THẢO NGUYÊN –
Giá vàng trong năm 2015 đã rớt xuống mức thấp nhất trong vòng năm năm qua. Những thông tin hỗ trợ cho đồng đô la Mỹ và sự tiến triển của nền kinh tế các nước đã khiến vàng bớt lấp lánh, không còn là kênh trú ẩn an toàn. Tại Việt Nam, vàng cũng lui dần về vị trí thứ yếu khi người có tiền nhàn rỗi ưu tiên chọn những kênh đầu tư khác.
Vàng miếng rớt giá
Thị trường vàng ghi nhận sức tiêu thụ vàng miếng giảm, trong khi nhu cầu vàng nữ trang tăng trong năm 2015. Ảnh: Thành Hoa
Ở thời điểm đầu năm, sau khi đọc những dự báo giá vàng trên thế giới từ các tổ chức tài chính uy tín như Standard Chartered Bank, Goldman Sachs, Natixis hay Commerzbank, nhiều người thấy các tổ chức này dự báo giá vàng có thể sẽ tăng lên đến 1.250 đô la Mỹ/ounce, trong khi lúc đó giá chỉ mới khoảng 1.190 đô la Mỹ/ounce. Có thể lúc đó nhiều người đã quyết định mua vàng.
Giả sử một người cứ chờ đến cuối năm chứ không cắt lỗ khi giá vàng rớt khỏi mốc đã mua, thì đến nay khi giá thế giới còn 1.089 đô la Mỹ/ounce, người đó đã lỗ khoảng 8,4%. Còn nếu một người mua vàng SJC của Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn ngày 1-1-2015 với giá 35,19 triệu đồng/lượng, rồi bán vào ngày 16-11 với giá 33,29 triệu đồng thì mức lỗ của người đó vào khoảng 5,3%.
Với cùng thời gian đó, nếu người đó gửi tiền vào ngân hàng với kỳ hạn một năm, thì nay lãi của người đó cũng đã xấp xỉ 6%. Nghĩa là khi quyết định chọn kênh đầu tư vàng, nhà đầu tư vừa lỗ vì giá vàng giảm, vừa mất luôn lãi suất ngân hàng.
Đây chỉ là một ví dụ trong trường hợp chính sách vàng của Nhà nước không đổi. Vì giá vàng SJC luôn cao hơn giá vàng thế giới vào khoảng 3-4 triệu đồng/lượng, nên trong trường hợp Nhà nước muốn kéo giảm giá vàng xuống sát với giá thế giới, bán vàng ra can thiệp, thì khoản lỗ sẽ còn lớn hơn.
Giá vàng thế giới đã rớt xuống còn 1.089 đô la Mỹ/ounce, mức thấp nhất trong vòng năm năm qua. Giá vàng cũng đang chịu ảnh hưởng bởi thông tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể tăng lãi suất vào tháng 12 này. Thông tin này đã khiến giá vàng liên tục đi xuống, và các chuyên gia vàng thế giới trên các trang tài chính lớn như Bloomberg, Kitco… cho rằng khả năng này nếu trở thành hiện thực sẽ khiến giá vàng tiếp tục chuỗi ngày giảm giá.
Ở Việt Nam, giá vàng cũng đi xuống tương tự xu hướng thế giới, nhưng vẫn có những khác biệt trong một số thời điểm, vì giá vàng Việt Nam còn phụ thuộc cung-cầu trong nước. Các đợt nhập vàng chính thức của Việt Nam đã kết thúc từ năm 2013. Theo báo cáo mới nhất của Hội đồng Vàng thế giới, mặc dù tiêu thụ vàng của Việt Nam vẫn cao, nhưng đã giảm so với các năm gần đây.
Theo thống kê trong chín tháng đầu năm của Hội đồng Vàng thế giới (WGC), Việt Nam tiêu thụ trên 48 tấn vàng, trong đó vàng miếng khoảng 36,7 tấn. Riêng trong quí 3, lượng vàng miếng tiêu thụ giảm 13% so với cùng kỳ, còn 11,5 tấn. Năm ngoái Việt Nam tiêu thụ khoảng 66,7 tấn vàng.
Ông Nguyễn Công Tường, Phó phòng kinh doanh của Công ty SJC, cho biết tháng 8 vừa qua là thời điểm giao dịch vàng sôi động nhất, một phần là do Trung Quốc phá giá đồng nhân dân tệ, đồng tiền của các nước cũng mất giá, thông tin Fed sẽ tăng lãi suất trong tháng 9, Việt Nam nới biên độ tỷ giá lên +/-3% và nâng tỷ giá liên ngân hàng thêm 1%. Các nguyên nhân trên đã khiến cho giá vàng trồi sụt mạnh, kích thích sức mua thời gian vừa qua. Khi giá vàng đạt mức 35,3 triệu đồng/lượng vào ngày 22-8, giao dịch đã lên trên 1.000 lượng/ngày tại SJC.
Tuy vậy, diễn biến này không kéo dài lâu, Fed chưa quyết định tăng lãi suất trong tháng 9, tình hình tỷ giá cũng dần ổn định, giao dịch vàng đã trầm lắng hơn. Mỗi ngày lượng vàng bán ra tại SJC chỉ còn khoảng vài trăm lượng.
Trao đổi với Sài Gòn Tiếp Thị mới đây, Tổng giám đốc SJC, ông Đỗ Công Chính cho biết tình hình kinh doanh vàng miếng không nhiều khả quan, cộng với việc SJC đã chuyển giao hoạt động sản xuất vàng miếng từ năm 2012 cho Ngân hàng Nhà nước, nên công ty đã đẩy mạnh hơn cho lĩnh vực nữ trang. Đây chính là mảng bù đắp phần nào lợi nhuận của công ty thời gian vừa qua.
Phó tổng giám đốc của một ngân hàng có thế mạnh về vàng tại TPHCM cho biết lượng vàng bán ra ngày càng giảm, không còn nhiều người dân đến giao dịch vàng như trước. Mỗi ngày lượng vàng giao dịch chỉ vài chục lượng.
Trong khi đó, trên thị trường hiện nay, do Ngân hàng Nhà nước đã quy định rõ từng điểm được phép mua bán vàng miếng, số lượng điểm bán giảm nên vàng miếng không còn được mua bán xôm tụ như trước. Ngoài ra, việc giá vàng vẫn theo xu hướng giảm là chính từ đầu năm đến nay, giá trong nước lại luôn cao hơn giá thế giới đã làm giảm sức mua trong nước.
Nhu cầu vàng nữ trang tăng
Theo một thành viên Hội đồng Vàng thế giới, nhu cầu tiêu thụ vàng là tổng lượng vàng nữ trang và vàng thỏi tiêu thụ trong một nước, hay nói cách khác đó là tổng lượng vàng các cá nhân mua trực tiếp. Theo vị này, mỗi năm lượng vàng tiêu thụ trung bình của Việt Nam phải trên 50 tấn.
Ông Nguyễn Ngọc Trọng, một chuyên gia trong ngành vàng, cho biết việc thống kê đối với vàng miếng có thể có những sai số nhất định. Trong đó, nếu nhu cầu vàng được thống kê từ tổng lượng vàng các cá nhân mua trực tiếp, mà không thống kê lượng bán thì sẽ bị trùng lặp, vì nhiều cá nhân chỉ nắm giữ vài ngày rồi bán, rồi lại mua… Mỗi năm họ mua đi, bán lại nhiều lần tạo ra con số thống kê lên đến vài chục tấn, còn kỳ thực tiêu thụ vàng Việt Nam khó cao đến vậy.
Nhưng con số thống kê về nữ trang thì khả năng đúng cao hơn. Ông Trọng cho biết tiêu thụ nữ trang của Việt Nam có tăng trong năm nay, và không loại trừ khả năng nhiều cá nhân đã mua vàng nhẫn (một chỉ, hai chỉ, năm chỉ…) để đầu tư thay cho vàng miếng. Bởi lẽ giá vàng nhẫn tiệm cận với với giá vàng thế giới, trong khi vàng miếng SJC luôn cao hơn giá thế giới trên 3 triệu đồng/lượng.
Nhận định này của ông Trọng cũng trùng khớp với nhận định tại báo cáo tiêu thụ vàng quí 3 của WGC. Theo báo cáo này, việc tiêu thụ vàng miếng SJC có thể giảm vì người tiêu dùng chọn vàng nhẫn 24k để mua đầu tư, cất trữ, đẩy lượng tiêu thụ nữ trang tăng lên. Ngoài ra, do kinh tế bớt khó khăn, lạm phát thấp, giá vàng giảm cũng đã kích thích người dùng mua sắm nữ trang.
Theo báo cáo này, trong quí 3, mức tiêu thụ vàng nữ trang đạt 3,5 tấn, tăng 31% so với cùng kỳ. Trong ba quí của năm nay, lượng vàng nữ trang tiêu thụ là 11,6 tấn, gần bằng mức cả năm 2014 (12,5 tấn).
Nhìn về năm 2016, theo ông Trọng, thị trường vàng Việt Nam đã qua giai đoạn cao trào như năm 2010-2011. Khi kinh tế thế giới dần có bước phục hồi, vàng sẽ mất dần vai trò trú ẩn, những chính sách về vàng trong nước cũng đang khiến người dân chán vàng, không chọn đây là kênh đầu tư quan trọng nữa. Ông Trọng dự báo diễn biến thị trường năm 2016 sẽ không có gì khác biệt so với năm nay.
