Saudi Arabia dự định đầu tư hơn 1.000 tỉ đô la trong vòng 10 năm tới vào lĩnh vực du lịch để biến nước này để thành một điểm đến toàn cầu tiếp theo. Với 6 di sản thế giới, các bãi biển cát trắng, các đỉnh núi với quang cảnh hùng vĩ, những sa mạc khổng lồ cùng nền văn hóa đặc sắc, tiềm năng ngành du lịch của vương quốc dầu mỏ này là rất lớn.
- Quảng Nam tìm kiếm cơ hội quảng bá, hợp tác du lịch tại TPHCM
- Người Mỹ tìm kiếm về du lịch Việt Nam nhiều nhất
Tuy nhiên, Saudi Arabia sẽ đối mặt không ít thách thức để thu hút du khách đại chúng, chẳng hạn người nước ngoài sẽ phải e dè với một quốc gia vẫn duy trì các luật lệ Hồi giáo nghiêm ngặt như cấm tuyệt đối bia rượu, đặt ra các quy tắc ăn mặc khắt khe đối với phụ nữ. Nhiệt độ nóng nực trong mùa hè cũng là một điều bất tiện cho du khách. Ngoài ra, thánh địa Mecca, địa điểm hành hương nổi tiếng của người Hồi giáo, cấm cửa người ngoại đạo.
Mục tiêu trở thành điểm đến du lịch đại chúng
Thông tin Saudi Arabia đầu tư hơn 1.000 tỉ đô la vào lĩnh vực du lịch được Bộ trưởng Du lịch, Ahmed Al Khateeb tiết lộ hồi tháng 10 năm ngoái tại sự kiện Sáng kiến đầu tư tương lai lần thứ 5 tổ chức ở thủ đô Riyadh. Kế hoạch đầu tư khổng lồ này hứa hẹn biến Saudi Arabia thành một điểm đến du lịch đại chúng như là một phần trong nỗ lực đa dạng hóa nền kinh tế để giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ hay còn gọi là Tầm nhìn 2030. Một ngành du thuyền non trẻ đang hình thành, các khu nghỉ dưỡng sang trọng ở Biển Đỏ và nhà nghỉ sinh thái trên sa mạc đều đang trong quá trình xây dựng. Ông Khateeb đặt mục tiêu đưa mức đóng góp của ngành du lịch cho GDP của đất nước lên 10% vào năm 2030, từ 3% hiện nay.
Saudi Arabia, nơi có những địa điểm linh thiêng nhất của đạo Hồi, đã chào đón những người hành hương Hồi giáo trong nhiều thế kỷ. Nhưng những người theo chủ nghĩa bảo thủ và sự thận trọng của họ đối với những người bên ngoài từ lâu cản trở sự phát triển của ngành du lịch truyền thống của Saudi Arabia và khiến những du khách tiềm năng lánh xa.
Nằm trong kế hoạch tạo ra các lĩnh vực kinh tế mới không liên quan đến dầu mỏ, Phó thủ tướng Saudi Arabia, Thái tử Mohammed bin Salman, người nắm quyền trên thực tế ở Saudi Arabia, muốn thu hút 55 triệu khách du lịch quốc tế hàng năm vào năm 2030, hơn một nửa so với con số du khách đã đến thăm Pháp, điểm đến nổi tiếng nhất thế giới, vào năm 2019. Gần 3,5 triệu người nước ngoài đến Saudi Arabia vào năm ngoái, không bao gồm những người hành hương tôn giáo, và 6,1 triệu người nước ngoài đến trong nửa đầu năm 2022.
Sự trỗi dậy của du lịch trong nước trong thời kỳ đại dịch đã gây quá tải cho cơ sở hạ tầng du lịch, vì vậy chính phủ Saudi Arabia đã cam kết 4 tỉ đô la để khuyến khích đầu tư của khu vực tư nhân. Chuỗi khách sạn Radisson Hospitality, có 26 khách sạn tại Saudi Arabia, đang có kế hoạch mở thêm 20 khách sạn trong vòng 3 năm tới và Hilton Worldwide Holdings muốn khai trương thêm 75 khách sạn trong một thập niên tới ngoài 16 khách sạn hiện có.
Saudi Arabia đã cung cấp thị thực du lịch đầu tiên vào cuối năm 2019. Hơn 400.000 thị thực như vậy đã được cấp trước khi đại dịch Covid-19 đóng cửa hoạt động du lịch.
Luật lệ khắt khe có thể khiến du khách e ngại
Dora Jane Flesher, một kế toán về hưu, 65 tuổi ở bang Arkansas (Mỹ), muốn có một cuộc phiêu lưu sau đại dịch Covid-19 ở những điểm du lịch mới. Và bà đã đến Saudi Arabia, nơi bà bị mê hoặc bởi những ngôi mộ cổ được chạm khắc trên những tảng đá sa thạch trồi lên mặt đất ở thành phố Al-Ula.
Kể từ khi Saudi Arabia dỡ bỏ các hạn chế du lịch cuối cùng liên quan đến Covid-19 vào hồi 3, những khách du lịch có máu phiêu lưu đã đổ xô đến đất nước có diện tích gấp ba lần bang Texas của mỹ để khám phá thủ đô rộng lớn, 6 di sản thế giới được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (Unesco) công nhận và lòng hiếu khách truyền thống của người Arab.
Những du khách tiên phong này đang đến một đất nước chưa hoàn toàn sẵn sàng cho họ. Hướng dẫn viên du lịch cần được đào tạo và thêm nhiều khách sạn cần được xây dựng. Không phải tất cả các địa điểm di sản ở Saudi Arabia đều mở cửa toàn thời gian.
Thêm vào đó, Saudi Arabia rất nhạy cảm với những lời chỉ trích. Một luật mới của nước cấm “làm tổn hại đến danh tiếng của ngành du lịch”, một cụm từ mơ hồ và đáng ngại ở một quốc gia có hồ sơ nhân quyền đã khiến nhiều người thất vọng. Giới nhà chức trách Saudi Arabia đã hành quyết 81 phạm nhân trong một ngày đầu năm nay vì nhiều tội danh khác nhau. Trong tháng trước, hai phụ nữ Saudi Arabia bị kết án vì các bài đăng trên mạng xã hội, mỗi người phải nhận án tù hơn 30 năm, theo các nhóm nhân quyền.
Vụ giết hại nhà báo bất đồng chính kiến, Jamal Khashoggi tại lãnh sự quán của Saudi Arabia ở Istanbul (Thổ Nhì Kỳ) vào năm 2018 cũng khiến du khách phương Tây lo lắng. “Câu hỏi về Khashoggi luôn xuất hiện”, Bill Jones, người đã dẫn ba nhóm du khách Mỹ đến Saudi Arabia kể từ năm 2019, nói.
Tình báo Mỹ kết nghi ngờ Thái tử Mohammed bin Salman đã ra lệnh sát hại Jamal Khashoggi. Cho đến nay, Thái tử Mohammed bin Salman phủ nhận mọi liên quan.
Ngay cả khi Saudi Arabia dỡ bỏ các hạn chế, chẳng hạn như lệnh cấm phụ nữ lái xe, giới chức trách nước này vẫn bỏ tù các nhà hoạt động vì quyền của phụ nữ, những người đã vận động cho các quyền tự do như vậy.
Mặc dù một số quy định nghiêm ngặt của xã hội, chẳng hạn như lệnh cấm nam nữ không thân thích tiếp xúc gần ở nơi công cộng, đã được nới lỏng nhưng bia rượu vẫn bị cấm sử dụng hoàn toàn. Và các quy định khắt khe về trang phục đối với phụ nữ vẫn được áp dụng ở hầu hết các bãi biển. Nhiệt độ ở Saudi Arabia khá nóng, lên tới 49 độ vào mùa hè cũng là một bất tiện cho du khách nước ngoài. Hơn nữa, thánh địa Mecca, địa điểm nổi tiếng toàn cầu nhất của Saudi Arabia, chỉ dành cho người Hồi giáo.
Bà Flesher, người đã xem dòng người hành hương ở Mecca trên tivi trong phòng khách sạn ở Jeddah cách đó 40 dặm, nói “Điều đó gây một chút bực bội”.
Việc cấm sử dụng bia rượu và cấm đoán phụ nữ lui tới một số hồ bơi của khách sạn là những khía cạnh khác của kỳ nghỉ ở Saudi Arabia mà du khách cảm thấy khó nuốt trôi.
Thuê chuyên gia tư vấn nước ngoài để thực hiện tham vọng
Để đáp ứng các mục tiêu du lịch vào năm 2030, Saudi Arabia cần phải thu hút thị trường đại chúng, chứ không chỉ là những người đam mê du lịch và những hưu trí giàu có của nước ngoài.
Thái tử Mohammed bin Salman đã trông cậy vào các nhà tư vấn phương Tây để hiện thực hóa các tham vọng của mình đối với ngành du lịch.
Một trong những người giúp Thái tử Mohammed bin Salman theo đuổi tầm nhìn của mình là Jerry Inzerillo, một nhà điều hành du lịch và khách sạn nổi tiếng đến từ Brooklyn, New York. Inzerillo là người đã khai trương các khách sạn và khu nghỉ dưỡng từ Bahamas đến Nam Phi.
Năm 2018, ông được thuê để điều hành Cơ quan Phát triển Diriyah Gate, một dự án bảo tồn và tôn tạo khu phố cổ Diriyah có tổng vốn đầu tư 40 tỉ đô la, bao gồm các khách sạn sang trọng và nhà hàng đạt sao Michelin. Được phát triển trên nền khu phố cổ Diriyah, một trong những địa điểm đã được Unesco công nhận là di sản thế giới, với những ngôi nhà được xây bằng gạch bùn gần Riyadh, nơi hoàng tộc Al Saud bắt đầu lên nắm quyền vào thế kỷ 18, dự án nhằm mục đích củng cố câu chuyện nguồn gốc của Saudi Arabia.
“Trong một thế giới của những kỳ quan, chỉ có một Diriyah” là câu cửa miệng của ông Inzerillo để tiếp thị sự hấp dẫn của khu phố cổ Diriyah, nơi ít được biết đến bên ngoài Saudi Arabia.
Inzerillo nói “Có một khoảng cách lớn nhất giữa nhận thức của công chúng và hình ảnh thực tế của Saudi Arabia. Chúng tôi sẽ chào đón mọi người và cho phép họ tự quyết định cảm nhận”.
Diriyah Gate hiện là một trong những dự án cao cấp nhất trong chuỗi các dự án xây dựng đồ sộ mà Saudi Arabia lên kế hoạch xây dựng, bao gồm một tòa nhà chọc trời cao 500 mét và trải dài 120 km.
Diriyah đã đóng cửa với công chúng để cải tạo và nâng cấp nhưng mục đích cuối cùng là để mở cửa trở lại khu di tích lịch sử này trước cuối năm nay với mục tiêu thu hút 27 triệu du khách mỗi năm vào năm 2030.
Chánh Tài
Theo KTSG Online
