HOÀNG ANH –
Vài năm trở lại đây, thuốc lá điện tử dần lên ngôi và trở thành trào lưu tại các thành phố lớn. Nhiều người gọi nó là e-cigarette, là một thiết bị hút thuốc chạy bằng pin, bao gồm pin, hộp đựng tinh dầu và một buồng đốt. Khi pin làm nóng lên, tinh dầu có chứa chất nicotine trong hộp sẽ chuyển hóa thành hơi sương để người dùng hít vào.
Tinh dầu chứa nicotine trong thuốc lá điện tử chứa chất gây nghiện và độc tính cao không kém thuốc lá thông thường.
Thị trường hiện phổ biến hai loại thuốc lá điện tử: loại có kết cấu dính liền và loại có thể tháo rời cho phép người dùng châm “thuốc” nhiều lần vào hộp trong quá trình sử dụng. Hình dạng nguyên thủy của thuốc lá điện tử giống thuốc lá đầu lọc, xì gà hoặc tẩu thuốc. Sau vài năm, thiết kế và thành phần thuốc lá đều được cải tiến. Ngày nay, thuốc lá điện tử đã có hàng trăm nhãn hiệu với đủ mọi chủng loại hình dáng và hương vị. Thậm chí còn có cả thiết kế bút viết, son môi hay cục sạc pin điện thoại. Doanh thu mang lại từ thuốc lá điện tử chẳng mấy chốc tăng lên vùn vụt. Nhiều người dự đoán rằng chỉ khoảng từ năm đến mười năm nữa, doanh thu thuốc lá điện tử nhiều khả năng sẽ áp đảo thuốc lá truyền thống.
An toàn và sức khỏe
Nhiều tổ chức y tế cộng đồng và cơ quan lập pháp hiện đang quan tâm đến những tác động về mặt an toàn và sức khỏe của thuốc lá điện tử do sản xuất thiếu tiêu chuẩn và nguồn gốc, thành phần thuốc không minh bạch. Trong một nghiên cứu do Cục Quản lý dược phẩm và thực phẩm Mỹ (FDA) tiến hành, phát hiện thuốc lá điện tử chứa nhiều chất lỏng nguy hiểm. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo mọi người ngưng dùng sản phẩm này cho đến khi nó được chứng minh về chất lượng, an toàn và hiệu quả sử dụng.
Đến nay, vẫn còn tồn tại nhiều khúc mắc xoay quanh tác động của thuốc lá điện tử lên sức khỏe của cả hai nhóm đối tượng sử dụng trực tiếp và gián tiếp (hút thuốc thụ động). Chất nicotine trong thuốc lá điện tử cũng tương tự các loại thuốc lá khác, nó có khả năng gây nghiện cao và dễ bị ngộ độc nếu sử dụng quá liều. Ví dụ như hộp chứa nicotine của thuốc lá điện tử thường có dung tích từ 6 mg đến 24 mg nicotine mỗi ml, nhưng nồng độ ấy có thể cao hơn trong một số nhãn hiệu.
Tính hợp pháp của thuốc lá điện tử
Tại Mỹ, năm 2014, FDA đưa ra dự thảo luật bổ sung trên phạm vi toàn liên bang để mở rộng quản lý đối với thuốc lá điện tử. Dù đạo luật kiểm soát Thuốc lá TCA (Tobacco Control Act) không trực tiếp liệt kê tên tất cả các loại thuốc lá nhưng Quốc hội Mỹ vẫn cho phép FDA ban hành luật bổ sung quản lý mọi sản phẩm thuốc lá. Nếu dự thảo luật trên được thông qua, thuốc lá điện tử sẽ được quản lý chặt chẽ hơn bởi dự luật này không cho phép bán thuốc lá điện tử cho trẻ vị thành niên, cấm lưu hành mẫu thử, yêu cầu dán nhãn cảnh báo của liên bang và các hãng thuốc lá phải được FDA cấp giấy phép sản xuất và giấy chứng nhận xét duyệt sản phẩm mới. Ở cấp tiểu bang, chính quyền mỗi bang dựa trên luật của bang để điều chỉnh luật sử dụng thuốc lá điện tử. Ở California, việc bán hoặc cung cấp thuốc lá điện tử cho người dưới 18 tuổi là bất hợp pháp. Một số tiểu bang còn đánh thuế thuốc lá điện tử ngang với các sản phẩm thuốc lá thông thường trong khi các bang khác mở rộng lệnh cấm hút thuốc lá trong nhà, đặc biệt là thuốc lá điện tử. Bộ Giao thông Vận tải Mỹ đã áp dụng lệnh cấm hút thuốc lá điện tử trên máy bay.
Riêng khối Liên minh châu Âu (EU) chia làm hai nhóm: một nhóm cấm trong khi nhóm còn lại cho phép bán và sử dụng thuốc lá điện tử đi kèm một số hạn chế. EU đã thông qua Chỉ thị Quản lý Thuốc lá TPD (Tobacco Product Directive) yêu cầu tất cả thành viên trong Khối bổ sung chỉ thị này vào luật nước mình vào ngày 20-5 tới. TPD gồm các điều luật mới trong việc sản xuất, mua bán và trưng bày thuốc lá điện tử. TPD còn yêu cầu nhà sản xuất in những cảnh báo về sức khỏe, hướng dẫn sử dụng, thông tin về tính gây nghiện và độc tính của nicotine lên trên sản phẩm. Dung tích sản phẩm không được quá 12 ml (2 ml dành cho hộp đựng nicotine và 10 ml cho phần châm thêm vào). Nồng độ nicotine không được trên 20 mg. Bên cạnh đó, nhà sản xuất phải nộp các báo cáo chi tiết và minh bạch về nguồn gốc thành phần thuốc được sử dụng trong thuốc lá điện tử. Tất cả tinh dầu trong sản phẩm lẫn nồng độ nicotine đều phải được in trên bao bì.
Ở Singapore, bộ luật Quản lý thuốc lá nghiêm cấm nhập khẩu, phân phối và kinh doanh thuốc lá dưới mọi hình thức, bao gồm cả thực phẩm, bánh kẹo hay đồ chơi có thiết kế hoặc bao bì liên quan đến thuốc lá. Còn tại Việt Nam, bán thuốc lá điện tử bị coi là hành vi phạm pháp nên mặt hàng này thường là hàng xách tay và nhập lậu. Do đó, thị trường kinh doanh mặt hàng này khá trôi nổi, chủ yếu là quảng cáo trên các trang mạng.
