Chí Thịnh
Số lượng thuê bao 3G ở Việt Nam đang tăng nhanh cùng với dịch vụ gia tăng trên nền tảng 3G ngày càng đa dạng hơn. Tuy nhiên, khách hàng vẫn đang bị nhà mạng lôi kéo sử dụng dịch vụ 3G với một số hình thức sử dụng miễn phí.
Tăng thuê bao
Theo đánh giá của Qualcomm, Việt Nam là thị trường phát triển lĩnh vực di động nằm trong top 3 các nước trong khu vực Đông Nam Á. Nếu trước đây, điện thoại di động chỉ dùng để nghe gọi thì nay người Việt Nam đã thường xuyên dùng điện thoại di động để lướt web, làm việc theo phong cách “di động”.
Do dịch vụ di động 3G đã trở nên thông dụng, mấy năm gần đây, dịch vụ data (3G) đã được Cục Viễn thông của Bộ Thông tin và Truyền thông xếp vào dịch vụ cơ bản. Theo đó, ngay khi khách hàng đăng ký thuê bao mới sẽ có ba dịch vụ được nhà mạng mở sẵn là thoại (nghe gọi), tin nhắn SMS và kết nối 3G. Trước đây, nếu muốn sử dụng 3G, khách hàng phải đăng ký với nhà mạng để mở dịch vụ.
Các nhà mạng VinaPhone và MobiFone cho biết, số lượng khách hàng sử dụng smartphone đang trở nên phổ biến nên dịch vụ 3G được kích hoạt cho tất cả các SIM điện thoại. Khách hàng có thể sử dụng 3G ngay sau khi kích hoạt SIM.
Như vậy, kể từ đầu năm 2014 đến nay, dịch vụ 3G đã từng bước thay thế dịch vụ 2G vốn có tốc độ kết nối Internet chậm và thiếu vắng sự hỗ trợ các dịch vụ gia tăng. Theo thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, trong sáu tháng đầu năm 2014, các nhà mạng di động đã có thêm ba triệu thuê bao 3G và giảm năm triệu thuê bao 2G.
Mới đây, Cục Viễn thông cho biết, tổng số thuê bao di động đang phát sinh lưu lượng 3G là gần 27,5 triệu thuê bao. Trong khi đó, Sách trắng (cung cấp số liệu về ngành CNTT-TT) phát hành năm 2014 cho biết Việt Nam hiện có khoảng 19,7 triệu thuê bao, tăng bốn triệu thuê bao so với số liệu năm 2013 (15,7 triệu thuê bao). Theo thông tin từ các nhà mạng, lưu lượng phát sinh từ dịch vụ 3G tăng khoảng 50-60% trong năm 2014, doanh thu từ dịch vụ này đang tăng đều, bù vào khoảng thiếu hụt của doanh thu từ các dịch vụ thoại và tin nhắn SMS.
Tăng tốc 3G
Vào giữa năm 2014, VinaPhone đã chính thức cung cấp dịch vụ 3G với tốc độ lên tới 42 Mbps (Megabit/giây) tại ba thành phố lớn là Hà Nội, TPHCM và Đà Nẵng. Dự kiến, trong năm 2015, mạng di động này sẽ tiếp tục mở rộng phạm vi sử dụng dịch vụ 3G với tốc độ cao ở nhiều tỉnh thành.
Tương tự, MobiFone và Viettel cũng đang triển khai nâng cấp hệ thống trạm thu phát sóng và nâng tốc độ truy cập 3G từ 21 Mbps lên 42 Mbps ở một số tỉnh thành như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Cần Thơ. Có khả năng trong năm 2015, các tỉnh thành còn lại cũng sẽ được nâng lên tốc độ truy cập 3G lên mức cao nhất hiện nay.
Ông Nguyễn Đình Chiến, Phó tổng giám đốc MobiFone, cho biết dịch vụ 3G đang trở nên đa dạng hơn, khách hàng có thể sử dụng nhiều gói cước khác nhau tùy theo nhu cầu. MobiFone cũng tích cực hợp tác với nhiều đối tác nhằm cung cấp các gói cước phù hợp cho những nhóm đối tượng khách hàng khác nhau đang sử dụng các thiết bị di động 2G/2.5G/3G.
Bẫy miễn phí
Thuê bao tăng nhanh, tốc độ cao hơn, dịch vụ ngày càng đa dạng hơn, nhưng có khá nhiều dịch vụ gia tăng trên mạng di động 3G vẫn sử dụng cách thức lôi kéo khách hàng “không hợp lệ”. Có những thuê bao di động đang bị nhà mạng gò ép sử dụng dịch vụ gia tăng với hình thức “miễn phí cửa trước, thu tiền cửa sau”.
Một số người tiêu dùng đã than phiền về việc nhà mạng tự động gia hạn một số dịch vụ như xem phim online, ứng dụng đa phương tiện, nhạc chuông… dù họ không có nhu cầu sử dụng. Tính năng tự động gia hạn các loại dịch vụ viễn thông dù có tăng tiện nghi cho các thuê bao di động nhưng đôi lúc lại khiến cho khách hàng tốn tiền một cách vô lý.
Ngoài ra, một số chương trình khuyến mãi, đố vui có thưởng của một số nhà mạng cũng có cơ chế tự động gia hạn. Thậm chí, có chương trình còn gia hạn từng ngày với mức phí 5.000 đồng/tin nhắn tham gia đố vui có thưởng. Do trị giá giải thưởng có lúc lên đến 100 triệu đồng nên khách hàng thường không chú ý đến chi tiết “tự động gia hạn” và phải bỏ ra 5.000 đồng/tin nhắn/ngày.
Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Cục Viễn thông đã khuyến cáo các đơn vị cung cấp dịch vụ thông tin di động phải đưa ra nhiều hình thức thông báo và niêm yết giá cước dịch vụ rõ ràng khi khách hàng sử dụng các dịch vụ gia tăng.
Minh Đức, nhà ở huyện Hóc Môn, TPHCM, cho biết anh có nhận được lời mời sử dụng dịch vụ xem phim online miễn phí bảy ngày của nhà mạng. Do sơ ý không nhớ thời gian sử dụng để hủy dịch vụ nên sau đó anh liên tục bị trừ tiền do dịch vụ này tự động gia hạn. Như vậy, nhà mạng giống như gài bẫy khách hàng để thu phí dịch vụ.
Trên thực tế, có một số dịch vụ, nhà mạng tự đăng ký sử dụng miễn phí trong một thời gian (5-7 ngày), nếu khách hàng không muốn sử dụng thì phải soạn tin nhắn hủy ngay. Một số người tiêu dùng do không nhớ cách thức soạn tin nhắn hủy dịch vụ nên sau khi sử dụng miễn phí mấy ngày lại è cổ ra trả phí mấy tháng liền.
Ngoài ra, có một số dịch vụ giải trí có thu phí được nhà mạng âm thầm cho ”ăn theo” dịch vụ 3G khi khách hàng đăng ký sử dụng. Các dịch vụ này thường chào mời khách hàng theo kiểu “dùng thử miễn phí” và tự động gia hạn. Chỉ cần khách hàng sơ ý quên nhắn tin hủy dịch vụ sau thời gian sử dụng miễn phí là nhà mạng có thể kiếm thêm 20.000-30.000 đồng/tháng.
Dịch vụ 3G ngày càng đa dạng hơn, nhưng cách thức chào mời khách hàng của các nhà mạng đôi khi không “sòng phẳng”. Người tiêu dùng cần sự công khai, minh bạch của nhà cung cấp dịch vụ 3G mỗi khi chào mời dịch vụ mới.
