Thanh Uyên -
Mùa giải Oscar 2018 đã khép lại bằng chiến thắng phim truyện hay nhất được trao cho bộ phim The Shape of Water của đạo diễn Guillermo del Toro. Kết quả không nằm ngoài dự đoán của nhiều người, cũng không có sự cố đọc nhầm tên, trao nhầm giải như lễ trao giải Oscar năm ngoái. Nhưng mùa Oscar lần thứ 90 này vẫn được đánh giá là một mùa giải đặc biệt, khi hình ảnh phụ nữ xuất hiện ở hầu hết các hạng mục quan trọng.
Bước trên thảm đỏ nhà hát Dolby tối 4-3 (giờ Mỹ), nữ diễn viên Jennifer Lawrence quyến rũ trong bộ cánh màu bạc lấp lánh; minh tinh Meryl Streep thì chọn chiếc đầm đỏ sang trọng; cô đào Salma Hayek cũng không kém duyên dáng trong chiếc váy màu tím hoa oải hương… Các nữ minh tinh của Hollywood đã chọn những bộ váy màu sắc rạng rỡ, trái với trang phục đen tuyền ở lễ trao giải Quả cầu vàng 2018 diễn ra hồi tháng 1. Khi ấy, họ đã đồng loạt diện đồ đen để ủng hộ chiến dịch Time’s Up – một chiến dịch chống xâm hại và quấy rồi tình dục ở Hollywood. Có thể nói năm 2017 là một năm không mấy sáng sủa ở kinh đô điện ảnh lớn nhất thế giới khi nhiều diễn viên nữ đã liên tiếp lên tiếng chuyện bị quấy rối tình dục trong nhiều năm dài. “Me too” (tôi cũng vậy) trở thành từ khóa biểu tượng cho phong trào này và gây chấn động với người hâm mộ khi hàng loạt nam diễn viên, đạo diễn, nhà sản xuất phim gạo cội bị cáo buộc.
Trước thềm Oscar, ban tổ chức khẳng định sẽ không để các vấn đề chính trị lấn át tính giải trí của chương trình. Vài chủ nhân của tượng vàng năm nay thậm chí còn đang dính scandal xâm hại phụ nữ. Thế nhưng, hầu hết những người lên nhận giải đều khéo léo đề cập đến các vấn đề về bình đẳng giới, phân biệt chủng tộc một cách trực tiếp hay gián tiếp. Câu chuyện nữ quyền dẫu không được phản ánh trực diện như tại lễ trao giải Quả cầu vàng nhưng lại hiển hiện trong các hạng mục đề cử. Vì vậy, sân khấu Oscar lần thứ 90 lộng lẫy, rực rỡ; màu đen không bao phủ trên thảm đỏ nhưng không vì thế mà các thông điệp về nữ quyền nhạt nhòa.
[box type="bio"] Kết quả giải Oscar lần thứ 90:
- Phim truyện xuất sắc: The Shape of Water
- Đạo diễn xuất sắc: Guillermo del Toro - phim The Shape of Water
- Nữ diễn viên chính xuất sắc: Frances McDormand - phim Three Billboards Outside Ebbing, Missouri
- Nữ diễn viên phụ xuất sắc: Allison Janney – phim I, Tonya
- Nam chính xuất sắc: Gary Oldman – phim Darkest Hour
- Nam diễn viên phụ xuất sắc: Sam Rockwell - phim Three Billboards Outside Ebbing, Missouri
- Kịch bản gốc xuất sắc: Get Out
- Kịch bản chuyển thể xuất sắc: Call Me By Your Name
- Phim tài liệu ngắn xuất sắc: Heaven is a Traffic Jam on 405
- Phim tài liệu xuất sắc: Icarus
- Phim hoạt hình xuất sắc: Coco
- Phim hoạt hình ngắn xuất sắc: Dear Basketball
- Phim Live-action xuất sắc: The Silent Child
- Quay phim xuất sắc: Blade Runner 2049
- Dựng phim xuất sắc: Dunkirk
- Biên tập âm thanh xuất sắc: Dunkirk
- Hòa âm xuất sắc: Dunkirk
- Nhạc nền trong phim xuất sắc: The Shape of Water
- Ca khúc trong phim xuất sắc: Remember Me – phim Coco
- Hóa trang và tạo kiểu tóc xuất sắc: Darkest Hour
- Thiết kế trang phục xuất sắc: Phantom Thread
- Thiết kế sản xuất xuất sắc: The Shape of Water
- Hiệu ứng hình ảnh xuất sắc: Blade Runner 2049[/box]
Lần đầu tiên sau gần 10 năm trên thảm đỏ Oscar, một bóng hồng đã được đề cử cho hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất, đạo diễn Greta Gerwig (phim Lady Bird). Các hạng mục Kịch bản gốc xuất sắc, Biên tập phim xuất sắc, Hoà âm xuất sắc hay phim hoạt hình xuất sắc nhất cũng chứng kiến thành công của nhiều nữ giới khi hàng loạt cái tên được xướng trong mục đề cử. Đáng chú ý, bên cạnh những cái tên lão làng như Bruno Delbonnel (phim Darkest Hour), Hoyte van Hoytema (phim Dunkirk) hay Dan Laustsen (phim The Shape of Water), Rachel Morrison trở thành nữ quay phim đầu tiên được đề cử trong lịch sử Oscar với tác phẩm Mudbound.
Hơn một nửa các phim được đề cử ở mục Phim truyện xuất sắc nhất xoay quanh hình ảnh người phụ nữ, lấy họ làm trung tâm của câu chuyện. Trong đó, bốn nữ chính của năm tác phẩm này được đề cử mục Nữ diễn viên chính xuất sắc. Đặc biệt, nhân vật nữ chính trong những bộ phim này đều không có nhan sắc nổi bật. Họ là những chân dung không hoàn mỹ cả về tình cách lẫn ngoại hình. Họ khiếm khuyết, cô độc nhưng dữ dội như cô gái câm Elisa khi yêu người cá trong The Shape of Water. Họ mạnh mẽ không khoan nhượng, sẵn sàng thách thức cả hệ thống hành pháp để tìm lại công lý cho con mình như nhân vật người mẹ Mildred trong Three Billboards Outside Ebbing, Missouri. Họ nổi loạn, táo bạo như cô nàng Lady Bird trong bộ phim cùng tên. Họ cũng lạnh lùng, cao ngạo và đầy khắc nghiệt như người mẹ LaVona Fay Golden trên con đường đưa con mình thành ngôi sao của môn nghệ thuật trượt bang trong I, Tonya. Không hề mềm mại, trái lại, đầy góc cạnh, phải chăng đó mới là cái nhìn đa chiều và đời thực về phụ nữ?
Điều thú vị là chính bản thân những đề cử và người thắng giải hạng mục Diễn viên nữ xuất sắc nhất năm nay cũng sở hữu nhiều dấu ấn đặc biệt. Sally Hawkins (The Shape of Water) không phải là một nữ diễn viên có ngoại hình lộng lẫy. Nhưng nhan sắc đâu phải là yếu tố làm nên sự thành công của nghề diễn. Cô đủ tài năng, tinh tế để truyền tải cảm xúc, câu chuyện bằng ngôn ngữ cơ thể, bằng ánh mắt, cơ mặt, làm nên một vai diễn để đời. Oscar 2018 là kết quả của hành trình hơn 10 năm Sally Hawkins chật vật tìm chỗ đứng ở Hollywood, với tất cả nỗ lực. Còn Frances McDormand (Three Billboards Outside Ebbing, Missouri) càng không phải là tuýp phụ nữ dịu dàng, nếu không muốn nói là cứng rắn đến mức khó gần, thậm chí bất cần dư luận. Không giống như nhiều ngôi sao hạng A khác ở Hollywood, bà chỉ chuyên tâm vào chuyên môn diễn xuất, thờ ơ với việc xây dựng hình ảnh qua các hoạt động bên lề. Trong suốt chiến dịch Oscar, nữ diễn viên sinh năm 1957 này hiếm khi đến dự các bữa tiệc hay buổi ra mắt phim để quảng bá. Nhưng kết quả thì sau 20 năm, tượng vàng Oscar lại tiếp tục gọi tên Frances McDormand.
[box type="download"] Ở một thái cực khác, hôm 3-3, ban tổ chức Mâm xôi vàng đã công bố giải thưởng dành cho các tác phẩm và cá nhân tệ nhất trong ngành điện ảnh năm 2017. Bộ phim hoạt hình The Emoji Movie “thắng lớn” với 4 giải: Kịch bản tệ nhất, Đạo diễn tệ nhất, Phim truyện tệ nhất, Kết hợp màn ảnh tệ nhất. Ban tổ chức giải này đã thẳng thừng chê The Emoji Movie là “thiếu vắng ý tưởng sáng tạo đến mức độc hại”.
Đáng chú ý, nam tài tử Tom Cruise đã bị gọi tên ở hạng mục Nam diễn viên chính tệ nhất khi tham gia phim The Mummy. Tuy thoát khỏi Mâm xôi vàng 2018 nhưng nữ minh tinh Emma Watson (phim The Circle) chắc hẳn cũng không thể hài lòng với sự nghiệp diễn xuất năm rồi khi có tên trong danh sách đề cử.[/box]
Lịch sử Oscar đã từng chứng kiến không có người phụ nữ nào được đề cử trong các hạng mục về đạo diễn hay biên kịch (năm 2015). Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ (AMPAS) cũng đã không ít lần bị chỉ trích nặng nề là “phân biệt đối xử” về giới. Sự vinh danh những tác phẩm của nữ giới trong mùa giải năm nay, tất nhiên không thể đặt dấu chấm hết ngay cho sự phân biệt và định kiến về giới ở Hollywood. Hiện Hollywood vẫn được cho là nằm trong tay những ông trùm quyền lực, và số lượng thành viên nữ chỉ chiếm 28% trong tổng số ghế ở AMPAS. Tuy nhiên, Oscar 2018 với những thành công của Frances McDormand, Rachel Morrison, Sally Hawkins hay Greta Gerwig sẽ là nguồn cảm hứng cho nhiều phụ nữ khác tham gia vào ngành công nghiệp điện ảnh này, không chỉ với vai trò diễn viên.
