Phú Li –
Cùng với việc hạ mức chỉ tiêu xuất khẩu nhân điều so với năm 2017, vụ mùa mới với những tín hiệu khá tích cực hiện tại hứa hẹn sẽ giúp cho ngành điều có được một năm bớt phải mệt nhoài với nguồn nguyên liệu nhập khẩu.
Những tín hiệu vui
Những ngày này, nhiều nông dân trồng điều tại tỉnh Bình Phước, nơi chiếm 50% diện tích điều cả nước, luôn túc trực ngoài vườn để thu hoạch. Mới chỉ vào đầu vụ nên sản lượng chưa được nhiều, nhưng giá cả khá tốt và thời tiết đẹp đang hứa hẹn giúp họ có được một vụ mùa khả quan hơn nhiều so với năm 2017.
Nâng chùm điều nặng trĩu trái còn non xanh mơn mởn trên tay, ông Nguyễn Văn Hùng, xã Bình Minh, huyện Bù Đăng cho biết đó là kết quả của việc tăng cường chăm sóc vườn cây của gia đình. Chỉ cách đây ít tháng, các vườn điều ở Bình Phước còn đứng trước nguy cơ thêm một năm mất mùa do sâu bệnh hại.
Tuy nhiên, do đã có kinh nghiệm từ vụ mùa bết bát 2017, cùng với đó là sự vào cuộc của ngành chức năng địa phương, các nông dân nơi đây đã gia tăng các biện pháp bảo vệ thực vật. Dù cũng phải hứng chịu một vài cơn mưa trái mùa, nhưng do đã chủ động phòng trừ bọ xít muỗi nên hiện tại, tình trạng hạt điều vẫn sáng mẩy chứ không bị đen nham nhở như vụ trước.
“Chắc chắn năm nay năng suất cũng như chất lượng sẽ tốt hơn năm trước”, ông Hùng khẳng định. Với 3 ha điều, hiện nay, mỗi ngày gia đình ông Hùng thu được 25-35 ký hạt, với giá bán khoảng 43.000 đồng/kg. Ở niên vụ trước, vườn điều của người nông dân này mất mùa đến 60% do sâu bệnh hại, bình quân mỗi héc ta chỉ đạt từ 9 tạ đến 1,1 tấn.
Có một điểm khá đặc biệt ở mùa điều năm nay là tình trạng cây ra bông, đậu trái thiếu tập trung rất phổ biến. Cùng một khu vườn nhưng cây thì đã có trái chín rụng vàng gốc, cây chỉ mới tượng hạt non và có cả cây chỉ mới nhú bông. Mặc dù vậy theo các nông dân, việc này lại là tốt với tình trạng thời tiết thất thường những năm gần đây.
“Bởi cây điều hay bị hư hại lúc đang trổ bông mà gặp sương muối hay mưa trái mùa. Vì vậy, khi cây ra bông không tập trung, nếu có gặp thời tiết bất lợi thì phần bị tác động cũng không nhiều”, ông Trần Văn Thắng, người có 1,5 ha điều ở xã Phước Tân, huyện Phú Riềng giải thích.
Trong năm 2018, ngành điều đặt mục tiêu xuất khẩu 300.000 tấn điều nhân, tương ứng với mức kim ngạch 3 tỉ đô la Mỹ. Năm 2017, ngành điều Việt Nam xuất khẩu được 362.700 tấn điều nhân, với mức kim ngạch 3,62 tỉ đô la. Việc hạ chỉ tiêu được Vinacas lý giải nhằm tăng cường mặt chất lượng hơn là chạy theo số lượng.
Ngành điều “xoay trục”
Vụ mùa khả quan không chỉ đem lại niềm vui cho nông dân, mà còn giúp các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu nhân điều có thể thở phào. Bởi, dù nguồn nguyên liệu trong nước tuy chỉ đáp ứng được 1/5 so với năng lực chế biến nhưng luôn có chất lượng tốt nhất. Ngoài ra, ngành điều sẽ đỡ phải “lệ thuộc quá gay gắt” vào nguồn cung điều thô từ châu Phi như năm 2017 (khi vụ mùa trong nước bết bát), vốn bị đẩy giá quá cao trong khi chất lượng thường có vấn đề.
Theo thông tin từ Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), hiện các doanh nghiệp đang tạm ngưng nhập khẩu điều thô từ châu Phi. Ông Tạ Quang Huyên, Chủ tịch Hội đồng quản trị một công ty chuyên chế biến và xuất khẩu nhân điều ở huyện Bù Đăng, Bình Phước nhận định rằng năm nay, các doanh nghiệp điều Việt Nam chỉ cần nhập khẩu chừng 900.000 đến 1 triệu tấn điều thô (năm 2017 là trên 1,3 triệu tấn).
Ông Huyên cho biết điều kiện thời tiết khá thuận lợi hiện nay có thể giúp sản lượng điều thô của Việt Nam đạt từ 400.000-500.000 tấn. Cùng với đó, mùa vụ tại nước láng giềng Campuchia cũng rất khả quan, được xem như yếu tố giúp các doanh nghiệp điều Việt Nam giảm bớt áp lực nhập khẩu từ châu Phi.
Trong một động thái thể hiện sự “xoay trục” của mình, Vinacas đang hợp tác cùng Bộ Nông Lâm Ngư nghiệp Campuchia trong việc xây dựng vùng nguyên liệu điều với diện tích lên đến 500.000 ha tại nước này. Vinacas kỳ vọng rằng trong vòng 10 năm tới, lượng điều thô mà phía Campuchia cung cấp cho Việt Nam sẽ đạt khoảng 1 triệu tấn/năm. Vị trí địa lý gần gũi, cùng với thổ nhưỡng phù hợp cho cây điều phát triển, cộng thêm sự ủng hộ từ ngành chức năng của đất nước chùa tháp là những yếu tố để vinacas tin rằng kế hoạch của mình sẽ thành công.
