Cá tào lao hay cá phóng lao, còn có cái tên quen thuộc hơn là cá chìa vôi – một loại cá sinh sống tập trung ở vùng biển các tỉnh miền Trung. Loài cá này có tập quán trú ngụ ở những rặng san hô, dài khoảng 1 m, thân hình tròn, da màu đỏ rực nhưng không trơn nhớt. Chúng săn mồi bằng chiếc mỏ rất dài và nhọn đặc trưng nên vì ngoại hình ấy mà có cái tên “cá tào lao” (nhọn mỏ sinh nhiều chuyện), đồng thời cũng vì cái mỏ dài giống như cái chìa vôi, nên nó còn được gọi là cá chìa vôi.
Cá tào lao thường xuất hiện từ tháng 3 đến tháng 9 Âm lịch, nhiều nhất là vào tháng 6, là thời điểm giống cá này tập trung thành đàn đi kiếm ăn ở các khu vực có nhiều rặng san hô. Loài cá này rất nhiều thịt, chỉ có một trục xương sống ở giữa. Hiện nay, loại cá này bán ở chợ Đống Đa (Đà Nẵng) là ngon nhất, với giá loại lớn hơn 1 kg/con là gần 300.000/kg, còn loại dưới 1 kg/con có giá 250.000 đồng/kg.
Cá tào lao có giá trị kinh tế cao do nguồn dinh dưỡng mà nó cung cấp lớn, thịt cá giàu canxi, chất béo, chất đạm, vitamin, kali… mà lại nhiều thịt, ít xương, thịt ngọt, béo, dai, thơm lừng. Cá có thể chế biến thành những món như nướng muối ớt, nướng sa tế, nấu lẩu, chiên giòn, làm gỏi… Tuy nhiên, món nướng được nhiều người ưa chuộng nhất vì vừa ngon lại dễ chế biến.
Món cá nướng được chế biến với các công đoạn sau: cắt mỏ, móc mang, xẻ đường dài dưới bụng để móc phần ruột ra ngoài sau đó rửa sạch, để thật ráo nước. Món nướng có thể để nguyên con hoặc cắt ra làm 3–4 khúc. Sau đó ướp với nghệ, ớt tươi, nén, hành, tỏi, muối mắm, tiêu cho thấm đều trong khoảng 20 phút. Tiếp theo cho cá vào vỉ, đặt lên bếp than và nướng. Chờ cá vàng một bên, ngậy thơm là trở bề mặt được.
Cá tào lao nướng muối ớt là món ăn thơm ngọt. Món cá này được dọn ra cùng một đĩa ớt xanh giã nhuyễn, đĩa cải xanh hoặc rau sống với đủ loại rau thơm để cuốn bánh tráng và chấm với mắm nêm.
Văn Kỳ
