Duy An–
Việc các máy ATM “quét” mặt khách hàng trước khi cho rút tiền ở Macau – một đặc khu của Trung quốc – là bước đi chưa từng có tiền lệ nhằm đối phó với nạn rửa tiền và chảy máu vốn ở đặc khu này.
Công nghệ nhận diện khuôn mặt sẽ được đưa vào toàn bộ máy ATM của Macau, Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg
Giới lãnh đạo về lĩnh vực tài chính ở Macau cho hay có hơn 830 trong tổng số 1.300 máy ATM ở đặc khu Trung Quốc này đã được trang bị công nghệ “Nhận diện khách hàng”. Theo Cơ quan quản lý tiền tệ Macau, hệ thống quét và nhận diện công nghệ cao ban đầu được lắp đặt ở các máy ATM bên trong và xung quanh các sòng bài trước khi mở rộng ra trên phạm vị toàn bộ đặc khu.
Theo báo The South China Morning Post, việc các máy ATM đời mới này quét mặt hàng triệu chủ thẻ ngân hàng khắp Macau là bước đi chưa từng có tiền lệ nhằm đối phó nạn rửa tiền và chảy máu vốn – tức dòng tiền chảy nhanh ra khỏi Macau bất chấp các quy định kiểm soát tiền tệ gắt gao. Hiện thời, việc nhận dạng mới được rút tiền này chỉ áp dụng cho các chủ thẻ của ngân hàng UnionPay (Trung Quốc) được phát hành tại đại lục. Thông báo từ văn phòng của người đứng đầu Cơ quan kinh tế và tài chính Macau, ông Lionel Leong Vai-tac, hồi đầu tháng 7 nêu rõ rằng, chủ của các thẻ phát hành tại Macau và các khu vực khác chưa phải chịu “quét mặt”.
Động thái chưa từng có tiền lệ nói trên được tuyên bố lần đầu vào tháng 5 vừa qua, sau khi báo The South China Morning Post dẫn nguồn tin tiết lộ lượng tiền rút ra từ các máy ATM ở Macau đã vượt quá con số 10 tỉ đô la Hồng Kông mỗi năm và nếu không có biện pháp mạnh tay, các máy ATM có thể không còn đủ tiền mà rút. Thêm vào đó, xuất hiện sự lo ngại rằng những kẻ rửa tiền ở đại lục dùng hàng trăm thẻ ngân hàng để rút tiền mặt tại các máy ATM ở Macau. Cuối năm ngoái, giới chức Macau phải giảm một nửa mức tiền được rút từ ATM qua mỗi lượt giao dịch từ 10.000 patacas xuống còn 5.000 patacas.
Từ lâu đã bị xem là “cửa xả” cho các nguồn tiền phi pháp tuồn ra từ Trung Quốc, Macau trở thành một đích nhắm trong chiến dịch chống tham nhũng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong những năm gần đây. Năm ngoái, trong tổng số 30 triệu du khách đến “Las Vegas châu Á” này, người đại lục chiếm tới 20 triệu – chủ yếu tới từ tỉnh Quảng Đông gần đó. Cũng nhờ vào nguồn khách đại lục mà doanh thu của các sòng bài Macau tăng 16,3%, đạt 20,2 tỉ patacas trong tháng 4 vừa qua và tạo thành chuỗi tăng trưởng liên tục suốt chín tháng qua.
Tuy nhiên, công nghệ nhận diện khiến nhiều máy ATM vốn tấp nập người rút tiền bỗng chốc vắng ngắt. Nhân viên một sòng bài tiết lộ với The South China Morning Post: “Tôi thường thấy người ta xếp hàng dài chờ rút tiền quanh đây nhưng giờ họ mất tăm. Ai cũng đi tìm các máy ATM chưa lắp đặt camera”. Nhiều người phỏng đoán có sự liên quan giữa chính sách mới và việc sụt giảm đáng kể doanh thu của các sòng bài trong tuần cuối cùng của tháng 6 – một tháng sau khi ATM bắt đầu việc nhận diện khách hàng. Dù vậy, ông Grant Govertsen, chuyên gia tại Liên đoàn An ninh trò chơi châu Á, cho rằng khách chơi bài không phải là đích nhắm trực tiếp của công nghệ mới. “Chúng tôi tin đây là một biện pháp nằm trong chiến lược kiểm soát vốn từ đại lục. Đối tượng chịu ảnh hưởng lớn nhất là những người tới Macau để rút tiền (nhân dân tệ), sau đó đổi sang đô la Hồng Kông”, ông Goverston phân tích trên GGRAsia, một trang web về cờ bạc.
Giới chức Macau khẳng định sẽ yêu cầu các ngân hàng tăng tốc việc cài đặt công nghệ nhận diện lên toàn bộ máy ATM của hòn đảo này vào cuối năm nay. Không dừng lại ở thẻ của UnionPay, thẻ của các ngân hàng khác tại đại lục cũng sẽ được áp dụng công nghệ nhận diện mới.
Chương trình ở Macau là lần đầu tiên công nghệ nhận diện khách hàng được sử dụng trên quy mô lớn tại Trung Quốc. Tiếp sau Macau, đặc khu còn lại của Trung Quốc là Hồng Kông cũng xem xét thực hiện tương tự, với mục đích chống nạn rửa tiền, các vụ phạm tội trong lĩnh vực tài chính và mới mẻ hơn là ngăn chặn dòng tiền tài trợ cho khủng bố.
