỉ ra rằng các hãng hàng không đã không ngần ngại tăng giá vé bán cho hành khách của họ. Dữ liệu của chính phủ Mỹ cho thấy giá vé máy bay trung bình ở Mỹ trong quí 2-2022 tăng 22% so với cùng kỳ năm ngoái.
Udvar-Házy nói “Các hãng hàng không đang chịu áp lực chi phí rất lớn, nhưng họ đã có thể chuyển chi phí tăng thêm cho hành khách bằng cách tăng giá vé. Vì vậy, Air Lease chẳng có gì sai khi tăng giá cho thuê. Chúng tôi chỉ đơn giản là đang cố gắng đối phó với các hiện thực kinh tế”.
Theo Rob Morris, người đứng đầu bộ phận tư vấn toàn cầu tại Công ty hàng không Ascend by Cirium, giá cho thuê trên thị trường hiện tại đối với máy bay mới tăng từ 5-10%, chưa đến mức cao cần thiết là 30%, để bù đắp chi phí đắt đỏ hơn, đó là lãi suất tăng trong năm nay. “Do vậy, các bên cho thuê sẽ phải đối mặt với một số hạn chế về biên lợi nhuận”, ông nói.
