MINH AN –
Lâu nay, mỗi khi cần mua thuốc chữa bệnh, người dân phải ra các nhà thuốc tây trên các tuyến phố. Nhưng sắp tới những người có nhu cầu sẽ có thêm sự chọn lựa khi mô hình nhà thuốc trong siêu thị mỹ phẩm, bách hóa đang hình thành.
Mô hình nhà thuốc trong siêu thị mỹ phẩm, bách hóa xuất hiện ngày càng nhiều tại TPHCM. Ảnh: Thành Hoa
Ghi nhận thực tế cho thấy, mô hình nhà thuốc trong siêu thị xuất hiện ngày càng nhiều trong chuỗi siêu thị Guardian tại TPHCM. Hệ thống siêu thị này đang phủ kín trên các con đường ở TPHCM với chức năng kinh doanh mỹ phẩm làm đẹp, kết hợp với việc bán các loại thực phẩm chức năng chăm sóc sức khỏe. Hiện nay, siêu thị này đang bán các loại thuốc không kê đơn cho những người bị cảm cúm, bệnh nhẹ…
Hiện nay, chuỗi nhà thuốc Guardian có khoảng 600 cửa hàng ở ba quốc gia Malaysia, Singapore và Việt Nam, còn hệ thống Vistar có khoảng 50 cửa hàng tại TPHCM.
PGS.TS.DS. Trương Văn Tuấn, Chủ tịch hội Dược bệnh viện TPHCM, cho biết mô hình chuỗi nhà thuốc trong siêu thị chăm sóc sức khỏe, các cửa hàng tạp hóa khá phổ biến trên thế giới. Vài năm gần đây, mô hình này mới bắt đầu phát triển tại Việt Nam. Chẳng hạn ở Mỹ có chuỗi nhà thuốc Walgreens, CVS, và Watsons; ở Anh có Boots; ở Philippines có Mercury Drug; ở Trung Quốc có Nepstar.
Thực ra, việc đưa thuốc tây vào bán trong siêu thị đã được các đại biểu Quốc hội nhiều lần tranh luận. Một số đại biểu cho rằng, việc quy định bán thuốc tại siêu thị là phù hợp với xu thế của thế giới và để tiện lợi cho người dân. Tuy nhiên, nhiều người đặt vấn đề có nên cho phép thuốc OTC (thuốc không kê toa) bán đại trà ở siêu thị hay không.
Để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, luật đã quy định siêu thị phải có người phụ trách chuyên môn về dược và chỉ được phép bán các loại thuốc thông thường theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định.
Theo Thông tư 03/2009/TT-BYT, để mở chuỗi nhà thuốc trong siêu thị hoặc cửa hàng mỹ phẩm, tạp hóa phải đáp ứng các yêu cầu như có ít nhất năm nhà thuốc đạt chuẩn GPP (Thực hành nhà thuốc tốt trên toàn quốc), đạt chuẩn “Thực hành tốt phân phối thuốc” (GDP), kho thuốc “Thực hành tốt bảo quản thuốc” (GSP), có chức năng phân phối thuốc và có tổ chức hệ thống bán lẻ thuốc… Đồng thời phải có hệ thống quản lý chất lượng với cơ cấu tổ chức, quy trình, nhân lực, hồ sơ tài liệu, hệ thống thông tin/quản trị, cơ sở vật chất kỹ thuật…
Một số chuyên gia dược học cho rằng, việc siêu thị bán thuốc có thể thực hiện theo hai cách. Một là, siêu thị mở một quầy có đủ điều kiện kinh doanh thuốc như một nhà thuốc (đảm bảo GPP). Điều này có thể thực hiện được vì nó giống như các nhà thuốc bình thường chỉ khác là khuôn viên nhà thuốc nằm trong siêu thị. Hai là, coi thuốc OTC như một mặt hàng tiêu dùng bình thường. Điều này sẽ gây khó khăn cho Bộ Y tế, vì hiện nay quản lý thuốc OTC với Bộ Y tế còn nhiều điều bất cập khiến các kỳ họp Quốc hội luôn nóng với các vấn đề quản lý thuốc và hệ thống y tế.
Một số nước trên thế giới coi thuốc OTC như hàng hóa tiêu dùng thông thường, được bán tại các cơ sở bán lẻ. Tuy nhiên, dân trí ở các nước tiên tiến cao, người dân không mua thuốc cắt rời, nên có đủ thông tin khi sử dụng thuốc. Còn ở Việt Nam, nhiều người kinh doanh nhỏ lẻ chưa có trách nhiệm trong việc đảm bảo điều kiện bảo quản thuốc (ngay cả nhà thuốc nhiều nơi chỉ chạy máy lạnh khi thẩm định sau đó bỏ không). Do đó, nếu Bộ Y tế cho phép bán thuốc ở những cơ sở không phải nhà thuốc, cần nghiên cứu kỹ và có các văn bản hướng dẫn phù hợp, bởi không phải loại thuốc OTC nào cũng được phép bán ở các siêu thị.
