TÙNG THƯƠNG –
Đến ngày 1-6 năm nay sẽ hết thời hạn giải ngân gói tín dụng 30.000 tỉ đồng. Hiện các ngân hàng đã công bố sẽ áp dụng lãi suất thương mại đối với dư nợ giải ngân sau thời điểm đó. Thông tin này khiến người vay mua nhà và cả doanh nghiệp xoay xở tìm cách hưởng ưu đãi trước khi gói cho vay hết hiệu lực.
Ngưng cho vay tái cấp vốn
Khách hàng tham quan một dự án nhà ở thương mại tại TPHCM được vay gói 30.000 tỉ đồng. Ảnh: Tùng Lê
Những thông tin về việc ngưng giải ngân gói 30.000 tỉ đồng không phải mới, vì đã được quy định tại Thông tư 11/2013/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Nhưng, đa phần người vay và cả doanh nghiệp bất động sản chỉ mới quan tâm từ đầu năm nay.
Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM, Thông tư 11 đã quy định rõ việc NHNN sẽ chỉ cho các ngân hàng thương mại vay tái cấp vốn với lãi suất ưu đãi trong vòng 36 tháng kể từ khi thông tư 11 có hiệu lực ngày 1-6-2013. Đến tháng 6 này quy định đó sẽ chấm dứt. Nghĩa là các ngân hàng sẽ không vay được từ NHNN với lãi suất ưu đãi để cho doanh nghiệp, cá nhân vay lại, nên buộc các ngân hàng phải cho vay với lãi suất thương mại.
Ông Minh cho biết thêm, do vẫn muốn hỗ trợ người mua nhà và doanh nghiệp nên cuối năm 2015, NHNN chi nhánh TPHCM đã có kiến nghị NHNN kéo dài thời gian ưu đãi lãi suất đối với các khoản vay đã cam kết từ trước nhưng tiến độ giải ngân vẫn tiếp tục sau ngày 1-6-2016. Tuy vậy đến nay chưa có động thái nào từ phía NHNN.
Theo một báo cáo của Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) hồi cuối tháng 1 vừa qua, gói 30.000 tỉ đồng đã cam kết cho vay đạt 90% nhưng số tiền thực tế giải ngân chỉ đạt 60%. Trong đó, dư nợ cho vay mua nhà ở thương mại có giá bán dưới 1,05 tỉ đồng là chủ yếu.
Xoay xở
Đầu năm 2015, chị Trang, một khách hàng ở quận 1, TPHCM mua một căn hộ thương mại ở quận 12, được vay gói 30.000 tỉ đồng với số tiền 700 triệu đồng, thời hạn cho vay là 15 năm. Tuy nhiên, hiện căn hộ vẫn đang trong giai đoạn thi công, ngân hàng mới giải ngân được 60% tổng số tiền cam kết cho vay. Hiện chị Trang đang lo lắng về việc số vốn còn lại giải ngân sau ngày 1-6 phải chịu lãi suất thương mại.
Lãi suất cho vay mua nhà mà các ngân hàng đang áp dụng hiện nay cao gấp đôi so với mức lãi của gói 30.000 tỉ đồng, tức vào khoảng 10%/năm. Mức này ổn định từ năm ngoái đến nay. Việc chênh lệch khá cao của hai mức lãi suất là lý do khiến nhiều người vay gói 30.000 tỉ đồng lo lắng nếu khoản vay chưa thể giải ngân hết trước ngày 1-6.
Thêm vào đó, do việc làm thủ tục vay gói 30.000 tỉ đồng mất nhiều thời gian nên nhiều người mua nhà rất hụt hẫng khi nghe thông tin khoản vay giải ngân sau ngày 1-6 sẽ không được ưu đãi lãi suất.
Đối với doanh nghiệp bất động sản, một số doanh nghiệp đang xoay xở nhiều cách để hưởng trọn ưu đãi của gói tín dụng này khi thời gian giải ngân đã sắp hết. Chẳng hạn, một chủ đầu tư có dự án dự kiến hoàn thành trong năm 2017 (quận 12) đã thỏa thuận với khách hàng tăng tiến độ đóng tiền căn hộ đến 70% giá trị của hợp đồng, trước ngày 1-6.
Anh T., một người môi giới của dự án này giải thích: “Bằng cách này, khách hàng sẽ hưởng trọn lãi suất 5%/năm cho toàn bộ số tiền vay ngân hàng từ gói 30.000 tỉ đồng”. Trong khi đó, theo một tổng giám đốc doanh nghiệp phát triển nhà ở thương mại bình dân tại TPHCM, thời gian không còn nhiều nên doanh nghiệp buộc phải xài “chiêu”, không thể tăng tiến độ dự án lên được vì thời gian còn rất ít. Hiện nay, việc thỏa thuận với khách hàng tăng tiến độ thanh toán đang được nhiều chủ đầu tư nghĩ đến nhằm hưởng được ưu đãi từ gói vay 30.000 tỉ đồng.
Nhưng theo ông Nguyễn Văn Đực, Phó giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành, nếu khách hàng đặt bút ký vào phụ lục hợp đồng đẩy nhanh tiến độ thanh toán sẽ phải chịu những rủi ro nhất định. Theo đó, một số dự án chỉ mới xây xong vài tầng mà ngân hàng giải ngân đến tận tầng 20-30, nếu doanh nghiệp gặp rủi ro thì khách hàng lại trở thành “con nợ”. Cũng theo ông Đực, cách làm này sẽ khiến người mua nhà phải chịu gánh nặng lãi suất khi cho giải ngân một lần thay vì trả lãi ít hơn nếu giải ngân theo tiến độ.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, cho biết nếu khách hàng vay khoảng 600 triệu đồng trong gói 30.000 tỉ đồng để mua nhà nhưng trước ngày 1-6 mới giải ngân được 400 triệu đồng thì 200 triệu đồng còn lại khách hàng phải chịu lãi suất thương mại thông thường dựa trên sự thỏa thuận với ngân hàng. “Trong tình hình hiện nay, khách hàng nên tìm mua những dự án xây xong phần thô hoặc nhà ở thương mại giá rẻ đã cất nóc, vì có thể sẽ vay được 80-90% giá trị nhà vào thời điểm ký hợp đồng mua nhà”, ông Châu nói.
Trong khi đó, ông Minh tỏ ra khá ngạc nhiên trước sự lo lắng của người vay mua nhà. Theo ông Minh, những thông tin này đã có cách đây ba năm, đồng thời trong hợp đồng, các ngân hàng cũng phải ghi rõ tiến độ giải ngân và mức lãi suất từng thời kỳ. “Có thể là người vay đọc thông tin không kỹ, nhưng cũng có thể các ngân hàng đã không giải thích rõ điều này với người vay”, ông Minh nói.
