DS. Lê Kim Phụng(*) –
Chip sinh học nhận dạng và làm sạch tế bào ung thư là kết quả của công trình nghiên cứu được thực hiện bởi một nhóm chuyên gia của Đại học New South Wales (Úc) vừa được công bố, nhằm mục đích giảm bớt chi phí điều trị cũng như giảm đau đớn cho các bệnh nhân ung thư và đang điều trị ung thư, theo trang tin ABC của Úc.
Tiến sĩ Majid Warkiani.
Theo đó, con chip sinh học này có nhiệm vụ sàng lọc các tế bào ung thư ra khỏi các tế bào thường sau đó bằng phương pháp thẩm tách các tế bào ung thư sẽ bị tiêu hủy.
Trước tiên bệnh nhân sẽ được thực hiện scan (chụp quét cắt lớp điện toán) để phát hiện các u bướu sau đó tiến hành sinh thiết (biopsy). Trong những bệnh nhân ung thư các tế bào này thường chiếm khoảng 99% và phân tán tràn lan trong máu bệnh nhân (di căn) là trường hợp khó trị liệu nhất và các bệnh nhân gần như tuyệt vọng khi ung thư đã di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Tiến sĩ Majid Warkiani cùng với nhóm nghiên cứu của ông ở trường Đại học New South Wales đã sáng tạo ra một con chip y khoa có thể tách riêng ra được những tế bào ung thư, dựa trên nguyên tắc những tế bào này thường có kích thước lớn hơn và di chuyển nhanh hơn tế bào lành mạnh. Ông nói: “Một cách đơn giản, chúng tôi lấy máu từ bệnh nhân ung thư, máu này có hỗn hợp của hai loại tế bào bình thường với tế bào ung thư. Chúng tôi đặt máu này vào bên trong những con chip y khoa, sau đó những tế bào sẽ tự động chuyển dịch do ảnh hưởng của thủy động lực học (hydrodynamic). Dưới tác động của lực này thì những tế bào lớn hơn sẽ di chuyển lên trên (những tế bào ung thư), còn những tế bào nhỏ hơn sẽ bị đẩy xuống dưới (tế bào bình thường, lành mạnh) và kết quả là hai loại tế bào này sẽ bị tách ra hai thành phần rõ rệt”.
Con chip sinh học này ngoài việc có thể được dùng để chẩn đoán bệnh ung thư, nó còn dùng để theo dõi mức độ tăng giảm của tế bào ung thư trong máu, nhờ đó giúp giảm được giá thành trên tổng chi phí cho việc trị bệnh ung thư. Khi điều trị bằng phương pháp mới này bệnh nhân chỉ còn phải thanh toán tiền scan (để thấy các tế bào ung thư ngày càng teo lại) qua các lần tái khám. Theo tiến sĩ Warkiani, ở Úc, giá mỗi lần scan khoảng 700 đô la Úc (khoảng 11 triệu đồng) và giá cho việc sử dụng con chip chỉ khoảng 50-100 đô la Úc.
Công trình nghiên cứu này đã gây được tiếng vang và một bác sĩ trong ban giám đốc một bệnh viện ở Singapore có đề nghị với tiến sĩ Warkiani là áp dụng nghiên cứu từ con chip sinh học này để thẩm tách tế bào ung thư từ một lượng lớn máu bệnh nhân ung thư (5-6 lít). Điều này có ích cho bệnh nhân trong quá trình phẫu thuật để tái truyền máu cho bệnh nhân mà không bị tế bào ung thư tấn công lần nữa. Đôi khi việc truyền máu cũng có thể gặp phải những vấn đề về miễn dịch cũng như những phức tạp khác. Nếu có được số lượng máu sạch loại hẳn tế bào ung thư thì hạn chế được tình trạng “di căn” trên phần lớn bệnh nhân ung thư.
Như vậy con chip sinh học sẽ còn được dùng trong nhiều công dụng khác cho nhân loại chứ không phải chỉ để sử dụng trong việc chẩn đoán bệnh ung thư.
Tiến sĩ Warkiani dự đoán chỉ trong vòng 2-3 năm nữa, kỹ thuật mới này có thể được áp dụng trước tiên vào trong những bệnh viện của Úc và các bệnh viện khác trên thế giới.
(*)Nguyên là giảng viên trường Đại học Y dược TPHCM.
