NGUYỄN HUY –
Trong thị trường âm nhạc tại Việt Nam, sáng tác nhạc cho phim là công việc khá thầm lặng. Công chúng ít chú ý đến nhạc phim vì những bài hát trong phim hiếm khi trở thành những bản hit (được người nghe yêu thích, bình chọn trên mạng), tuy nhiên, đôi khi nhạc sĩ cũng nổi danh nhờ nhạc phim.
Vay mượn cảm xúc
Cảnh trong phim Hồn lụa sắp ra mắt của đạo diễn Lê Văn Thảo do nhạc sĩ Vũ Quốc Bình đảm nhiệm phần sáng tác ca khúc chính và phần nhạc nền cho phim.
Nhạc sĩ Vũ Quốc Bình được xếp vào hàng đắt sô của nhạc phim truyền hình hiện nay. Khởi đầu anh chỉ tập trung sáng tác, chọn ca sĩ phù hợp hát các ca khúc của mình. Vài năm đầu của sự nghiệp, công chúng chưa quen tên anh. Đến một ngày ca sĩ Quách Thành Danh tìm đến anh trong tâm trạng khá thất vọng vì đi hát vài năm nhưng chưa tạo được chỗ đứng. Anh đã đưa cho Quách Thành Danh ca khúc Tôi là tôi do anh mới sáng tác. Từ đây, Quách Thành Danh đã trở thành một cái tên khá đình đám. Tôi là tôi trở thành bài hit trên thị trường. Kèm theo đó, Vũ Quốc Bình cũng được công chúng biết đến nhiều hơn.
Vài năm sau, đạo diễn phim truyền hình Gọi giấc mơ về mời nhạc sĩ Vũ Quốc Bình sáng tác nhạc cho phim của mình. Bộ phim thành công và bài hát trong phim Gọi giấc mơ về cũng trở thành một trong những ca khúc quen thuộc đối với khán giả. Với cú thành công ngoài dự kiến này, nhạc sĩ Vũ Quốc Bình cho hay: “Khi sáng tác nhạc cho phim, người nhạc sĩ buộc phải vay mượn cảm xúc của người khác. Tức là cảm xúc đó không đến từ trái tim mình mà là của câu chuyện phim. Vì vậy, tôi phải xem bộ phim rất kỹ để từ đó mô tả thật tinh tế câu chuyện qua nhạc điệu. May mắn thay, Gọi giấc mơ về đã chạm vào tim người xem và tôi đã thành công bất ngờ”.
Sau lần thành công nhờ vay mượn cảm xúc người khác này, nhạc sĩ Vũ Quốc Bình liên tiếp nhận được đơn đặt hàng của các hãng phim. Tính đến giờ anh làm nhạc phim cho hơn 40 bộ phim truyền hình và nhiều ca khúc trong phim cũng được yêu thích. Lý do mà Vũ Quốc Bình được tín nhiệm là vì phong cách làm việc của anh được các hãng phim đánh giá là nghiêm túc. Hiện tại, anh đang làm nhạc cho bộ phim Hồn lụa của đạo diễn Lê Văn Thảo. Để hoàn thành hai ca khúc chính và phần nhạc trong phim, anh đã yêu cầu đạo diễn cho xem kịch bản phim, xem lúc quay trên phim trường, và phần dựng phim. Tính chung anh mất khoảng ba tháng để định hình ý nghĩa của bài hát, sau đó, là phần sáng tác giai điệu.
“Sau nhiều năm lăn lộn trong nghề sáng tác, tôi nhận ra đôi lúc cảm xúc chảy ra từ tim mình không cảm động bằng câu chuyện của phim. Ca khúc được viết trên một câu chuyện cảm động tất nhiên sẽ làm người nghe rung động. Trong quá trình viết ca khúc cho phim Hồn lụa, đôi lần tôi xúc động đến rơi lệ. Đây là bộ phim tôn vinh nghề làm lụa của người Việt Nam, một cái nghề cao quý nhưng bây giờ đang sắp trở thành kỷ niệm vì sự cạnh tranh khốc liệt của dệt công nghiệp”, nhạc sĩ Vũ Quốc Bình tâm sự.
Ngoài Vũ Quốc Bình, nhiều nhạc sĩ khác cũng thành công với nhạc phim. Ca sĩ Thủy Tiên đã ghi điểm cộng vào sự nghiệp âm nhạc của mình khi sáng tác nhạc cho bộ phim Tuyết nhiệt đới của đạo diễn Vũ Ngọc Đãng. Ca khúc này thực sự trở thành một bài hit tung hoành trên nhiều kênh âm nhạc của Việt Nam suốt một thời gian dài. Thủy Tiên sáng tác Tuyết nhiệt đới dựa trên chuyện tình của nhân vật trong phim, và câu chuyện đó khi trở thành ca khúc đã được tán thưởng đặc biệt vì bắt được tầng sóng cảm xúc của khán thính giả.
Tiền ít nhưng ổn định
Thông thường thu nhập chính của nhạc sĩ bên cạnh sáng tác là hòa âm phối khí cho album của ca sĩ. Nhiều người có vốn lớn còn mở phòng thu. Nhiều người được mời làm giám đốc âm nhạc, hoặc huấn luyện viên các cuộc thi âm nhạc đang nở rộ trên truyền hình. Thu nhập từ các hoạt động này được đánh giá là hấp dẫn. Trong đó, nhiều nhạc sĩ kiêm luôn vai trò quản lý ca sĩ, hay nói nôm na là người nâng đỡ cho ca sĩ thành công. Họ sáng tác ca khúc cho ca sĩ hát và đồng thời cũng đảm đương kế hoạch phát hành album lẫn tìm sô cho ca sĩ của mình trình diễn. Trong trường hợp này, nhạc sĩ và ca sĩ sẽ chia tỷ lệ lợi nhuận tùy theo thương vụ. Đương nhiên thu nhập cao hay thấp dựa trên mức độ thành công của ca sĩ trên thị trường âm nhạc. Ngược lại, nếu kế hoạch lăng xê ca sĩ thất bại, nhạc sĩ cũng chẳng có thu hoạch gì thậm chí có khi còn lỗ vốn.
Theo nhiều người am hiểu, chi phí mà họ nhận được qua việc sáng tác nhạc cho phim thấp hơn các hình thức kể trên nhưng nếu ai được tín nhiệm, hàng năm nhận được vài lời mời sáng tác ca khúc và làm nhạc cho phim thì nguồn thu đó cũng rất khá. Bởi vì lượng phim truyền hình của Việt Nam vẫn được khuyến khích sản xuất khá nhiều để phục vụ nhu cầu thưởng thức của công chúng, mà xâu sa hơn là để cân bằng lại lượng phim nước ngoài đang tràn ngập các kênh truyền hình. Ngoài ra, việc xem một câu chuyện phim hay cũng góp phần làm cho cảm xúc của người nhạc sĩ thăng hoa. Từ đó, dù họ sáng tác theo đơn đặt hàng nhưng trái tim của họ thực sự rung động.
Và như thế từ một công việc làm theo thỏa thuận, cảm xúc vay mượn, họ đã cảm thấy gắn bó và dần dần biến nó thành một niềm đam mê. Nhờ vậy, mà thi thoảng có những bài nhạc phim được ca sĩ hát thường xuyên, khán giả thích thú và trở thành những bài hit trên thị trường âm nhạc.
