Trúc Diễm –
Từ đầu quí 2, hơn 1.900 dịch vụ y tế sẽ điều chỉnh tăng giá mạnh đối với nhóm 20% dân số chưa có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT). Đồng thời, theo lộ trình, giá dịch vụ y tế sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới theo hướng tính đúng, tính đủ các cấu phần tạo nên giá dịch vụ. Như vậy, nếu người bệnh không có thẻ BHYT sẽ rất dễ rơi vào “bẫy nghèo”.
Chi phí nằm viện sẽ rất lớn
Điều khác biệt cơ bản giữa người có thẻ BHYT và không có thẻ BHYT là bệnh nhân BHYT đã được quỹ BHYT chi trả từ 80% đến 100% chi phí, tùy theo từng đối tượng thụ hưởng. Ảnh: Hoàng Nhung
Bộ Y tế vừa ra Thông tư 02, quy định mức tối đa khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh không thuộc phạm vi thanh toán của quỹ BHYT trong các cơ sở khám chữa bệnh của nhà nước và hướng dẫn áp dụng giá, thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong một số trường hợp.
Theo đó, từ ngày 1-6, các cơ sở y tế sẽ chính thức áp dụng mức viện phí mới bao gồm hơn 1.900 dịch vụ y tế. Đối tượng áp dụng trong lần điều chỉnh này là những người dân chưa tham gia BHYT và những người có thẻ BHYT nhưng đi khám, chữa bệnh, sử dụng các dịch vụ khám, chữa bệnh không thuộc phạm vi thanh toán của quỹ BHYT… Mức giá tối đa sau khi được điều chỉnh sẽ tương đương với giá mà quỹ BHYT đang chi trả cho nhóm có BHYT theo các hạng bệnh viện hiện nay.
Cụ thể, từ ngày 1-6, tiền khám tối đa (bao gồm chi phí trực tiếp và tiền lương) ở bệnh viện hạng đặc biệt và hạng 1 là 39.000 đồng/lượt, hạng 2: 35.000 đồng/lượt, hạng 3: 31.000 đồng/lượt và với bệnh viện hạng 4 hoặc phòng khám đa khoa khu vực, trạm y tế xã là 29.000 đồng/lượt.
Một số thủ thuật, phẫu thuật được điều chỉnh tăng giá khoảng 20-30% so với mức giá hiện hành. Giá ngày giường được tính mỗi người trên một giường. Bệnh nhân nằm ghép hai người một giường được tính giá tối đa 50%, nằm ghép từ ba người trở lên trả tối đa 30% giá. Trường hợp nằm trên băng ca, giường gấp tạm thời áp dụng mức giá ngày giường như nằm ghép hai bệnh nhân.
Đánh giá về tác động của Thông tư 02, ông Lê Văn Phúc, Phó trưởng Ban thực hiện chính sách BHYT, thuộc Cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam, cho hay có ba nhóm dịch vụ dành cho người chưa có thẻ BHYT được điều chỉnh khung giá tối đa, bao gồm giá dịch vụ khám bệnh, kiểm tra sức khỏe, giá dịch vụ ngày giường điều trị, giá dịch vụ kỹ thuật và xét nghiệm dành cho các hạng bệnh viện.
Trong ba nhóm dịch vụ này, cả hai nhóm dịch vụ khám bệnh và dịch vụ ngày giường điều trị đều có mức tăng giá rất mạnh, cao gấp 2-4 lần so với giá hiện tại. Cụ thể, tiền khám bệnh đã tăng gấp 4 lần ở phòng khám đa khoa khu vực, trạm y tế xã; tăng 2 lần ở bệnh viện hạng 1 và hạng 2.
Mức tăng này là rất đáng kể khi người bệnh phải điều trị nội trú, điều trị dài ngày. Tuy nhiên, tác động mạnh nhất đến người bệnh chưa có thẻ BHYT là nhóm giá dịch vụ kỹ thuật và xét nghiệm dành cho các hạng bệnh viện bất kể người bệnh điều trị ngoại trú hay nội trú, điều trị ít ngày hay dài ngày.
Theo đó, số tiền tăng tuyệt đối của nhiều dịch vụ lên tới hàng trăm ngàn đồng, thậm chí đến cả triệu đồng cho một lần chỉ định, do đơn giá dịch vụ kỹ thuật vốn đã có kết cấu chi phí cao.
Ví dụ như giá chụp X quang động mạch vành hoặc thông tim, chụp buồng tim dưới DSA tăng từ 5,1 triệu đồng lên gần 5,8 triệu đồng; chụp và can thiệp tim mạch dưới DSA từ 6 triệu đồng lên gần 6,7 triệu đồng; nội soi ổ bụng từ 575.000 đồng tăng lên 793.000 đồng, nội soi thực quản-dạ dày-tá tràng có sinh thiết tăng từ 220.000 đồng lên 385.000 đồng…
Tác động mạnh tới nhóm chưa có thẻ BHYT
Theo Cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam, việc tăng giá dịch vụ y tế từ ngày 1-6 sẽ tác động mạnh tới những người chưa có thẻ BHYT. Theo đó, điều khác biệt cơ bản giữa người có thẻ BHYT và không có thẻ BHYT là bệnh nhân BHYT đã được quỹ BHYT chi trả từ 80% đến 100% chi phí, tùy theo từng đối tượng thụ hưởng. Còn bệnh nhân khám dịch vụ sẽ phải chi trả 100% toàn bộ chi phí khám chữa bệnh.
Khoản tiền người khám chữa bệnh không có thẻ BHYT phải trả thêm so với mức giá hiện hành sẽ là số tiền rất lớn sau lần điều chỉnh này. Đặc biệt, với những bệnh nhân cần sử dụng các dịch vụ kỹ thuật cao thì mức chi 100% từ tiền túi rất lớn, ví dụ như chụp PET/CT chi phí tối đa đã lên tới hơn 20 triệu đồng; chi phí PET/CT mô phỏng xạ trị gần 21 triệu đồng…
Dù giá dịch vụ y tế được điều chỉnh tăng nhưng theo ông Phúc, mức giá này mới kết cấu 4/7 yếu tố chi phí cấu thành lên giá dịch vụ y tế. Lộ trình tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế vẫn đang được thực hiện, giá dịch vụ y tế sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới, theo lộ trình là tới năm 2018. Do đó, những người chưa có thẻ BHYT sẽ là đối tượng chịu ảnh hưởng lớn khi tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế.
Cùng với việc thay đổi cơ chế tài chính y tế, Chính phủ sẽ chuyển sang đầu tư trực tiếp cho người dân thông qua hỗ trợ tham gia BHYT thay vì rót ngân sách vào các bệnh viện.
Ông Phạm Lương Sơn, Phó tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, cho hay Bảo hiểm xã hội Việt Nam không dựa vào thông tư này “ép” người dân tham gia BHYT để sớm đạt được mục tiêu 100% người dân tham gia BHYT. “Nhưng người dân chưa tham gia BHYT thì rất nên tham gia vì đây là phương tiện để tránh bẫy nghèo khi có rủi ro bệnh tật”, ông Sơn nói.
Về thủ tục, theo quy định, để tham gia BHYT thì 100% thành viên trong một hộ gia đình phải tham gia BHYT cùng một lúc, do đó có nhiều trường hợp phản ánh rằng họ khó tham gia BHYT. Cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã báo cáo Chính phủ và đã được cải tiến quy định trên. Hiện nay không nhất thiết phải toàn bộ thành viên trong gia đình tham gia cùng một lúc mà vẫn được hưởng giảm trừ mức đóng theo số thành viên để khuyến khích người dân tham gia.
