Bình An
Hiện nay việc đồng thuận hiến tạng nhân đạo từ người chết não hay tim ngừng đập vẫn còn gặp nhiều rào cản trong quan niệm của gia đình và xã hội. Do vậy, cuối tháng 5 qua, đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người thuộc Bệnh viện Chợ Rẫy đã tổ chức buổi gặp gỡ, sẻ chia và kêu gọi sự chung tay của cộng đồng góp phần tiếp nối sự sống.
Hồi sinh
Tại buổi gặp gỡ, anh Phạm Quốc Hùng, ngụ tại quận Gò Vấp TPHCM chia sẻ, anh là người được nhận tạng nhân đạo từ người khác và cũng là người đăng ký hiến tạng khi anh chẳng may qua đời. Khi biết mình bị suy thận giai đoạn cuối, tinh thần anh suy sụp, cảm thấy tương lai mù mịt và tiến dần đến những ngày cuối của cuộc đời. “Tôi không ăn uống được, phải uống nước hết sức hạn chế nếu không sẽ bị phù… Những người xung quanh lúc nào cũng khóc lóc, mẹ suốt ngày tụng kinh…”. Khi tưởng rằng sắp kết thúc sự sống, cánh cửa cuộc đời bắt đầu hé ra khi anh được người thân cho tạng. Sau khi được ghép thận tinh thần phấn chấn, khỏe lại và anh đã đi làm kiếm tiền phụ giúp cho bản thân và gia đình.
Bà Nguyễn Thị Thúy Xuân có một con trai 14 tuổi suy thận giai đoạn cuối, kể lại: thấy con xanh xao, ốm yếu, bệnh tật, gia đình đưa con đi khám bệnh ở Bệnh viện Nhi đồng 2, bác sĩ cho biết con bị suy thận mãn giai đoạn cuối. Vậy là cuộc sống gia đình trở nên đảo lộn hết khi con phải thường xuyên vào viện chạy thận, hai mẹ con túc trực ở bệnh viện suốt tháng này qua tháng khác. Khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng, bác sĩ thuyết phục gia đình, người thân xem có ai hiến tạng được không. Rất may, ba ruột của bệnh nhân là người có cùng nhóm máu và phù hợp cho thận. Sau khi ghép, con trai bà đã sinh hoạt lại bình thường, đi học và làm việc nhà phụ giúp gia đình.
Từ trường hợp của con trai mình, bà Xuân đã vận động và thuyết phục tất cả các thành viên trong gia đình cùng anh em họ hàng đăng ký hiến tạng nhân đạo. “Mình chết đi, nếu thiêu đốt thì cũng thành tro bụi, nếu chôn thì cũng phân hủy thành đất. Còn khi mình hiến tạng sẽ cứu được mạng sống của nhiều người. Như vậy, mình đã hy sinh có ích. Một việc làm mang nghĩa cử cao đẹp…”, bà Xuân chia sẻ.
Từ Đà Nẵng xa xôi, bà Hồ thị Kiều Nga – một người khỏe mạnh, đã lớn tuổi đến buổi lễ chia sẻ và cùng kêu gọi mọi người đồng sức, đồng lòng bỏ qua mọi rào cản để hiến tạng nhân đạo. Gia đình bà Nga có cha và em trai bị suy thận giai đoạn cuối, trước hai cái chết của người thân, bà Nga đã tích cực tham gia kêu gọi mọi người cùng góp sức, góp công và cùng đăng ký hiến tạng nhân đạo. “Tôi có một mảnh đất tại TPHCM với hơn 1.000m2. Nếu chương trình hiến tạng nhân đạo khó khăn và thiếu kinh phí, tôi sẽ hiến hết cho chương trình”, bà Nga nói.
Nghệ sĩ Quyền Linh, là người tham gia nhiều chương trình nhân đạo với trẻ em cũng là người đã đăng ký hiến tạng khi chẳng may qua đời. Hiện nay, anh đang cùng với các nghệ sĩ, các y bác sĩ tại Bệnh viện Chợ Rẫy thực hiện chiến dịch kêu gọi mọi người đăng ký hiến tạng tình nguyện. Anh cho rằng, đây là việc làm khó nhưng không phải không làm được.
Bao ước mơ chờ đợi phép màu
GS.BS. Trần Ngọc Sinh, Trưởng khoa Ngoại thận niệu, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, đã ba năm nay, từ khi ghép thận cho một nghệ sĩ, từ đó đến nay bệnh viện vẫn chưa nhận được thêm một quả thận nào được hiến, ghép nhận đạo nữa. “Mong rằng, mọi người trong xã hội hãy bỏ mọi rào cản để cứu lấy sự sống”, ông Sinh nói.
Theo ông Sinh, hiện nay tại Việt Nam đang có đến hơn 16.000 bệnh nhân đang chờ được ghép tạng, trong đó có hơn 8.000 bệnh nhân suy thận mãn giai đoạn cuối, 6.000 bệnh nhân hỏng giác mạc, 1.500 bệnh nhân suy gan nặng và hàng trăm trường hợp có nhu cầu ghép tim, phổi, tụy… Tuy nhiên, số lượng người tình nguyện đăng ký hiến tạng nhân đạo chưa nhiều, dù cũng bắt đầu có dấu hiệu tăng lên.
Chương trình vận động đăng ký hiến tạng khi chẳng may qua đời bắt đầu tại TPHCM từ tháng 10-2014, đến nay có khoảng 600 người tình nguyện đăng ký hiến tạng. Đây là con số rất ít so với tổng dân số trên cả nước với 91,9 triệu người. Trong khi đó, số người tử vong từ bệnh tim mạch chiếm 1/4 con số tử vong trên cả nước (khoảng 200.000 người/năm). Còn theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam có khoảng 9.000 người chết do tai nạn giao thông (2014).
Theo sự phát triển của khoa học y học hiện nay, cứ một người chết não, tim ngừng đập có thể mang lại sự sống và ánh sáng cho khoảng 7-8 người (khi hiến tim, gan, phổi, tụy, thận, giác mạc, mô…).
TS.BS. Trương Quang Định, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết, sau 10 năm triển khai ghép thận, bệnh viện Nhi đồng 2 đã thực hiện được 14 ca ghép thận và 8 ca ghép gan. Nhìn vào thực tế, việc ghép tạng hiện nay có nhu cầu rõ ràng. Hiện, Bệnh viện Nhi đồng 2 có 63 trường hợp được chỉ định ghép thận, nhưng 80% trường hợp người nhà từ chối không ghép vì lý do kinh tế và không có người cho tạng, số còn lại là do bất đồng nhóm máu và những lý do khác. Mỗi năm, bệnh viện có khoảng 13-14 trường hợp có chỉ định ghép gan, 15 trường hợp suy thận mãn…
