KIM BA –
Sâu trong lòng đất, bên dưới London, có những đường hầm mà hồi Chiến tranh Thế giới thứ hai là hầm tránh bom. Nhưng nay, những đường hầm này trở thành những vườn rau xanh mướt.
Đó là thành quả của công ty có tên là Growing Underground. Công ty tận dụng những đường hầm này để trồng rau củ, sử dụng ánh sáng đèn LED. Những luống cây nằm sâu dưới lòng đất đến 30 m, ngay bên dưới khu Clapham ở phía Nam London. Công ty áp dụng công nghệ trồng cây thủy sinh và chiếu sáng năng lượng thấp để trồng xà lách, rau cải Nhật, cải xoong, rau húng quế Thái, củ cải, các loại đậu, lá mù tạc và cả cây chua me đất. Quanh năm, họ trồng cây trên những chiếc kệ trông như một nhà kho. Nhưng điều đáng nói nhất là quy trình trồng trọt này sử dụng rất ít nước, ít hơn 70% so với trồng trọt trên mặt đất.
Trồng cây trong lòng đất có nhiều điểm lợi. Một là giảm thiểu rất nhiều chuyện vận chuyển. Vì vận chuyển rau củ luôn là một phần quan trọng kèm trong giá bán, và vận chuyển cũng ảnh hưởng đến môi trường. Nên trồng ngay tại một thành phố lớn như London cắt giảm được gần như bằng 0 chi phí vận chuyển này. Hầm tránh bom cũng không có những sâu bọ gây hại, cũng như tác động thời tiết. Điều này có nghĩa là rau củ không cần thuốc trừ sâu. Và vì trồng theo kiểu thủy sinh nên mọi chất dinh dưỡng đều tích tụ lại trong chậu nên chúng không bị ngấm vào trong đất và trôi vào mạch nước ngầm, ra sông. Dự án trồng trọt này của Growing Underground đang xin chứng nhận không thải khí cacbon.
Những đường hầm dưới lòng đất như vậy có vẻ là nơi rất lý tưởng để trồng trọt, cung cấp thực phẩm cho một thành phố nào đó. Nhưng không phải thành phố nào cũng có sẵn những đường hầm như vậy. Và nếu tạo đường hầm mới cho mục đích trồng trọt lại hoàn toàn không khả thi vì lại ảnh hưởng đến môi trường. Tuy vậy, vẫn có những giải pháp thay thế khác. Như ở Tokyo (Nhật Bản) một nhà thiết kế muốn tạo những vườn ươm thủy sinh nổi trên mặt biển, kế bên thành phố. Còn tại Mỹ, chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh Tender Greens trồng xà lách ngay trong nhà hàng.
