LÊ ANH -
Hàng chục ngàn doanh nghiệp vận tải đang lo bị triệt tiêu, khi cơ quan quản lý vẫn quyết định áp dụng quy định số lượng xe tối thiểu của doanh nghiệp.
72% doanh nghiệp vận tải chỉ có dưới 5 xe
Trong tổng số 24.580 doanh nghiệp kinh doanh vận tải thì có đến 17.799 doanh nghiệp có quy mô dưới 5 xe, chiếm 72,4%.
Những ngày này nhiều doanh nghiệp vận tải tuyến cố định có cự ly trên 300 km như ngồi trên đống lửa khi giấy phép kinh doanh vận tải sắp hết hạn và doanh nghiệp có nguy cơ dừng hoạt động vì không đáp ứng được số xe tối thiểu như quy định của Nghị định số 86/2014/NĐ-CP về kinh doanh vận tải bằng ô tô.
Ông Nguyễn Đức Sinh, chủ doanh nghiệp vận tải tư nhân có 4 xe chạy tuyến Huế-TPHCM cho biết, mới đây các cơ quan quản lý thông báo vẫn áp dụng số xe tối thiểu từ ngày 1-7, trong khi giấy phép kinh doanh vận tải của doanh nghiệp ông đến tháng 10 là hết hạn. Nếu Nghị định 86 không sửa đổi kịp để ban hành vào thời điểm này thì doanh nghiệp của ông không đủ điều kiện để được cấp giấy phép kinh doanh vận tải, đồng nghĩa với việc không được hoạt động.
Không chỉ mình doanh nghiệp tư nhân như ông Sinh, hiện nay rất nhiều doanh nghiệp vận tải trên cả nước có quy mô dưới 5 xe cũng chung lo lắng như vậy. Theo thống kê của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, đến hết tháng 5-2016, số lượng các doanh nghiệp vận tải trên cả nước có dưới 5 xe chiếm số lượng lớn. Cụ thể, trong tổng số 24.580 doanh nghiệp kinh doanh vận tải thì có đến 17.799 doanh nghiệp có quy mô dưới 5 xe, chiếm 72,4%. Trong đó, tuyến cố định chiếm 34,6%; xe buýt chiếm 10%, xe hợp đồng chiếm 86,6%, xe container chiếm 53,2%, xe du lịch chiếm 76,9%, xe tải 78,4%.
Khi xây dựng Nghị định 86, Tổng cục Đường bộ đã quy định doanh nghiệp phải có số xe thấp nhất là 5 xe đối với doanh nghiệp có trụ sở đặt tại huyện nghèo, còn doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định từ 300 km trở lên có trụ sở tại các thành phố trực thuộc trung ương vẫn phải đáp ứng tối thiểu từ 20 xe trở lên. Đối với doanh nghiệp có trụ sở đặt tại các địa phương còn lại từ 10 xe trở lên. Đối với doanh nghiệp vận tải bằng xe buýt cũng áp dụng tương tự như xe cố định. Riêng các doanh nghiệp taxi có trụ sở tại các đô thị, đặc biệt là Hà Nội và TPHCM phải có tối thiểu 50 xe; ở các tỉnh khác là 10 xe trở lên.
Sốt ruột chờ tháo gỡ
Đến thời điểm này quy định đã có hiệu lực được gần một tháng, song hầu như các doanh nghiệp vận tải dưới 5 xe chưa đáp ứng được số xe tối thiểu như quy định.
Đã có rất nhiều doanh nghiệp và hiệp hội vận tải gửi kiến nghị về Tổng cục Đường bộ đề nghị sửa đổi Nghị định 86 và bỏ quy định bắt buộc doanh nghiệp phải có số xe tối thiểu. Trao đổi với Sài Gòn Tiếp Thị, ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách liên tỉnh và Du lịch TPHCM, cho biết hiệp hội đã có văn bản gửi Tổng cục Đường bộ và Chính phủ đề nghị bỏ quy định số xe tối thiểu của doanh nghiệp.
Ông cho biết, việc quy định số xe tối thiểu đối với doanh nghiệp vận tải là đi ngược lại với Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư. Đối với doanh nghiệp tư nhân, đầu tư một xe khách ghế ngồi đã mất hơn một tỉ đồng, nếu đáp ứng đủ điều kiện về số xe tối thiểu đối với doanh nghiệp có trụ sở ở TPHCM thì đã mất hàng chục tỉ đồng (có ít nhất 20 xe). Số vốn lớn như vậy thì không phải doanh nghiệp tư nhân nào cũng có được.
“Tôi cho rằng Chính phủ cần bỏ quy định số xe tối thiểu để doanh nghiệp tự quyết định cho phù hợp với thực lực của mình. Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cứ muốn tạo ra doanh nghiệp quy mô lớn để dễ quản lý, nhưng thực tế cho thấy những doanh nghiệp lách luật chạy không đúng tuyến gây tai nạn lại là những doanh nghiệp lớn”, ông Tính nói.
Tương tự, ông Nguyễn Đức Sinh cũng đề nghị bỏ quy định số xe tối thiểu để tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ được hoạt động bình đẳng như doanh nghiệp lớn. Ông nói: “Nếu doanh nghiệp đầu tư đúng số xe tối thiểu như quy định mà không có tuyến để chạy hoặc chạy mà lỗ thì ai đền bù cho doanh nghiệp? Nếu làm ăn có hiệu quả thì ắt doanh nghiệp sẽ tăng quy mô xe, còn làm ăn không có hiệu quả mà bắt doanh nghiệp đầu tư xe đắp chiếu để đó cho đúng quy định là quá vô lý. Vì thế, việc này nên để doanh nghiệp quyết định chứ không phải cơ quan quản lý”.
Trước phản ứng của nhiều doanh nghiệp, Tổng cục Đường bộ đi điều tra và ghi nhận đúng như thực tế là số doanh nghiệp vận tải trên cả nước có dưới 5 xe chiếm 72,4%. Khi đó Tổng cục Đường bộ tức tốc gửi văn bản báo cáo Bộ GTVT trình Chính phủ đề nghị lùi thời gian áp dụng quy mô phương tiện tối thiểu theo Nghị định 86 đến ngày 31-12-2018.
Đến tháng 6-2016, Bộ GTVT mới có văn bản trình Chính phủ tạm dừng áp dụng quy định số xe tối thiểu. Sau đó, Chính phủ đã bác đề xuất này vì cho rằng đã đến thời hạn phải thực hiện, việc xin tạm dừng chưa áp dụng là không khả thi. Vì thế, quy định trên đã được áp dụng từ ngày 1-7-2016. Chính phủ cũng giao Bộ GTVT nhanh chóng xây dựng sửa đổi bổ sung Nghị định 86 cho phù hợp với quy mô của doanh nghiệp; đồng thời Bộ GTVT phải nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc tham mưu đề xuất cơ chế chính sách đảm bảo phù hợp với thực tiễn.
Hiện nay, dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 86 đã được xây dựng theo hướng điều chỉnh những doanh nghiệp đang hoạt động được phép thực hiện đến hết hiệu lực của giấy phép kinh doanh vận tải hoặc đến hết ngày 31-12-2018. Bộ GTVT cho rằng sửa đổi như vậy sẽ bảo đảm thời gian để các doanh nghiệp đầu tư xe và có lộ trình cho doanh nghiệp thực hiện.
Tuy nhiên, điều mà doanh nghiệp quan tâm là từ nay cho đến khi Nghị định 86 sửa đổi có hiệu lực, doanh nghiệp vẫn phải thực hiện số xe tối thiểu như chỉ đạo của Chính phủ. Rồi đến khi nghị định sửa đổi có thay đổi về số xe thì doanh nghiệp lại phải chạy theo chính sách.
Trả lời vấn đề này, Tổng cục Đường bộ cho biết, dự kiến trong tháng 9 tới, Bộ GTVT sẽ trình Chính phủ dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 86. Trong thời gian chờ sửa đổi, nếu doanh nghiệp gặp khó khăn, Bộ GTVT báo cáo đưa vào nghị quyết phiên họp Chính phủ hàng tháng để tháo gỡ cho doanh nghiệp.
