Chánh Tài –
Hiện nay tại Việt Nam, shipper là từ cửa miệng của nhiều người, nhất là giới trẻ khi nói về những người giao hàng. Đây cũng là thời điểm ăn nên làm ra của những công ty giao nhận trước xu hướng mua bán trực tuyến (online) ngày càng nở rộ. Tuy nhiên ở một số nơi trên thế giới, việc sử dụng robot giao hàng đang được thử nghiệm, và nếu thành công các shipper trong thời gian tới sẽ không chỉ phải cạnh tranh với nhau mà còn cả với máy móc.
Giao hàng đến tận cửa nhà
Robot giao hàng hiện diện ngày càng nhiều trên các đường phố dù đang đối mặt với nhiều thách thức bao gồm sự cạnh tranh của các công ty giao hàng bằng phương tiện truyền thống và sự cấm đoán của một số thành phố, theo Financial Times.
Tập đoàn Amazon thử nghiệm giao hàng bằng thiết bị bay không người lái vào năm 2016, nhưng cho đến nay chúng vẫn chưa xuất hiện nhiều trên bầu trời. Trong khi đó, những robot tự động giao hàng đang xuất hiện ngày càng phổ biến trên các đường phố để giao nhiều mặt hàng áo quần cho đến thực phẩm đến tận cửa nhà của khách hàng.
Ahti Heinla, người đồng sáng lập công ty công nghệ Starship, chuyên sản xuất robot giao hàng có khả năng chạy trên các vỉa hè của các thành phố, tin rằng công nghệ giao hàng tự động sẽ dần được mở rộng theo cấp số nhân trong vài năm tới.
Những người sáng lập Starship nằm trong nhóm đã xây dựng phần mềm nhắn tin, gọi điện miễn phí skype. Starship có trụ sở đặt tại Estonia và có các văn phòng ở Anh, Đức và Mỹ. Starship cho biết robot giao hàng của công ty này đã được thử nghiệm ở 100 thành phố.
Các khách hàng của Starship bao gồm chuỗi nhà hàng Domino’s Pizza, đang sử dụng robot của Starship để giao những khẩu phần thức ăn nhanh ở Đức và Hà Lan. “Công việc giao hàng có thể được tiến hành tự động một cách nhanh chóng. Mọi người nghĩ chuyện này chỉ diễn ra trong vòng 20-30 năm tới nhưng giờ đây, chúng tôi đã thực hiện rồi”, Heinla nói.
Công ty của Heinla đang sử dụng khoảng 100 robot giao hàng ở tám thành phố châu Âu và Mỹ. Ông dự báo con số này sẽ tăng lên nhanh chóng một khi chi phí sản xuất mỗi robot giao hàng giảm xuống.
Các robot giao hàng của Starship chạy bằng sáu bánh xe với tốc độ 6,4km/giờ và có thể chở theo 10 ký hàng hóa. Chúng sử dụng công nghệ 3G để xác định các lộ trình trên đường phố. Một khi robot giao hàng đến địa chỉ cần đến, khách hàng sẽ sử dụng một ứng dụng di động để mở nắp thùng chứa hàng của robot và lấy những mặt hàng đã đặt mua.
Starship cho các doanh nghiệp thuê robot giao hàng, rồi thu phí giao hàng với mức thấp hơn nhiều lần so với các hình thức giao hàng truyền thống khác.
Starship đã nhận được sự hỗ trợ tài chính từ hãng sản xuất ô tô Daimler (Đức), công ty mẹ của Mercedes-Benz. Một nhóm nhà đầu tư do Daimler dẫn đầu đã rót 16 triệu euro trong vòng gọi vốn mới nhất của Starship.
Còn nhiều thách thức
Tuy nhiên, Starship đang đương đầu với nhiều cản trở trên con đường phát triển. Một số thành phố, đáng chú ý là San Francisco (Mỹ), đã siết chặt các quy định và cấm robot giao hàng hoạt động trên hầu hết các vỉa hè ở thành phố này.
Heinla khẳng định phần lớn các thành phố đều hoan nghênh ý tưởng sử dụng robot giao hàng trên các đường phố. Ông cho biết nhiều bang như Virginia, Florida, Wisconsin, Idaho và thủ đô Washington DC của Mỹ đã nới lỏng các quy định để cho phép Starship hoạt động.
Starship đang hợp tác với công ty giao đồ ăn DoorDash và công ty giao hàng Postmates để thử nghiệm robot giao hàng tại một số thành phố của Mỹ. “Một cánh cửa đóng lại nhưng 10 cánh cửa khác mở ra”, ông Heinla nói.
Starship sẽ mở rộng quy mô kinh doanh nếu như công ty ông thu hút được nhiều khách hàng lớn. Ông so sánh sự phát triển của công nghệ giao hàng tự động này với sự ra đời của iPhone vào những ngày đầu tiên. “Bạn có thể sản xuất hàng triệu robot một cách nhanh chóng”, ông quả quyết.
Song một số lãnh đạo của các công ty giao hàng vẫn không tin vào triển vọng của robot giao hàng.
Richard Blown, Giám đốc sáng tạo của Hermes, một công ty giao hàng ở London (Anh), nghi ngờ về viễn cảnh đội quân robot giao hàng sẽ sớm thay thế cho con người. “Vấn đề là trong tương lai, mô hình giao hàng tự động này sẽ mở rộng đến mức nào?” ông Blown đặt câu hỏi.
Hermes đang thử nghiệm sử dụng robot giao hàng ở London và muốn biết rằng liệu có nhiều nhu cầu cho những chuyến giao hàng chặng ngắn hay không bằng robot hay không.
Cuộc thử nghiệm cho thấy nhiều khách hàng đón nhận dịch vụ mới này nhưng cũng bộc lộ một số hạn chế của robot giao hàng. Chẳng hạn, chúng bị giới hạn hoạt động trong phạm vi 4,2 km đã được cài đặt sẵn.
Ông Blown đánh giá cao việc có thể giám sát vị trí của robot trên bản đồ giống như cách giám sát xe Uber. Song Hermes quyết định không sử dụng robot giao hàng. “Hiện nay, một xe tải nhỏ giao hàng của chúng tôi có thể giao 50 gói hàng trong một chuyến. Trong khi đó, một robot mất đến nửa tiếng để giao một món hàng. Do vậy, nếu giao 50 gói hàng, bạn sẽ cần rất nhiều robot”, Blown nói.
Các công ty như Starship không chỉ phải xoay xở mở rộng quy mô kinh doanh mà còn vấp phải sự chống đối từ nhiều tổ chức đang lo ngại việc làm con người bị mất và không gian vỉa hè bị choán.
Living Streets (Anh), một tổ chức từ thiện ủng hộ quyền đi bộ của người dân, cho rằng người đi bộ đang chứng kiến các vỉa hè bị xe cộ cản trở. Tổ chức này cho rằng các robot hoạt động trên các vỉa hè có thể làm choán thêm không gian của người đi bộ và có thể gây ra mối nguy hiểm mới vì chúng luôn di chuyển.
Song thực tế này không khiến Heinla từ bỏ mục tiêu của ông. “Có nhiều không gian trên vỉa hè và các robot của chúng tôi được thiết kế để vận hành thân thiện”, ông nói.
