(SGTTO) – Bóng đá không tránh khỏi va chạm mạnh và một cú sút căng đưa bóng đập mạnh vào ngực có thể dẫn đến tử vong.
Vào lúc 7 giờ sáng ngày 30-11 tại Trung tâm Thể dục thể thao quận 1 TPHCM, một học sinh lớp 7 bị bạn đá bóng trúng vào ngực, ngã xuống sân ngất xỉu.
Sau khi sơ cứu tại chỗ, nạn nhân được đưa đến bệnh viện, nhưng tình trạng không có tiến triển tốt. Bệnh nhi mất chỉ sau một tiếng đồng hồ trong viện.
Bác sĩ Trần Văn Phúc, khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Xanh Pôn, cho biết tai nạn đáng tiếc trên có nguyên nhân từ hiện tượng “chấn động tim – Commotio Cordis”.
Commotio Cordis là hiện tượng khi có một lực tác động trực tiếp vào vùng trước tim, đúng vào một khoảnh khắc được y học gọi là thời kì tái phân cực gây nên tình trạng rung thất.
Hiện tượng này hiếm khi xảy ra nhưng rất nguy hiểm, thường dẫn đến tử vong.
Sốc điện, ép tim ngoài lồng ngực và hô hấp nhân tạo đúng kĩ thuật, đó là cách duy nhất để cứu sống nạn nhân. Không chỉ vậy, thời gian vàng cho việc cấp cứu chỉ vỏn vẹn 3 phút, chậm trễ 1 phút là mất đi 10% cơ hội cứu sống nạn nhân.
BS. Trần Văn Phúc kể, ngay cả trên thế giới, hiếm khi nào có trường hợp bị “dính” chấn động tim mà bảo toàn được mạng sống. Mấy năm gần đây, giới y khoa mới chỉ thấy có vài trường hợp, trong đó có em Jose Agredano Jr ở Mỹ.
Và đó là một trường hợp cực kỳ hi hữu, với yếu tố may mắn gần như tuyệt đối.
Ba phút dưới lưỡi hái tử thần
Vào ngày 16 tháng 2 năm 2017, Gina cùng với chồng đã đến xem đội bóng thiếu niên trường trung học San Benito mà cậu con trai 16 tuổi, Jose Agredano Jr, đang chơi ở vị trí tiền vệ trung tâm.
Trận đấu diễn ra được khoảng 20 phút, Jose đỡ quả bóng căng bằng ngực, chuẩn bị đưa chân ra giữ bóng thì bất ngờ ngã gục xuống sân.
“Mọi thứ bỗng trở nên mờ nhạt.” – Jose kể lại – “Ngay trước khi ngừng thở, tôi đã nghĩ về cha mẹ của mình, nghĩ về những gì sẽ xảy ra sau khi tôi chết”.
Ở trên khán đài, bố của Jose hoảng hốt nói với người vợ, rằng con trai của họ có điều gì đó bất thường. Không chần chừ, cô Gina Agredano lao ngay xuống sân bóng, nơi cậu con trai nằm bất tỉnh, môi bắt đầu tím và hơi thở đang yếu dần.
Gina yêu cầu mọi người xung quanh gọi cấp cứu. Thần chết không thể mang đi cậu trai trẻ Jose, bởi vì mẹ của cậu là một bác sĩ.
Bà mẹ nhanh chóng kiểm tra đồng tử con trai, không thấy giãn. Gina ngay lập tức đánh giá kiểu thở, gõ phản xạ tìm dấu hiệu liệt để loại trừ tổn thương não.
“Con không thể chết, không phải là ngày hôm nay” – Gina nói với con trai đang nằm bất động, ngừng thở, môi tím ngắt. Cô yêu cầu huấn luyện viên đội bóng đi lấy máy sốc điện, một thiết bị luôn có sẵn trong phòng y tế của trường. Đồng thời, Gina thực hiện ép tim ngoài lồng ngực và thổi ngạt.
Chỉ mất vài phút, huấn luyện viên mang đến máy sốc điện, Gina lập tức dán điện cực lên ngực Jose và thực hiện cú sốc. Gần như ngay sau đó, tim của Jose đã đập trở lại, môi đỡ tím dần, cậu bé mở được mắt và lờ mờ nhận ra mình đang ở đâu, nói được tên và tuổi.
Xe cấp cứu cũng đã đến, nhưng trễ mất 20 phút.
Với những trường hợp khác, 20 phút là thừa đủ để khiến nạn nhân không còn cơ hội được cứu sống.
Jose, chàng trai trẻ đặc biệt may mắn, đã được đưa đến phòng cấp cứu tại Bệnh viện Cộng đồng Watsonville, nơi cậu được chăm sóc đặc biệt bởi các bác sĩ nhi khoa cùng với các chuyên gia tim mạch đặc biệt của Bệnh viện Packard Children.
Gia đình Agredano, sống ở Hollister, đã tổ chức một bữa tiệc ăn mừng cậu con trai từ cõi chết trở về, họ mời cả đội bóng, tất cả các cậu bé đã kí lên chiếc áo của Jose mặc thi đấu đúng vào cái ngày định mệnh.
Chấn động tim – Sát thủ âm thầm
Commotio Cordis, chấn động tim, được mô tả lần đầu tiên vào đầu năm 1763, nhưng phải đến năm 1932 mới được chú ý trong thể thao. Ngoài bóng đá, các môn thể thao khác cũng có nguy cơ bị chấn động tim như bóng chày, khúc côn cầu, cricket và nhất là các môn võ đối kháng.
Ngay cả những vận động viên chuyên nghiệp cũng đột ngột qua đời vì chấn động tim. Trong trận đấu giữa Marsonia và Pozaga Slavonija tại giải hạng ba Croatia hôm 24-3-2018, tiền đạo Bruno Boban đã gục xuống sân cỏ, rơi vào trạng thái bất tỉnh rồi tử vong sau khi bị quả bóng đập vào ngực.
Những ngôi sao bóng đá thế giới cũng đã tử vong vì nguyên nhân này như: Miklós Fehrér, Marc-Vivien Foe, Daniel Jarque, Antonion Puerta và Phil O Donnel.
Tuy nhiên, cần phải nói đến việc đa số các trường hợp tử vong vì chấn động tim là vận động viên dưới 20 tuổi. So với người trưởng thành, hầu hết trẻ nhỏ có lồng ngực mỏng hơn, xương sườn mềm hơn, hệ thống cơ ngực chưa phát triển hoàn thiện đủ để bảo vệ tim.
Sơ cứu bằng hà hơi thổi ngạt và ép tim ngoài lồng ngực (CPR) là không đủ vì trái tim bắt buộc phải có một cú sốc điện để khử rung, làm cho tim đang bị rung tâm thất đập trở lại bình thường.
Biện pháp ngăn ngừa khả dĩ nhất là cho trẻ em chơi bóng mềm. Bên cạnh đó, không xếp những trẻ quá chênh lệch về tuổi tác, hoặc chênh lệch về thể chất chơi cùng một trận đấu.
Hoàng Nhung
