(SGTTO) – Một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống tốt và tập thể dục thường xuyên – có thể giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer’s hoặc các dạng sa sút trí tuệ khác ngay cả khi bạn có gien làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hủy hoại tâm trí này.
Tỷ lệ người chết vì bệnh mất trí nhớ đang có dấu hiệu tăng lên
Theo kết quả một nghiên cứu quy mô mới được công bố, những người có nguy cơ di truyền cao và sức khỏe kém có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao gấp ba lần so với những người có nguy cơ di truyền thấp và thói quen tốt. Tuy nhiên, tin vui là từ những kết quả nghiên cứu tại nhiều nước, các nhà khoa học đã cho thấy, dù một người có rủi ro di truyền cao nhưng người đó có một chế độ ăn uống tốt, tập thể dục đầy đủ, hạn chế rượu và không hút thuốc sẽ làm giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.
“Đó là thông tin tốt. Không ai có thể đảm bảo bạn sẽ thoát khỏi căn bệnh khủng khiếp này nhưng bạn có thể giúp giảm rủi ro này bằng lối sống lành mạnh” – ông John Haaga, chuyên gia tại Viện Lão hóa Quốc gia Mỹ, một trong những nhà tài trợ cho cuộc nghiên cứu, nhận định. Kết quả cuộc nghiên cứu trên cũng được thảo luận tại Hội nghị quốc tế Hiệp hội Alzheimer’s tại thành phố Los Angeles (Mỹ) và được Tạp chí Hiệp hội Y khoa Mỹ đăng tải.
Bệnh Alzheimer’s và các dạng sa sút trí tuệ khác đang ảnh hưởng đến khoảng 50 triệu người trên toàn cầu và con số này có thể ngày một tăng, trong đó bệnh Alzheimer’s là loại phổ biến nhất. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, có gần 10 triệu ca bệnh mất trí nhớ mới xảy ra mỗi năm trên toàn cầu. Riêng tại Mỹ, số người tử vong vì các nguyên nhân liên quan đến chứng mất trí nhớ đang gia tăng trong mọi nhóm rủi ro. Tỷ lệ tử vong là 66,7 trên 100.000 người, tăng so với tỷ lệ 30,5 trên100.000 người vào năm 2000.
Mấy năm trước, một nghiên cứu cho thấy, sống lành mạnh có thể giúp vượt qua nguy cơ di truyền đối với bệnh tim. Bây giờ các nhà nghiên cứu phát hiện điều tương tự cũng đúng đối với chứng mất trí nhớ.
Tiến sĩ Elzbieta Kuzma và các đồng nghiệp tại Trường Y tế trực thuộc Đại học Exeter (Anh) đã sử dụng dữ liệu từ Ngân hàng sinh học Anh để nghiên cứu gần 200.000 người từ 60 tuổi trở lên. Những người này, không có dấu hiệu hoặc triệu chứng sa sút trí tuệ khi công trình này bắt đầu. Nguy cơ di truyền của họ được xếp vào loại cao, trung bình hoặc thấp dựa trên hàng chục đột biến có ảnh hưởng đến chứng mất trí nhớ.
Người tham gia cũng được phân loại theo nhóm dựa trên các yếu tố lối sống. Để đánh giá lối sống của họ, công trình xem xét thông tin được chính người tham gia nghiên cứu cung cấp về chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, việc hút thuốc và uống rượu. Những người tập thể dục thường xuyên, có chế độ ăn uống bổ dưỡng, uống rượu chừng mực và không hút thuốc được xem là có lối sống khỏe mạnh nhất.
Sau khoảng tám năm nghiên cứu, 1,8% người có nguy cơ di truyền cao và lối sống không khỏe mạnh đã mắc chứng mất trí nhớ. Trong khi đó, tỷ lệ này ở người có nguy cơ di truyền thấp và thói quen lành mạnh là 0,6%. Trong số những người có nguy cơ di truyền cao nhất, chỉ hơn 1% người có lối sống lành mạnh bị chứng mất trí nhớ so với gần 2% người có lối sống không khỏe mạnh. Một hạn chế là các nhà nghiên cứu chỉ có thông tin về các đột biến ảnh hưởng đến người có tổ tiên ở châu Âu nên chưa rõ điều này có đúng với các nhóm chủng tộc hoặc sắc tộc khác hay không.
Tiến sĩ Rudy Tanzi, một chuyên gia di truyền tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts ở thành phố Boston (Mỹ), nhận định kết quả trên sẽ khích lệ những người đang lo sợ rằng đột biến gien là yếu tố duy nhất quyết định số phận của họ. Lý do, chỉ chưa đến 5% đột biến di truyền liên quan đến Alzheimer’s chắc chắn dẫn đến căn bệnh này. Còn lại, 95% người có tiền sử bệnh này sẽ không bị ảnh hưởng nếu họ có một lối sống lành mạnh.
Lối sống lành mạnh là chìa khoá chống lại bệnh mất trí nhớ
Một nghiên cứu trước đó ở Thụy Điển và Phần Lan kết luận rằng những thói quen lành mạnh có thể giúp ngăn ngừa nguy cơ sụt giảm tinh thần. Hiệp hội Alzheimer’s đang tài trợ cho một nghiên cứu tương tự tại Mỹ.
Lối sống lành mạnh cũng là trọng tâm của các hướng dẫn mới về phòng chống chứng mất trí nhớ được WHO đưa ra gần đây.
Ngăn chặn chứng mất trí nhớ, theo WHO, liên quan đến lối sống lành mạnh. Điều đó có nghĩa là tập thể dục thường xuyên, không hút thuốc, tránh lạm dụng rượu, kiểm soát cân nặng, có chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì huyết áp, cholesterol và đường huyết ở mức khỏe mạnh.
“Đừng nên quá lo lắng về yếu tố di truyền của bạn. Hãy dành nhiều thời gian hơn quan tâm đến một cuộc sống khỏe mạnh” – ông Tanzi đưa ra lời khuyên.
Minh Huy
Theo AP, 247tempo.com, Reuters
