(SGTT) – Theo các bác sĩ chuyên khoa sơ sinh và nhi đồng, vận động thể lực là điều rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện cho cơ thể trẻ. Tuy nhiên, việc tập luyện như thế nào cho đúng cách thì không phải ba mẹ nào cũng biết.
Theo bác sĩ Đinh Thạc, Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM, bài tập vận động thể lực thích hợp theo độ tuổi sẽ giúp trẻ phát triển khả năng vận động đồng thời giúp tăng khả năng phản xạ, trí thông minh. Bác sĩ Đinh Thạc khẳng định, việc luyện tập thể lực giúp tăng sức mạnh, mật độ xương, đồng thời cải thiện cấu trúc cơ thể, sức khỏe tim mạch cho các bé. Nhờ đó, hệ miễn dịch hoạt động tốt, giúp cơ thể chống chọi với bệnh tật tốt hơn. Trẻ em nhờ luyện tập thân thể sẽ ít mắc các bệnh thông thường như cúm, dị ứng và nhiều bệnh lý nguy hiểm, kể cả bệnh ung thư.
Luyện tập thể lực còn góp phần cải thiện hoạt động não bộ, giúp các bé có trí nhớ tốt. Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy trẻ lanh lợi, hoạt bát hơn nhờ việc luyện tập thể lực này vì chức năng của não bộ được hoàn thiện hơn. Các bài tập giúp trẻ rèn luyện thể lực sớm phải phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của các bé.
Từ 0 đến 3 tháng tuổi: Các bài tập cho giai đoạn này chủ yếu là vận động tay, chân, lật người. Bắt đầu từ giai đoạn sơ sinh, cha mẹ đã có thể giúp trẻ tập những động tác đơn giản, như tập dang tay, nâng chân hay xoa bóp cho trẻ.
Sau đó, cha mẹ cho trẻ thay đổi tư thế nằm nghiêng bên này, bên kia hoặc để trẻ nằm sấp trên bụng mẹ rồi chuyển sang nằm ngửa nhìn đồ chơi. Với tư thế này, mẹ phải đảm bảo giữ vững đầu cho bé, đồng thời vừa thay đổi tư thế cho con vừa mát xa (massage) hoặc tập đập tay, chân. Sau đây là một số bài tập mẫu:
- Vận động tay chân: Cha mẹ cầm chắc hai tay trẻ chầm chậm đưa lên đầu rồi từ từ đưa hai tay xuống, áp dọc hai bên thân người. Sau đó, cầm chắc hai tay đặt trước lồng ngực rồi từ từ mở hai cánh tay ra. Với bài tập chân, cha mẹ nắm chắc hai cẳng chân trẻ, để hai cẳng chân gập xuống ở đầu gối tạo thành một góc 90 độ rồi từ từ kéo thẳng hai chân ra. Sau đó, cầm hai chân trẻ nâng vuông góc với giường rồi từ từ hạ xuống. Mỗi động tác lặp đi lặp lại vài lần.
- Lật úp – ngửa: Cha mẹ dùng tay đỡ phần bụng bé, tay kia đỡ phần lưng và gáy, lật bé sang trái, sau đó vài phút lật bé sang phải, lật úp và lật ngửa luân phiên.
- Nằm đạp xe: Đặt bé nằm ngửa, giữ chặt bàn chân của bé và nhẹ nhàng đẩy một chân bé hướng về phía ngưc mẹ, chân kia ép lại. Sau đó thì thay đổi bên, lập lại ba lần.
Với trẻ được 4-7 tháng tuổi: Trong giai đoạn này, cha mẹ giúp trẻ tự lật, tự lăn bằng cách thả xuống sàn nệm để trẻ tự do khám phá xung quanh. Khi khả năng tự kiểm soát đầu, cổ của bé đã tốt, hãy để bé lên chân của cha mẹ, dùng tay hỗ trợ dưới cánh tay bé và chơi trò bay lượn. Khuyến khích để tay bé chạm, nắm vào chân của chính mình.
Được 7-12 tháng tuổi: Giai đoạn này trẻ đã có thể kết hợp vận động giữa các chi, biết một chút vận động khéo léo, như dùng hai hoặc ba ngón tay nhón lấy một đồ vật. Trong giai đoạn này, cha mẹ giúp bé tập ngồi, chơi vỗ tay, để đồ vật có màu sắc bắt mắt để trẻ trườn, bò tới những vật từ xa chỗ nằm. Sau đó cho bé tập đứng, vịn tay vào cũi, xe gỗ để bé tập đi theo. Tập cho bé chơi đẩy bóng, ném bóng cùng với người khác.
Đặt biệt, cha mẹ khuyến khích và giám sát trẻ tập trèo lên cầu thang bằng hai chân, hai tay và đi xuống cầu thang thụt lùi cũng bằng hai tay hai chân.
Giai đoạn 12-24 tháng: Khi trẻ được từ một đến hai tuổi, các bé rất hào hứng với việc khám phá thế giới xung quanh, mải chơi không biết chán. Lúc này, cha mẹ cần phải kiên nhẫn và luôn để ý đến trẻ, luôn luôn giành thời gian để vui đùa cùng với trẻ.
Khi con được 12 tháng tuổi nhưng chưa đi được thì ba mẹ sẽ đồng hành cùng con trong việc tập đi bằng cách dắt tay bé cùng đi theo giúp trẻ phát triển vận động. Lúc này trẻ cũng có hứng thú chơi đẩy xe, kéo xe, đặc biệt là với những chiếc xe có phát ra âm thanh kêu lách cách.
Trẻ có thể di chuyển trái banh hoặc nước, làm đầy giỏ banh hoặc chậu nước tùy theo ý thích của trẻ. Ở lứa tuổi này, trẻ có thể bắt chước các hoạt động của loài vật, ví dụ nhảy như con ếch hay bay như con chim… Tất cả những hoạt động này cần có sự phối hợp của chân tay và giúp tăng cường hoạt động cơ bắp cho trẻ.
- Đá bóng: Khi gần được hai tuổi, trẻ chưa thể chạy theo quả bóng dưới chân được. Tuy nhiên nếu ba mẹ kiên nhẫn, tạo cho trẻ nhiều cơ hội như đẩy quả bóng về phía chân trẻ, trẻ có thể chạy chầm chậm về phía quả bóng, rồi chạm chân vào bóng và cuối cùng là đá bóng về phía trước.
- Xây tháp: Cha mẹ tập cho các bé chồng các hình khối thành tháp với 2-3 hình khối khi được 15 tháng tuổi, 3-4 hình khối khi được 18 tháng.
- Nhảy bằng hai chân: Khi trẻ hai tuổi có thể giữ thăng bằng hai chân và điều tiết sự vận động toàn cơ thể. Do đó, có thể luyện nhảy cho các bé bằng cách đứng đối diện với trẻ, giữ hai tay của trẻ, thử làm mẫu một lần nhảy lên khỏi mặt đất, sau đó cùng bé nhảy. Khi bắt đầu, người lớn nắm hai tay bé để bé nhảy, dần dần nắm một tay hoặc cho bé bám vào vật gì đó để tự nhảy.
Bác sĩ Đinh Thạc khuyên nên cho trẻ tập thể dục vào buổi sáng hằng ngày, trước bữa ăn sáng hoặc cho trẻ đi dạo cùng cha mẹ trước hoặc sau bữa tối ít nhất một tiếng. Thời gian tập luyện không quá 15 phút/lần tập.
Anh Minh
