Vào mùa mưa, trên những con sông nhỏ, kênh, rạch ở tỉnh Bến Tre xuất hiện rất nhiều tép bạc đất. Đây là cơ hội kiếm tiền cho những người cất vó, đi mò, xúc, cũng như đặt đáy.
Tép bạc đất là một loại tép sông, sống trong môi trường tự nhiên, mạnh mẽ vượt qua những dòng nước chảy xiết nên thịt rất ngọt, chắc. Loại tép này có thể được dùng làm nguyên liệu chính để chế biến nhiều món ăn ngon như canh chua, nướng thô, kho, làm mắm,… Nhưng trên hết, người dân xứ dừa Bến Tre quê tôi vẫn thích món tép bạc kho dừa.
Dừa dùng để kho với tép phải là dừa cứng cạy, có cơm không quá khô cũng không quá mềm (loại dừa dùng làm mứt). Đồng thời, cần thêm một trái dừa khô lấy nước để món kho này được đậm đà. Bởi vì, dừa cứng cạy có nước không đủ ngọt, nếu đem kho với tép sẽ có vị chua. Trong khi nước dừa khô ngọt đậm, có ga nên có tác dụng làm món ăn mau chín, mềm dẻo. Dừa hái xong sẽ được tách lấy cơm dừa rồi cắt thành từng miếng hình tam giác cho dễ ăn cũng như tạo tính thẩm mỹ cho món ăn.
Tép bạc sử dụng để kho với dừa cần được cắt đuôi và râu cho gọn. Vỏ tép bạc mềm nên không cần phải lột mà để nguyên mới cảm nhận hết cái vị ngon của nó. Tiếp theo, cho phần cơm dừa vừa cắt vào nồi cùng tép để ướp với muối, đường, bột ngọt, nước mắm… (không cần ớt hay tiêu). Để món kho có màu đẹp, cần dùng nước màu dừa ướp (nước dừa được thắng đến khi kẹo quánh) với tép và cơm dừa khoảng 30 phút để nước màu thấm đều thì đặt lên bếp kho. Khi kho món ăn này cần để lửa lớn cho đến khi tép và cơm dừa săn lại thì cho một chén nước dừa khô vào rồi chỉnh lửa liu riu. Sau khoảng 15 phút, khi món kho kẹo quánh lại, mùi hương dậy lên thì có thể tắt bếp. Tép rất mau chín nên không cần phải kho lâu.
Tép sông rất ngọt, giòn, lại được nước dừa thấm quyện nên có vị rất đậm đà. Cơm dừa kho chung với tép thì dẻo, béo. Món tép kho dừa có thể dùng với bún hoặc cơm. Nếu ăn món này với rau sống hoặc canh rau tập tàng thì khỏi phải chê. Món kho dù không có dầu mỡ nhưng tinh dầu từ dừa tươm ra làm cho tép bóng loáng, ngậy ngậy nên nhiều người ở Bến Tre vẫn hài hước gọi nó là “thịt heo leo cây”.
Nguyễn Thanh Vũ
