THANH UYÊN –
Khi việc buôn bán trên Internet đang trở nên ngày càng thông dụng thì nhu cầu vận chuyển hàng hóa hay còn gọi là ship hàng cũng phát triển mạnh mẽ không kém. Và xu hướng ship hàng ứng tiền trước đang được rất nhiều các chủ cửa hàng online nhỏ lẻ yêu thích nhờ tính tiện dụng của hình thức này.
Công ty vận chuyển…
Không khó để tìm một “người vận chuyển”, nhưng chất lượng thế nào còn tùy vào nhiều yếu tố.
Chị Vũ Thị Trâm, hiện là chủ cửa hàng Trâm Vũ trên Facebook chuyên về quần áo trẻ em (quận 8, TPHCM), cho biết chị thường sử dụng các shipper (người vận chuyển hàng hóa) quen thuộc. Tuy không thuộc công ty lớn nhưng shipper quen nên dễ nhờ vả nếu cần ship đổi hàng hay trả hàng. “Shipper này cũng ứng tiền hàng trước 100% nên tôi cũng không có lo lắng gì nhiều nếu thất lạc hàng hay hư hỏng”, chị Trâm nói.
Theo chị Trâm, nhiều cửa hàng online trên Facebook đều là làm ăn nhỏ lẻ với những đơn hàng trị giá thấp từ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn đồng. Vì vậy, việc ứng tiền trước cũng dễ dàng. Bên cạnh đó, việc ứng tiền trước tạo sự an tâm cho chủ shop, đồng thời giúp chủ cửa hàng nhanh thu hồi vốn – một vấn đề mà bưu điện hay các công ty giao nhận lớn khó làm được.
Chị Phương Uyên, một chủ cửa hàng khác hiện đang sống tại quận Tân Bình, TPHCM, cho rằng cách đây vài năm, hầu như không có nhiều dịch vụ ship hàng như bây giờ. Khi đó, các chủ cửa hàng phải tự thuê người hoặc đích thân đi giao hàng. Và như vậy, người bán vừa mệt, vừa khó phát triển bán hàng. Tuy nhiên trong một, hai năm trở lại đây, các dịch vụ ship phát triển ngày càng mạnh.
Theo chị Uyên, trước đây do vừa đi làm vừa bán hàng nên chị không thể ra bưu điện gởi hàng. Lúc đó, chị phải sử dụng dịch vụ của các công ty trung gian trong lĩnh vực vận chuyển và giá vận chuyển thường cao cũng như thời gian thu hồi vốn lâu do khách hàng nhận sản phẩm xong mới giao tiền.
Cũng theo chị, sau khi giaohangnhanh.vn ra đời, hàng loạt các công ty vận chuyển nhỏ lẻ khác cũng bắt đầu phát triển theo mô hình trên như shipz, giaohangso1, giaohangtietkiem… Tuy nhiên, hầu hết vẫn phổ biến tại hai thành phố lớn là TPHCM và Hà Nội và mức giá 20.000 đồng cho một gói hàng nội thành trở thành một mức giá phổ biến cho đến bây giờ.
…và người vận chuyển
Bên cạnh những công ty có tiềm lực tài chính và kinh nghiệm, cũng bắt đầu có những cá nhân hoặc nhóm shipper tự thành lập để giao hàng cho các shop nhỏ có số lượng đơn hàng ít và không thường xuyên. Để cạnh tranh với các công ty lớn, các công ty nhỏ và shipper này đã mạnh dạn thực hiện hình thức ứng tiền hàng trước cho các chủ hàng.
Để đảm bảo an toàn, thông thường các đơn hàng dưới 500.000 đồng hoặc tổng giá trị các đơn hàng một lần giao dưới 2 triệu đồng, các shipper sẽ ứng trước 100% tiền hàng cho chủ cửa hàng. Với các đơn có giá trị cao, shipper sẽ ứng 50-70% tổng đơn hàng, tùy vào giá trị.
Tiến thêm một bước trong việc hoàn thành chuỗi cung ứng dịch vụ, hiện nay, các shipper tự do cũng đang bắt đầu hoạt động mạnh mẽ như hình thức của Uber, GrabTaxi. Các nhóm shipper tự do thành lập các nhóm vận chuyển như Shipper tự do, Shipper Sài Gòn, Ship tìm người-Người tìm ship… để tìm khách hàng.
Thông thường, các công ty vận chuyển có một bảng giá vận chuyển hàng cụ thể, tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp các shipper sẽ tự thỏa thuận tiền vận chuyển với chủ hàng. Và các trang trên Internet là nơi mà các chủ hàng và shipper tự do thường sử dụng hình thức này. Theo đó, các chủ hàng hoặc các cá nhân sẽ rao địa điểm lấy hàng, giao hàng, số tiền ứng và cả mức phí ship để các shipper có nhu cầu nhận. Với mỗi tin rao vậy chỉ trong thời gian vài phút đến vài chục phút là có 2-3 shipper trả lời.
Hình thức này đang thu hút khá nhiều chủ cửa hàng online. Chị Ngân Tuyền (chủ cửa hàng Đồ chơi trẻ em trên mạng xã hội Facbook), cho biết các công ty vận chuyển thường lấy mức phí ra khu vực ngoại thành khá cao, 40.000-60.000 đồng/đơn hàng. Mức giá này thường người bán và mua rất khó chấp nhận. “Trước đây tôi thường phải chia sẻ tiền vận chuyển cho khách nếu không muốn mất đơn hàng nhưng giờ nhiều khi chỉ cần 25.000-40.000 đồng là có shipper nhận giao đến tận khu vực quận, huyện xa”, chị Tuyền nói.
Theo các shipper tự do, sở dĩ họ nhận những đơn hàng với mức giá thấp hơn so với các công ty ship chuyên nghiệp là do các đơn hàng này ở gần khu vực của họ hoặc tiện đường đi làm, đi chơi, đi công việc nên nhận giao luôn để kiếm thêm thu nhập. Sở dĩ hình thức này phát triển mạnh và được chào đón trong thời gian qua chủ yếu là nhờ công của dịch vụ ứng tiền hàng trước bởi điều này tạo tâm lý an toàn cho chủ shop khi giao dịch với một shipper lạ. Nhờ đó, không chỉ các shop online mà cả những cá nhân có nhu cầu ship hàng cũng có thể thực hiện bởi shipper tự do không bắt ký kết hợp đồng, tài khoản đăng ký hay bất kỳ một cam kết nào.
Cũng có lúc “chơi” nhau
Hiện nay, ngày càng nhiều người tham gia vào mạng lưới shipper tự do là những học sinh-sinh viên tận dụng những ngày hè rảnh rỗi hoặc cuối tuần để kiếm thêm thu nhập. Tuy nhiên, bên cạnh việc thuận lợi thì cũng có nhiều tình huống dở khóc dở cười xảy ra cho bản thân các shipper cũng như chủ hàng. Nhiều chuyện không hay đã xảy ra và trên các diễn đàn cũng như mạng xã hội, các shipper cùng chủ cửa hàng thường chia sẻ những kinh nghiệm của họ.
Theo đó, do ứng tiền trước nên cũng có nhiều trường hợp các shipper không chuyên hoặc non kinh nghiệm bị “lừa”. Tức khách giao hàng kém chất lượng so với cam kết hoặc giao hàng dỏm, nhận tiền từ shipper xong thì trốn mất khiến “Người vận chuyển” dở khóc dở cười.
Ngược lại, nhiều chủ hàng cũng dở khóc dở cười khi bị chính các shipper “bom hàng”. Chị Uyên cũng từng một lần gặp sự cố khi sử dụng hình thức này. Chị cho biết, có lần, chị cần giao một bếp điện từ xuống quận Thủ Đức với phí ship 30.000 đồng. Chị lên trang của một nhóm shipper tìm người. Lúc đó có vài người đồng ý nhận nhưng chị chỉ liên lạc với người đầu tiên nhắn tin cho chị. Sau khi nhắn thông tin, số tiền và thời gian nhận hàng, chị nhắn cho khách hàng, hẹn mai giao đến. Ai ngờ sáng mai, đến giờ hẹn lấy hàng, shipper kia nhắn tin xin lỗi vì kêu các đơn xuống quận Thủ Đức của người này bị hủy nên vì thế cũng không đi giao hàng nữa. “Lúc đó, tôi cuống hết cả lên vì đã lỡ từ chối các bạn shipper khác và hẹn khách, nếu hủy sẽ ảnh hưởng đến uy tín. Vì vậy, tôi phải liên lạc với shipper khác và chịu mức giá gấp đôi”, chị uyên chia sẻ.
