(SGTT) - Tại Diễn đàn Kinh tế TPHCM (HEF) 2023 với chủ đề “Tăng trưởng xanh – Hành trình hướng tới giảm phát thải ròng bằng không” được khai mạc 15-9, các diễn giả cho rằng tăng trưởng xanh là tất yếu và đồng thời tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh mới.
- Xây dựng thị trường tín chỉ carbon ở TPHCM: tốc độ phải đi cùng tính ‘thực dụng’
- Nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp tham gia thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn
Lãnh đạo Chính phủ cho rằng TPHCM là nơi thử nghiệm rất tốt các chính sách thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Tại Diễn đàn, các bên liên quan cũng tuyên bố thành lập Trung tâm Cách mạng Công nghiệp 4.0 tại TPHCM. Trung tâm sẽ đề xuất giải pháp và kiến nghị chính sách, nghiên cứu trên các lĩnh vực ưu tiên đột phá của thành phố phù hợp với định hướng quốc gia và xu thế quốc tế.
Mở ra nhiều cơ hội cho sản xuất, kinh doanh
Phát biểu khai mạc tại diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, TPHCM là địa phương có quy mô kinh tế lớn nhất cả nước, đóng góp khoảng 1/5 GDP, hơn 1/4 thu ngân sách quốc gia, dẫn đầu cả nước về thu hút FDI và xuất nhập khẩu, số doanh nghiệp đang hoạt động chiếm gần 30% cả nước.
Tuy vậy, TPHCM là địa phương có tổng lượng phát thải khí nhà kính lớn nhất, ước 57,6 triệu tấn, chiếm 23,3% cả nước. “Về cơ bản nền kinh tế của thành phố chủ yếu vẫn phát triển theo hướng kinh tế tuyến tính và chưa được xanh hóa; công tác bảo vệ môi trường có nhiều tiến bộ song còn nhiều vấn đề đặt ra, nhiều việc phải làm tích cực hơn”, Phó Thủ tướng bày tỏ.
Phó Thủ tướng Khái đánh giá cao sáng kiến của TPHCM trong việc tổ chức diễn đàn kinh tế về tăng trưởng xanh, nhằm chuyển hướng và tạo động lực mới cho nền kinh tế theo hướng xanh và bền vững, đóng góp quan trọng về thực hiện cam kết và mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính của quốc gia.
Và theo ông, cần xem diễn đàn là cơ hội trao đổi, học hỏi cùng tiến tới nhận thức chung để hành động. Vì với kinh tế xanh, tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn, Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng mới bắt đầu triển khai nên chưa có nhiều kinh nghiệm.
“Sự hiện diện của nhiều chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực phát triển bền vững; đại diện lãnh đạo địa phương một số quốc gia giàu kinh nghiệm như Bỉ, Đức, Anh, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc,… đại diện lãnh đạo các tổ chức quốc tế lớn như WEF, UNDP, ADB,… các nhà quản trị từ các doanh nghiệp hôm nay là cơ hội rất tốt để các địa phương chia sẻ và học hỏi các bài học kinh nghiệm, các chính sách, mô hình tốt”, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nói.
Hai là, tận dụng tốt cơ hội kết nối và hợp tác. Chuyển đổi xanh và tăng trưởng xanh tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh mới nhưng cũng đòi hỏi nguồn lực lớn đó là tài chính để các doanh nghiệp có thể đầu tư vào công nghệ xanh, hiệu quả, giảm thiểu chi phí sản xuất và xử lý chất thải.
Nhân lực là yếu tố then chốt để doanh nghiệp có thể thực hiện được các giải pháp về kinh tế xanh. Công nghệ là yếu tố quyết định để các doanh nghiệp có thể nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng sức cạnh tranh, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
“Diễn đàn được coi như một khởi động; sau diễn đàn, những hành động diễn ra trong thực tế tiếp theo mới quyết định sự thành công. Trong đó, hành động đòi hỏi một sự tương tác, phối hợp ở nhiều mức độ, cấp độ từ trung ương đến địa phương, từ doanh nghiệp đến người dân”, ông lưu ý.
Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, các nguồn lực nêu trên, đặc biệt cách thức để huy động được nguồn tài chính xanh, ngoài vai trò các ngân hàng rất cần sự tham gia và hợp tác chặt chẽ của các tổ chức tài chính quốc tế, với các cam kết hỗ trợ cho phát triển.
Ngoài ra, các cơ hội kinh doanh từ nguồn năng lượng tái tạo, giao thông xanh, chuỗi cung ứng hàng hóa xanh từ sản xuất đến tiêu dùng, đang tạo ra nhiều cơ hội hợp tác kinh doanh hấp dẫn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, thu hút nguồn lực to lớn từ xã hội, đảm bảo chuyển đổi xanh đi vào cuộc sống thành công.
Trong bối cảnh thế giới mới, phương thức triển khai tăng trưởng xanh có nhiều thay đổi với cách tiếp cận đi vào thực chất hơn thì Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng vẫn cần nhiều hỗ trợ hơn nữa từ các bên liên quan trong và ngoài nước.
Phó Thủ tướng cho rằng những hành động diễn ra trong thực tế tiếp theo sau diễn đàn mới quyết định sự thành công. Do đó, ông đề nghị các bộ ngành liên quan, trong đó có Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường,… lắng nghe, trao đổi về các ý kiến từ các bài học kinh nghiệm, đề xuất của doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, các tiêu chí xanh, các mô hình thử nghiệm.
Trong đó, với đặc thù về đô thị, quy mô dân số, tính năng động của nền kinh tế, TPHCM là nơi thử nghiệm rất tốt các chính sách thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đặc biệt trong bối cảnh thành phố có sự tiếp sức từ Nghị quyết 98.
Với các nội dung từ diễn đàn, các địa phương cần tham khảo để xây dựng định hướng hay chiến lược phát triển kinh tế xanh phù hợp, xác định rõ lợi thế và các ngành, lĩnh vực, sản phẩm ưu tiên, nguồn lực triển khai và huy động doanh nghiệp, người dân.
Về các doanh nghiệp, ông cho rằng đây là cơ hội tốt nhất tiếp cận với các cơ hội kinh doanh mới, mạnh dạn liên kết hợp tác và huy động nguồn lực để từng bước chuyển đổi mô hình kinh doanh và hướng đến hiệu quả về lâu dài. Sự chậm trễ chuyển đổi sẽ khiến doanh nghiệp tụt hậu xa hơn trong việc đáp ứng nhu cầu khác nhau về tăng trưởng xanh.
Một hành trình mới cho phát triển
Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên cho biết rất vinh dự được gặp gỡ, lắng nghe, trao đổi và chia sẻ về chủ đề rất quan trọng tăng trưởng xanh hướng tới giảm phát thải bằng không.
Theo Bí thư, TPHCM cùng với nhiều đô thị khác trên thế giới đã chứng kiến rõ ràng những tác động của biến đổi khí hậu cùng với những bất cập, thiếu đồng bộ cần phải được giải quyết, càng thúc giục chúng ta phải gắn kết chặt chẽ hành động mạnh mẽ và hiệu quả hơn nữa để ứng phó.
“Chúng tôi nhận thức rằng sự phát triển kinh tế truyền thống không còn là lựa chọn tối ưu nữa nên đã chuyển hướng kiến tạo một hành trình mới, một hành trình tăng trưởng xanh với tầm nhìn, một tương lai bền vững”, Bí thư Nên nói.
Theo đó, TPHCM đang khẩn trương hoàn thiện Khung Chiến lược phát triển xanh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 nhằm xây dựng thành phố trở thành đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình là điểm đến hấp dẫn của nhà đầu tư và khung chiến lược xác định người dân, doanh nghiệp là trung tâm của chuyển đổi.
Đồng thời thúc đẩy liên kết vùng và hợp tác quốc tế nhằm thực hiện bốn trụ cột đó là phát triển nguồn lực xanh xây dựng hạ tầng, phát triển hành vi xanh và xác định ngành hoặc lĩnh vực tiên phong xanh.
Sau diễn đàn này, thành phố sẽ tiếp thu ý kiến, sớm hoàn thiện khung chiến lược và triển khai Khung hành động với nhiệm vụ và mốc thời gian cụ thể.
Theo bí Nguyễn Văn Nên, diễn đàn kinh tế là một trong những hành động nhằm hiện thực hóa các nội dung hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và Diễn đàn kinh tế thế giới đã ký ngày 26-6 đồng thời thảo luận về nội dung thành lập Trung tâm Cách mạng công nghiệp lần thứ tư tại TPHCM. Diễn đàn nhằm tăng cường hợp tác với các trung tâm cách mạng công nghiệp lần thứ tư trên thế giới, hỗ trợ những giải pháp có tính đột phá của thành phố phù hợp với quốc gia và xu hướng quốc tế.
Đồng thời huy động các nguồn lực đầu tư vào năng lượng tái tạo, giảm phát thải nhà kính, xây dựng hệ thống giao thông công cộng, giảm ô nhiễm không khí kết hợp với đô thị hóa thông minh, tiết kiệm năng lượng và tài nguyên.
TPHCM đang triển khai các giải pháp thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển, tạo môi trường thuận lợi để cộng đồng doanh nghiệp cùng chung tay xây dựng thành công hành trình tăng trưởng xanh hướng tới giảm phát thải bằng không.
Thành lập Trung tâm Cách mạng công nghiệp 4.0 tại TPHCM
Thời gian qua, TPHCM đã có những cuộc gặp, trao đổi và làm việc với Ban điều hành WEF, hai bên cùng thống nhất hợp tác trong việc thành lập Trung tâm Cách mạng công nghiệp 4.0 tại TPHCM.
Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế TPHCM (HEF), Phó chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan và ông Jeremy Jurgens, Giám đốc điều hành Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), đã trao bản Tuyên bố chung được ký giữa hai bên. Đây là sự khởi đầu cho hợp tác, cam kết hỗ trợ của WEF với quá trình thực hiệN tăng trưởng xanh của thành phố.
Tuyên bố chung cũng nhấn mạnh Diễn đàn Kinh tế TPHCM sẽ tham gia vào hệ sinh thái của Diễn đàn Kinh tế thế giới, một phần trong mạng lưới toàn cầu của WEF.
Trung tâm Cách mạng công nghiệp 4.0 tại TPHCM sẽ đề xuất giải pháp và kiến nghị chính sách, nghiên cứu các lĩnh vực ưu tiên đột phá của thành phố, phù hợp với định hướng quốc gia và xu thế quốc tế. Qua đó huy động nguồn lực, vốn, hỗ trợ Chính phủ và doanh nghiệp áp dụng các công nghệ mới phù hợp với cách mạng công nghiệp 4.0.
Theo Giáo sư Klaus Schwab, nhà sáng lập kiêm chủ tịch WEF, kể từ Diễn đàn Kinh tế giới lần thứ 50 tổ chức tại Davos, Thụy Sĩ, nhiều hoạt động, sáng kiến được lãnh đạo các nước cùng chung tay thực hiện, cải thiện tình trạng của thế giới.
Bước đi đầu tiên sau diễn đàn là đã thiết lập được Liên minh Tiêu dùng của các doanh nghiệp, đòi hỏi trách nhiệm cao hơn trong tiêu dùng xanh và cam kết hỗ trợ nhiều hơn các nhà khoa học thực hiện các mục tiêu kinh tế xanh từ lãnh đạo các quốc gia.
Nghiên cứu thêm các chính sách
Khung chiến lược phát triển xanh của TPHCM
Phát biểu bế mạc, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cho biết TPHCM sẽ sớm hoàn thành Khung chiến lược phát triển xanh của thành phố đến năm 2030 và tầm nhìn 2050 ngay trong năm 2023.
Thành phố cũng sẽ khẩn trương xây dựng Khung hành động với lộ trình cụ thể đối với mọi người gồm người dân, chính quyền, doanh nghiệp, sẽ áp dụng mô hình thí điểm (Sandbox). Đồng thời ông chó biết thành phố sẽ nhanh chóng đề xuất ban hành các quy chuẩn dựa trên các quy chuẩn, thông lệ quốc tế để có những khung chi phối từ sản xuất đến tiêu dùng, các yếu tố hỗ trợ phát triển xanh, dự kiến ban hành cuối năm nay để có thể thực thi từ đầu năm 2024.
TPHCM cũng sẽ nghiên cứu thêm các chính sách để đồng hành cùng quá trình chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế xanh. Song song đó sẽ cùng triển khai kế hoạch để nâng cao nhận thức trong cộng đồng.
Lê Hoàng
