VĂN NAM -
Nhiều công trình sử dụng vốn ngân sách kể cả công trình tư nhân bắt đầu quen dần với việc sử dụng gạch không nung và xu hướng này được yêu cầu nhân rộng nhằm tái chế các nguyên liệu thải bỏ, hạn chế khai thác đất sét làm gạch nung, đồng thời nhằm giảm ô nhiễm môi trường.
Chính phủ xây dựng lộ trình giảm dần việc sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung và chấm dứt sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công.
Theo ghi nhận của Sài Gòn Tiếp Thị tại tỉnh Trà Vinh cuối tuần qua, nhiều công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại thành phố Trà Vinh thuộc tỉnh này đều sử dụng gạch không nung.
Ông Nguyễn Văn Tâm, Phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Trà Vinh, cho biết theo yêu cầu của chính quyền tỉnh thì cho đến nay 100% công trình vốn ngân sách đã sử dụng gạch không nung làm vật liệu xây dựng công trình. Trong khi đó, một số công trình xây dựng tư nhân tại Trà Vinh cũng bắt đầu sử dụng gạch không nung.
Ngoài nguồn cung gạch không nung sản xuất tại tỉnh Trà Vinh thì các chủ đầu tư công trình xây dựng còn mua gạch không nung từ các địa phương khác về bởi hiện trên địa bàn tỉnh Trà Vinh chỉ có ba cơ sở sản xuất gạch không nung sử dụng chất liệu xi măng với công suất 5 triệu viên/năm, cung không đủ cho nhu cầu. Dự báo đến năm 2020 nhu cầu sử dụng gạch không nung tại tỉnh Trà Vinh tăng lên khoảng 230 triệu viên/năm.
Hiện nay, tỉnh Trà Vinh đang có một số nhà máy nhiệt điện mới đi vào hoạt động (Nhiệt điện Duyên Hải 1 và chuẩn bị vận hành thêm nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 3). Các nhà máy này thải ra một lượng lớn tro xỉ than và đây là nguồn nguyên liệu dồi dào cho sản xuất gạch không nung. Ngoài ra, có ba nhà đầu tư cũng đang lên kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất gạch không nung từ nguồn nguyên liệu là tro xỉ than nhiệt điện.
Tại TPHCM, mới đây UBND thành phố đã có đề xuất với Bộ Tài chính và Bộ Công Thương ban hành cơ chế chính sách ưu đãi hỗ trợ, khuyến khích việc sản xuất, kinh doanh và tiêu thụ gạch không nung để phát triển loại vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường.
Theo đó, TPHCM muốn sớm hoàn thiện chính sách ưu đãi cụ thể cho sản xuất và tiêu thụ vật liệu xây không nung, có chính sách khuyến khích việc chế tạo máy móc thiết bị và chuyển giao công nghệ sản xuất gạch không nung trong nước. Ngoài ra, cần ban hành chính sách khuyến khích các doanh nghiệp cơ khí tích cực tham gia nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thiết bị, khuôn mẫu sản xuất gạch bê tông, thiết bị dây chuyền sản xuất gạch bê tông nhẹ để giảm nhập khẩu.
Trên địa bàn thành phố hiện có hai doanh nghiệp chuyên sản xuất thiết bị, máy móc sản xuất vật liệu xây không nung là Công ty cổ phần Chế tạo máy và Sản xuất vật liệu mới Trung Hậu và Công ty cổ phần Đầu tư và Công nghệ Đức Thành. Ông Trần Trung Nghĩa, Tổng giám đốc Công ty Trung Hậu, cho biết công ty vừa đàm phán với Tập đoàn Xuân Thành tại Ninh Bình để cung cấp thiết bị mở rộng, nâng công suất của nhà máy sản xuất gạch không nung từ nguyên liệu tro xỉ than của Tập đoàn Xuân Thành từ 20 triệu viên/năm lên 80 triệu viên/năm.
Theo phân tích của ông Nghĩa, nếu so sánh với gạch đất sét nung truyền thống thì gạch không nung bằng tro xỉ than có nhiều ưu điểm hơn. Thứ nhất, về kỹ thuật thi công, trọng lượng viên gạch không nung xi măng cốt liệu từ tro xỉ xấp xỉ 1 kg, thi công nhanh hơn gạch đỏ đất sét nung gấp bốn lần, đồng thời cũng ít tiêu tốn xi măng hơn. Ngoài ra, độ cứng của gạch không nung từ tro xỉ cũng cao hơn gạch đất sét nung nên chất lượng công trình sẽ được đảm bảo.
Cần nhắc lại, vào năm 2010 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt chương trình phát triển vật liệu xây không nung đến năm 2020 với mục tiêu phát triển sản xuất và sử dụng vật liệu xây không nung thay thế gạch đất sét nung, tiết kiệm đất nông nghiệp, giảm thiểu khí phát thải gây hiệu ứng nhà kính và ô nhiễm môi trường, giảm chi phí xử lý phế thải của các ngành công nghiệp, tiết kiệm nhiên liệu than.
Một trong những mục tiêu cụ thể của quyết định nói trên là hàng năm sử dụng khoảng 15-20 triệu tấn phế thải công nghiệp (tro xỉ nhiệt điện) để sản xuất vật liệu xây không nung, tiết kiệm được khoảng 1.000 ha đất nông nghiệp và hàng trăm héc ta diện tích đất chứa phế thải; tiến tới xóa bỏ hoàn toàn các cơ sở sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công.
Bộ Xây dựng cũng đã yêu cầu sở xây dựng các tỉnh, thành trên cả nước báo cáo về chương trình phát triển vật liệu xây không nung từng địa phương như các chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư sản xuất vật liệu xây không nung; lộ trình giảm dần việc sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung và chấm dứt sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công, lò thủ công cải tiến, lò đứng liên tục, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch...
Trên phạm vi cả nước, hiện có khoảng 25 nhà máy sản xuất gạch không nung với tổng công suất 250 triệu viên/năm. Giá bán gạch không nung bán tại nhà máy đang dao động khoảng 1.100-1.300 đồng/viên, tương đương với giá bán gạch đất sét nung.
