Vào mùa đông, xứ Huế rất lạnh, trong số các món quà vặt vừa lành lại bổ dưỡng có thể kể đến loại mía cơm rượu. Loại mía này có thể róc vỏ, cắt khúc ngắn (vừa ăn) rồi hấp cách thủy, dùng cho người lớn tuổi và trẻ em vừa hợp vệ sinh, vừa đại bổ cam tỳ.
Ăn mía hấp, nhai bỏ xác, nuốt nước làm sạch răng, miệng, thông mát vòm họng, yết hầu. Ngoài ra, nếu thêm 3 gram gừng xắt lát mỏng, ăn sau bữa cơm sẽ giúp dễ tiêu hóa, giảm hấp thụ đường, mỡ, diệt vi khuẩn bám ở các vết viêm loét gan, dạ dày, kích thích tiết mật nhanh, có lợi cho hệ tiêu hóa. Hoặc có thể nướng mía cơm rượu cho đến lúc ngửi thấy mùi thơm mật mía thì mang ra róc vỏ cháy bên ngoài và cắt đoạn vừa ăn sẽ có vị rất thơm ngon.
Mía cơm rượu là giống mía quý hiếm, có họ hàng với giống mía tím. Thân mía cao to, đốt thưa, mắt nhỏ, vỏ màu đỏ pha tím sẫm. Tuy nhiên, ruột của giống mía tím có màu trắng sữa, còn ruột mía cơm rượu có màu đỏ pha nâu nhạt. Đồng thời khi thưởng thức thì giống mía tím không giòn mềm và ngọt thanh, thơm mát như mía cơm rượu.
Theo các cụ cao niên ở xứ Huế, loại mía cơm rượu này ngày xưa vốn dùng để “tiến vua” và có nguồn gốc từ cây mía xứ Kim Tân (thuộc huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa). Gọi là mía cơm rượu bởi vì khi xưa vận chuyển mía từ Thanh Hóa về kinh thành Huế phải mất một thời gian nhất định, trong khi giống mía này có độ ngọt cao nên dễ chuyển hóa một tỉ lệ nào đó thành rượu nên khi ăn, mía tỏa mùi thơm như cơm rượu nếp cẩm hương. Mía cơm rượu là giống mía được ưa chuộng nhất từ xưa cho đến nay ở xứ Huế. Giống mía này tuy ngon, giàu dinh dưỡng nhưng không dễ trồng và năng suất không cao so với các giống mía khác. Vì vậy từ xưa tới nay, nó vẫn là giống mía quý hiếm ở Huế. Giá bán của loại này cũng thường cao gấp nhiều lần so với các giống mía thông thường.
Các tháng 10, 11, 12 (Âm lịch) hằng năm là mùa thu hoạch mía. Vào thời điểm này, mía cơm rượu được bày bán hầu như khắp các chợ ở Huế. Đây là giống mía chỉ dùng để ăn chơi chứ không ép lấy nước uống. Thương lái đến gặp các chủ vườn mía và mua sỉ tại đây. Sau đó sẽ dùng xe tải chở đi bán ở khắp nơi và bỏ mối cho các chủ bán lẻ. Do vừa có hàm lượng dinh dưỡng cao lại bắt mắt về hình thức nên giống “mía tiến vua” xứ Huế rất được người tiêu dùng ưa chuộng. Các bà nội trợ Huế mỗi khi đi chợ đều mua ít nhất một cây mía về làm món tráng miệng cho bữa cơm gia đình ấm cúng.
Với đặc điểm lịch sử từng là kinh đô cũ nên xứ Huế vẫn còn lưu giữ được thức ngon vật lạ vốn đã một thời dùng để tiến vua. Nếu bạn có dịp đến Huế vào mùa thu hoạch, hãy tìm và thưởng thức giống “mía tiến vua” này và bạn sẽ có một trải nghiệm ẩm thực khó quên.
Theo y học cổ truyền, mía có vị ngọt mát, tính bình. Có tác dụng thanh nhiêt, giải khát, giải độc, tiêu đờm và chống nôn mửa. Ngoài ra, các loại vitamin và khoáng chất như kali, ma giê, phốt pho, can xi… có trong cây mía giúp phục hồi sự thiếu hụt dinh dưỡng trong cơ thể do sốt cao.Theo y học hiện đại, mía còn có thể chữa được các bệnh vàng da nhờ vào khả năng khôi phục các chức năng gan; chữa lành các vết nhiễm trùng; tốt cho người bị sỏi thận hay người bị tiểu đường. Trong mía có chất làm ngọt tự nhiên không gây nguy hiểm hoặc làm tăng đường huyết nếu dùng một liều lượng thích hợp.
Ngọc Hoa
