(SGTT) – Các chuyên gia y tế đang quan ngại khi ngày càng có nhiều bằng chứng về nguy cơ mắc các chứng rối loạn sức khỏe tâm thần ở những người phục hồi sau Covid-19. Bởi theo nghiên cứu, cứ 3 người sau khi chữa khỏi Covid-19 thì có 1 người xuất hiện các triệu chứng về rối loạn tâm thần hoặc thần kinh.
- Trầm cảm, hiểm họa về sức khỏe tâm thần
- Báo động sức khỏe tâm thần ở người trẻ
- Căng thẳng thần kinh ảnh hưởng đến chuyện ăn uống như thế nào?
Theo Reuters, các nhà nghiên cứu cho biết với hơn 230.00 hồ sơ y tế của bệnh nhân nhiễm Covid-19 chủ yếu là người Mỹ. Họ phát hiện 34% người bình phục sau Covid-19, đã mắc các bệnh về thần kinh hoặc tâm lý trong vòng 6 tháng kể từ khi nhiễm bệnh. Kết quả nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Lancet Psychiatry vào tháng 4-2021.
Các nhà nghiên cứu vẫn chưa rõ mối liên quan giữa virus SARS-CoV-2 với tình trạng tâm thần như: lo lắng, trầm cảm nhưng đây là những triệu chứng phổ biến trong số 14 chứng rối loạn khi phân tích thông tin dữ liệu.
Cụ thể hơn, lo âu – triệu chứng xuất hiện phổ biến nhất ở người bệnh chiếm 17% và tiếp theo là rối loạn cảm xúc với 14%. Tỉ lệ mắc các rối loạn thần kinh như: đột quỵ (2,1%), đãng trí (0,7%) thấp hơn so với các chứng rối loạn tâm thần nhưng vẫn đáng lưu ý, đặc biệt với những ca mắc Covid-19 nặng.
Dù rủi ro người bệnh phục hồi Covid-19 mắc các rối loạn thần kinh và tâm thần là ít. Tuy nhiên, “những bệnh nhân mắc Covid-19 nặng có nguy cơ bị các biến chứng thần kinh cao hơn, không như các rối loạn sức khỏe tâm thần mà chúng ta thường thấy. Biến chứng này ở mức độ nặng hơn”, Masud Husain – Giáo sư thần kinh học tại Đại học Oxford, đồng thời là đồng tác giả của nghiên cứu cho biết.
Theo CNN, Covid-19 như một “chứng bệnh về não”. Các nhà nghiên cứu đã so sánh hơn 236.000 hồ sơ sức khỏe điện tử của bệnh nhân Covid-19 với những ca mắc các bệnh về nhiễm trùng đường hô hấp khác trong cùng một khoảng thời gian.
Các nhà nghiên cứu phát hiện những người sau phục hồi Covid-19 có nguy cơ mắc các bệnh thần kinh, tâm thần tăng hơn 44% so với sau khi khỏi các bệnh cảm cúm và cao hơn 16% so với những người bị nhiễm trùng đường hô hấp khác.
Phó Giáo sư lâm sàng về tâm thần học tại Đại học Nottingham – Tiến sĩ Musa Sami nhấn mạnh tính bức thiết trong việc nghiên cứu Covid-19 tác động đến hệ thần kinh. “Tâm lý căng thẳng, thời gian nằm viện lâu hơn và những đặc trưng của bệnh lý có thể đóng một phần nào đó đến hệ quả của Covid-19”, ông nói.
Nhiều nhóm nghiên cứu tại các quốc gia khác trên thế giới khác cũng chỉ ra kết luận tương tự. Tháng 2-2021, một nghiên cứu theo dõi 381 bệnh nhân điều trị Covid-19 tại bệnh viện ở Rome, Ý, đã phát hiện 30% trong số người bệnh bị rối loạn căng thẳng sau khi khỏi Covid-19.
Trong một nghiên cứu khác vào tháng 12-2020 trên tạp chí “Thần kinh học: Thực hành lâm sàng” cho thấy Covid-19 có thể gây co giật và rối loạn vận động, ngay cả với một số trường hợp bệnh nhẹ.
Trước đó, New York Times (Mỹ) vào tháng 10-2020 đã đăng một loạt bài báo, dẫn theo các nguồn tin cho biết, một số bệnh nhân sau phục hồi Covid-19 đã xuất hiện hội chứng sương mù não – tình trạng rối loạn chức năng tập trung: gây ra suy giảm trí nhớ, suy nghĩ chậm, nhầm lẫn, mất phương hướng…
Rick Sullivan (60 tuổi) sống tại Brentwood, California đã phải trải qua những triệu chứng sương mù não trong nhiều tháng liền, kể từ tháng 7-2020 sau khi điều trị khỏi Covid-19. “Cơ thể suy nhược. Cảm giác như tôi đang bị gây mê”, Sullivan nói.
Trường hợp tương tự khác, Erica Taylor, một luật sư sau khi chữa khỏi Covid-19 đã rơi vào tình trạng suy giảm trí nhớ nghiêm trọng đến nỗi phải xin nghỉ việc.
Vào một buổi sáng, “mọi thứ trong não của tôi đều trống rỗng. Khi nhận ra dấu hiệu gì đó không ổn, tôi cần người giúp đỡ nhưng không thể nhớ những gì cần nói. Tôi quên mình là ai và tôi đang ở đâu”, vị luật sư Taylor kể lại.
Dù ban đầu virus SARS-CoV-2 chỉ là bệnh về viêm đường hô hấp, nhưng đến nay có nhiều nghiên cứu đã đưa ra các kết quả về nhiều triệu chứng khác nhau mà bệnh nhân Covid-19 gặp phải sau điều trị.
Trong đó chủ yếu là những tác động đến thần kinh, nhận thức, tâm lý. Tình trạng này cũng xuất hiện với những bệnh nhân mắc ở mức độ nhẹ. Các triệu chứng trên có thể làm suy yếu khả năng vận động, làm việc và không rõ tình trạng này sẽ kéo dài bao lâu, cũng như cách điều trị như thế nào.
Tuy nhiên vẫn cần có nhiều nghiên cứu chính xác hơn nữa để hiểu rõ cơ chế của triệu chứng Covid-19, từ đó đưa ra giải pháp chữa trị cho người bệnh. Các nghiên cứu cần cung cấp góc nhìn tổng quát về gánh nặng lâu dài mà đại dịch sẽ gây ra.
Tác động của Covid-19 tới não bộ vẫn đang được tiếp tục nghiên cứu. Vì vậy, “những người nhiễm virus này không nên lo sợ. Nếu bệnh nhân điều trị khỏi Covid-19 nhưng phát hiện thấy bất kỳ vấn đề nào liên quan đến thần kinh, thì nên đến gặp bác sĩ”, Giáo sư tâm thần học tại Đại học Oxford – Paul Harrison đưa lời khuyên.
Minh Thảo
Theo CNN, Reuters, New York Times
