Minh An-
Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM vào tuần trước, các bác sĩ đã khám và sàng lọc sức khỏe cũng như tư vấn miễn phí cho những bệnh nhân bị đau nhức lưng, đau khớp gối, chịu các cơn đau tăng dần khi ngồi xổm hoặc đi nhiều với những nguyên nhân khác nhau. Trong đó, có các trường hợp do tập luyện thể thao không đúng cách.
PGS. Bùi Hồng Thiên Khanh đang khám cho người bệnh bị thoái hóa khớp.
Tập quá mức gây hại cho khớp
Chị Hoài Anh, 40 tuổi, ngụ tại quận 1 (TPHCM) là nhân viên văn phòng, cho biết do tính chất công việc hàng ngày ngồi lâu trong lúc làm việc, chị thường bị đau lưng và được bạn giới thiệu đi tập yoga với nhiều động tác cúi gập lưng. Tập được hai tháng, người có toát mồ hôi, thoải mái nhưng triệu chứng đau lưng của chị không hết, ngày càng đau nhiều hơn.
Còn chị N.T.T (27 tuổi), để giảm cân, giữ dáng sau khi sinh con, đã làm theo hướng dẫn trên mạng internet, leo lên leo xuống 4 tầng nhà 10 lần mỗi buổi sáng, 10 lần mỗi buổi tối. Tập được một tháng, chị giảm được 3 kg nhưng đầu gối càng tập càng đau, tăng đau khi ngồi xổm hoặc đi nhiều.
Ban đầu chị N.T.T chỉ đau lúc vận động, nhưng sau đó, lúc ngủ cũng đau nên chị đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM. Sau khi bác sĩ thăm khám, chị T. được chẩn đoán bị thoái hóa khớp gối sớm do tập luyện thể thao không đúng cách.
PGS. TS. BS. Bùi Hồng Thiên Khanh, Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết, leo cầu thang, chơi đá banh, bóng chuyền, bóng rổ, tennis, cử tạ,… là những môn thể thao tạo áp lực nhiều lên khớp. Do đó, mọi người cần có thời gian nghỉ ngơi để phục hồi các khớp sau luyện tập.
Nếu tập luyện quá mức chắc chắn sẽ làm các cấu trúc trong khớp bị tổn thương, trong đó có sụn khớp và xương dưới sụn, gây thoái hóa khớp. Vì vậy, việc tập luyện thể thao cần đúng phương pháp và có thời gian nghỉ ngơi để tránh thoái hóa khớp sớm.
Về việc tập thể thao sao cho phù hợp, TS. BS. Tăng Hà Nam Anh, Trưởng khoa Xương khớp, chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương cho biết, mỗi khớp trên cơ thể phải đảm nhiệm nâng đỡ một hay nhiều bộ phận, và giúp cơ thể cử động trơn tru, linh hoạt.
Hoạt động hàng ngày khiến khớp hư tổn theo thời gian, tuy nhiên ở những người vận động nhiều hoặc thường xuyên chơi thể thao với cường độ lớn, áp lực lên khớp tăng lên rất nhiều, khiến chúng bị tàn phá nhanh chóng hơn.
Những tổn thương nhỏ trong thể thao thường gây viêm sẽ kích hoạt hệ thống phòng vệ của cơ thể, và các tế bào miễn dịch sẽ xuất hiện để dọn dẹp các phần hư hỏng. Nhưng đồng thời, chúng cũng dọn dẹp luôn các tế bào sụn lành xung quanh. Hậu quả là, sụn khớp bị chính cơ thể hủy hoại ngày một nhanh, và tình trạng thoái hóa khớp xảy ra sau đó là điều khó tránh khỏi.
Các khớp dễ thoái hóa.
Tập hợp lý và nghỉ ngơi
BS. Nam Anh cho rằng, quá đam mê một môn thể thao nào đó, nhưng môn này lại không phù hợp với thể trạng, sức khỏe, tuổi tác của bản thân, chính là cách “bức tử” khớp nhanh chóng.
Vì thế, người trên 30 tuổi cần hạn chế tập các môn vận động mạnh, có tính đối kháng cao. Hoặc, người đã bị chấn thương khớp gối thì nên bơi lội, đi bộ nhẹ nhàng. Thời gian dành cho thể thao khoảng 30-60 phút mỗi ngày là đủ tốt cho sức khỏe. Khi thấy khớp bị đau nhức, sưng viêm, cần nhanh chóng đến bệnh viện để được thăm khám.
Người bị đau khớp do tập luyện thể thao cần được bác sĩ khám và điều trị, tuyệt đối không tự ý sử dụng các thuốc giảm đau có tác dụng nhanh chóng nhưng chưa được nghiên cứu khoa học. Bởi vì, tự ý dùng thuốc làm tăng nguy cơ chịu các tác dụng phụ nguy hiểm, như viêm loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, suy thận, mục xương.
Theo BS. Bùi Hồng Thiên Khanh, thông thường sau thăm khám và chẩn đoán bệnh, các trường hợp thoái hóa khớp gối sớm do tập luyện thể thao không đúng cách đều được bác sĩ điều trị cải thiện tình trạng đau bằng thuốc. Ngoài ra, bệnh nhân cũng phải kết hợp nghỉ ngơi, thay đổi thói quen sinh hoạt, hạn chế đi lại nhiều hoặc leo cầu thang nhiều. Nếu tình trạng đau nhức, thoái hóa khớp không thuyên giảm, người bệnh có thể sử dụng thêm các phương pháp điều trị nội khoa khác.
Trên thực tế, thoái hóa khớp có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp ở người trung niên và người lớn tuổi. Các đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh này thường là do lớn tuổi, béo phì, có chấn thương khớp trước đó, tập luyện thể thao quá mức và có vấn đề về gen.
Khi người bệnh có triệu chứng đau khớp tăng dần lên khi vận động và thường nhiều hơn về cuối ngày, giới hạn vận động khớp, nghe các tiếng lạo xạo, lụp cụp trong khớp, cần đến các chuyên khoa chấn thương chỉnh hình để được điều trị kịp thời, PGS. Bùi Hồng Thiên Khanh cho biết thêm.
