Bình An–
Thông tin về mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) sẽ căn cứ trên mức lương, phụ cấp lương và các khoản khác thu hút sự quan tâm của nhiều người. Tuy nhiên, theo các lãnh đạo và chuyên gia của ngành BHXH, điều đó không có nghĩa người lao động sẽ đóng BHXH trên tổng thu nhập.
Lo thu nhập giảm
Điều 30 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định, kể từ 1-1-2018, mức đóng BHXH sẽ căn cứ trên mức lương, phụ cấp lương và các khoản khác theo Luật BHXH 2014. Nói cách khác, tiền BHXH sẽ được thu theo thu nhập thực tế hàng tháng của người lao động, thay vì theo thu nhập ghi trong hợp đồng. Người lao động sẽ đóng 8%, còn doanh nghiệp đóng 18%, tức chiếm 26% lương hàng tháng.
Mức lương làm căn cứ đóng BHXH theo thang lương, bảng lương do doanh nghiệp tự xây dựng. Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, việc đóng BHXH trên tiền lương thực tế là để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Khi nghỉ hưởng chế độ ốm đau, thai sản, nghỉ hưu thì mức hưởng sẽ cao hơn.
Ông G đang làm việc cho một đơn vị ở TPHCM cho biết, lâu nay ngoài mức lương và phụ cấp ghi trong hợp đồng lao động, doanh nghiệp thường có những khoản thưởng thêm ngoài hợp đồng. Theo ông, sắp tới đây, có thể cơ quan bảo hiểm sẽ liên thông với thuế để biết doanh nghiệp trả lương thực tế là bao nhiêu, và nếu áp dụng việc thu BHXH theo thu nhập thực tế thì doanh nghiệp và người lao động sẽ không có cách nào “biến tấu được”.
Chị Dung, nhân viên hành chính tại quận 1 TPHCM, cho rằng vẫn biết thu bảo hiểm cao thì sau này nghỉ hưu hay thất nghiệp sẽ hưởng trợ cấp cao, nhưng vào thời điểm kinh tế khó khăn, nếu đóng BHXH theo tổng mức thu nhập thì số tiền sẽ bị trừ nhiều hơn, tiền lương còn lại không đủ để nuôi hai con nhỏ.
Nhiều người theo dõi thông tin trên các cơ quan truyền thông đang lo về mức đóng như trên, nhất là những người đang sử dụng lao động. Nhiều doanh nghiệp lo khi trừ tiền đóng BHXH quá nhiều, người lao động phản ứng.
Nhiều doanh nghiệp lo khi trừ tiền đóng BHXH quá nhiều người lao động sẽ phản ứng. Ảnh: Thành Hoa
Không tính trên tổng thu nhập
Tuy nhiên, những người trong ngành bảo hiểm cho biết, người lao động chưa phải đóng BHXH trên tổng thu nhập. Ông Cao Văn Sang, Giám đốc Bảo hiểm xã hội TPHCM, cho rằng “nói vậy nhưng không phải vậy! Sắp tới người lao động chỉ đóng thêm những khoản như làm thêm giờ… chứ không phải đóng trên tổng thu nhập”.
Theo ông Sang, nếu người lao động không tăng mức đóng thì chuyện vỡ quỹ sẽ có thể xảy ra trong tương lai. Hiện nay, mức chi vì tăng giá viện phí tính thêm mức lương của nhân viên y tế trong thời gian qua rất cao, trong khi nguồn thu hiện nay vẫn không thay đổi.
Tại hội nghị trực tuyến cung cấp thông tin định kỳ về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế tháng 9-2017 diễn ra ngày 28-9 vừa qua, Phó vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội Trần Hải Nam khẳng định chưa thu BHXH theo tổng thu nhập của người lao động từ đầu năm 2018.
Những khoản bổ sung và khoản phụ cấp được tính đóng BHXH từ 1-1-2018 đã được quy định rõ trong Thông tư 47 và Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH. Theo đó, các khoản người lao động hưởng cố định theo mức lương hàng tháng thì mới làm căn cứ để tính đóng BHXH, còn các khoản chế độ và phúc lợi, các khoản thu nhập biến động, các khoản bổ sung khác gắn với kết quả làm việc của người lao động thì không phải đóng BHXH.
Như vậy, chỉ những khoản được xác định cùng với tiền lương, có tính ổn định sẽ được làm căn cứ tính đóng BHXH. Với các khoản bổ sung khác không xác định được ngay với mức lương và phụ thuộc vào kết quả lao động thì không tính đóng BHXH.
Theo cơ quan BHXH Việt Nam, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc vẫn là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm (hệ số) và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề trên cơ sở mức lương cơ sở do nhà nước quy định từng thời kỳ. Mức lương làm căn cứ đóng BHXH theo thang lương, bảng lương do doanh nghiệp tự xây dựng.
Phụ cấp lương là các khoản phụ cấp để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ. Chẳng hạn như phụ cấp chức vụ, phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp độc hại, phụ cấp thâm niên…
