Trái cây hữu cơ, khó trồng khó bán

Vũ Yến –

Trong xu hướng sản xuất nông sản hữu cơ (không sử dụng thuốc trừ sâu, phân bón hóa học…), bên cạnh một số sản phẩm rau củ được biết đến như hiện nay thì một số đơn vị cũng nhắm đến sản xuất trái cây theo phương pháp này. Tuy nhiên, các đơn vị cho biết, việc sản xuất trái cây hữu cơ khó khăn, chi phí cao, dẫn đến khá lo ngại về đầu ra.

Lâu thu hoạch, sản lượng ít

Theo doanh nghiệp, môi trường sinh thái hiện nay bị suy thoái nhiều, vì vậy muốn sản xuất trái cây hữu cơ phải cải tạo bài bản, nghiêm túc.

Bà Phạm Phương Thảo, Giám đốc hệ thống phân phối thực phẩm hữu cơ Organica (TPHCM), cho biết trong trang trại trồng rau hữu cơ tại Đồng Nai bà có trồng thêm một số loại trái cây như chuối, ổi, đu đủ, mãng cầu, chanh dây, tuy nhiên sản lượng không cao, chưa ổn định.

Theo bà Thảo, nếu thời gian từ khi trồng tới lúc thu hoạch các loại rau thường trong vòng 30-60 ngày thì các loại trái cây cần thời gian lâu hơn, 1-2 năm hoặc nhiều hơn. Thời gian, công sức chăm sóc kéo dài dẫn đến chi phí tăng cao. Sau khi được chứng nhận hữu cơ thì việc duy trì để cây vẫn tiếp tục ra trái, chất lượng tốt, đạt chuẩn hữu cơ cũng không đơn giản.

Ông Ngô Xuân Hiền, Giám đốc HTX dịch vụ thanh long hữu cơ Phú Hội (Bình Thuận), cũng cho biết hướng đi của HTX là sản xuất hữu cơ nhưng cho tới nay mục đích đó vẫn chưa đạt được. Hiện tại, Phú Hội mới chỉ đạt chuẩn VietGAP (thực hành sản xuất nông nghiệp tốt).

Ông Huỳnh Biển Chiêu, sản xuất mãng cầu đạt tiêu chuẩn VietGAP với thương hiệu mãng cầu Bà Đen Tây Ninh, cho rằng khó khăn ở chỗ cách làm  thế nào để đạt yêu cầu và được công nhận là sản phẩm hữu cơ, đơn vị nào sẽ kiểm tra và chứng nhận. Tuy cho là khó nhưng bên cạnh tiêu chuẩn VietGAP thì hiện ông cũng đang hướng tới sản xuất mãng cầu hữu cơ.

“Diện tích trang trại đang canh tác hiện nay là 5 ha, trong đó 70% diện tích tôi hướng tới sản xuất hữu cơ bằng việc hạn chế tối đa sử dụng phân NPK. Trước đây, mỗi vụ trên một héc ta tôi sử dụng 800-1.000 kg phân NPK thì hiện nay chỉ sử dụng 200-250 kg phân NPK, số còn lại sử dụng phân vi sinh, phân bò ủ”, ông Chiêu nói.

Lo không có đầu ra

Nhưng đơn vị đặt mục tiêu sản xuất trái cây hữu cơ nói trên cũng có chung một băn khoăn là lo ngại đầu ra đối với sản phẩm này khi chi phí sản xuất lớn, giá thành cao, có đảm bảo mang lại lợi nhuận như mong muốn không…

Ông Hiền của HTX dịch vụ thanh long hữu cơ Phú Hội cho biết hiện nay chi phí sản xuất 1 kg thanh long VietGAP là 10.000 đồng, trong khi giá bán ra có khi tụt xuống còn 3.000-4.000 đồng/kg, nếu sản xuất theo hướng hữu cơ, sử dụng phân hữu cơ, phân chuồng ủ chắc chắn chi phí sản xuất tăng, dẫn đến giá bán sẽ tăng lên trong khi đầu ra chưa biết thế nào.

Ngay như sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP thì việc tìm đầu ra cũng đã khó. Giá bán thanh long VietGAP cũng chỉ bằng hoặc thấp hơn thanh long trồng bình thường khiến người trồng nản, không muốn áp dụng.

“Mới đây có một tổ chức hứa sẽ giúp đỡ, hỗ trợ để chúng tôi sản xuất thanh long theo tiêu chuẩn GlobalGAP để xuất khẩu qua thị trường Mỹ, châu Âu, giảm phụ thuộc thị trường Trung Quốc. Thực tâm, tôi vẫn mong muốn sản xuất ra những sản phẩm đạt chuẩn hữu cơ như mục đích ban đầu thành lập và cũng là tên của HTX nhưng hành trình ấy không biết bao giờ mới tới đích”, ông Hiền nói.

Ông Chiêu, sản xuất mãng cầu ở Tây Ninh, cũng cho rằng sản phẩm hữu cơ sản xuất ra rồi bán ở đâu, bán cho ai mới là quan trọng. “Hiện nay năng suất mãng cầu VietGAP tại 5 ha vào khoảng 15-20 tấn, giá bán 50.000-54.000 đồng/kg mà tôi cũng phải trầy trật đi tìm thị trường, tìm nơi tiêu thụ”, ông Chiêu nói.

Còn với bà Thảo của hệ thống phân phối thực phẩm hữu cơ Organica, tuy không quá lo lắng về đầu ra nhưng bà cho rằng để việc sản xuất trái cây hữu cơ thực sự đúng chuẩn, đạt được chứng nhận và duy trì, chăm sóc cho trái cây đó luôn đạt sản lượng, chất lượng, tạo thành vùng sản xuất chuyên biệt thì cần những bước đi thận trọng và lâu dài. Tại trang trại với diện tích khoảng 2 ha ở Lâm Đồng, hiện nay Organica cũng đã trồng chuyên canh thanh long và một số loại chuối đặc sản như chuối laba Đà Lạt, chuối mật… Organica đang nộp hồ sơ để được cấp giấy chứng nhận hữu cơ giống như đã làm đối với rau củ.

[box] Ông Nguyễn Lâm Viên, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phần Vinamit, cho rằng môi trường sinh thái hiện nay bị suy thoái nhiều, vì vậy muốn sản xuất trái cây hữu cơ phải cải tạo bài bản, nghiêm túc. Ngoài ra, cũng còn những vùng đất vẫn giữ được môi trường sinh thái bền vững, an toàn, ở đó có những loại trái cây tự bản thân cũng đã là hữu cơ như rừng chuối 10.000 ha ở U Minh, các cánh rừng chuối ở vùng Tuyên Quang, vùng xoài ở Cam Ranh, ở Quy Nhơn…

Theo ông Viên, trái cây ra bông, ra lá non đương nhiên thu hút côn trùng, sâu bệnh nhưng quan trọng là phải tìm những phương thức tự nhiên nhất để chống sâu bệnh, cản côn trùng chứ không phải dùng thuốc hóa học để phun xịt, vì như thế đồng nghĩa với việc làm hại cây trồng, hư hại môi trường sinh thái, nguồn đất, nguồn nước. Cần tạo ra môi trường sinh thái cân bằng, nơi có đầy đủ các loại côn trùng, vi sinh vật sống chung, khắc chế lẫn nhau.

Còn đối với việc bổ sung chất dinh dưỡng cho cây, thay vì tiết giảm chi phí, sử dụng phân hóa học, phân NPK hóa học thì đầu tư sử dụng phân hữu cơ, NPK tự nhiên.[/box]