(SGTTO) – Người bệnh nhiễm Covid-19 thể nặng có nguy cơ mắc hội chứng sau chăm sóc đặc biệt (PICS – Post-Intensive Care Syndrome) trong giai đoạn hồi phục.
- Làm thế nào để an toàn khi đi máy bay thời Covid-19?
- Cặp đôi tận hưởng dịch vụ Thái Lan cao cấp với giá rẻ mùa Covid-19
Sở Y tế TPHCM dẫn ra một số nghiên cứu quốc tế cho thấy Hội chứng sau chăm sóc đặc biệt (PICS) đề cập đến một bệnh nhân mới bị hoặc bị trầm trọng hơn tình trạng suy giảm thể chất, nhận thức hoặc tinh thần sau khi bị mắc một bệnh hiểm nghèo hoặc sau khi được chăm sóc đặc biệt.
Theo đó, tình trạng suy giảm tiếp tục kéo dài sau sau thời gian nằm điều trị tại đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU) trong khoảng thời gian 5-15 năm. Các yếu tố nguy cơ chính đối với sự phát triển của PICS là hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS), nhiễm trùng huyết, hôn mê, thở máy kéo dài và suy đa cơ quan.
Thực tế, suy giảm thể chất ở bệnh nhân bị hội chứng PICS là phổ biến (lên đến 80%) và bao gồm yếu cơ, mệt mỏi, khó thở, giảm chức năng phổi, giảm khả năng dung nạp khi tập thể dục gắng sức, rối loạn chức năng tình dục và suy hô hấp. Những biểu hiện này thường dẫn đến giảm các hoạt động sống hàng ngày và giảm chất lượng cuộc sống.
Suy giảm sức khỏe tâm thần, bao gồm lo lắng, trầm cảm và rối loạn dạng stress sau chấn thương (posttraumatic stress disorder – PTSD), xảy ra ở 8-57% bệnh nhân PICS và cũng có thể ảnh hưởng cả người chăm sóc bệnh nhân. Các nghiên cứu đã ghi nhận tỉ lệ di chứng tâm lý sau nằm ICU cao hơn ở những bệnh nhân trẻ, bệnh nhân nữ, có khả năng nhớ kém về thời gian ở ICU và có thời gian an thần ICU lâu hơn.
Bên cạnh đó, cũng theo Sở Y tế TPHCM, việc suy giảm nhận thức được ghi nhận ở 30% đến 80% bệnh nhân và bao gồm mất trí nhớ và khả năng tập trung, hiểu và tư duy phản biện giảm sút. Điều này được phản ánh trong một nghiên cứu trên 800 bệnh nhân suy hô hấp hoặc sốc được đưa vào phòng chăm sóc đặc biệt. Điểm về nhận thức toàn cầu thấp hơn so với dân số 1,5 lần độ lệch chuẩn và tương tự với bệnh nhân chấn thương sọ não, với thời gian mê sảng liên quan độc lập với nhận thức toàn cầu kém hơn là 3 tháng và 1 năm.
Hội chứng suy giảm do PICS thường kéo dài hơn một năm và có ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, cũng như của các thành viên trong gia đình, còn gọi là hội chứng PICS-F.
Những người bị PICS-F thường bị ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần. Có tới 40% bệnh nhân PICS không thể trở lại trạng thái chức năng ban đầu của họ, dẫn đến mất việc làm và gặp khó khăn tài chính càng làm phức tạp thêm việc tiếp cận chăm sóc sức khỏe.
Bệnh nhân Covid-19 nặng thường trở nên nguy kịch với các biểu hiện của suy hô hấp do giảm oxy máu, phổ biến nhất là hội chứng ARDS. Bệnh nhân nặng được điều trị và cứu sống tại khoa ICU có nguy cơ cao hơn phát triển hội chứng PICS, do các hạn chế về hỗ trợ xã hội (hạn chế thăm khám), can thiệp điều trị với thở máy kéo dài, sử dụng lượng thuốc an thần cao hơn, và tập vật lý trị liệu hạn chế trong và sau khi nhập viện.
N.K.
