CHÁNH TÀI –
Bức tranh ngành truyền thông và giải trí của Trung Quốc đang thay đổi với tốc độ chóng mặt, một phần nhờ vào sự năng động của Jack Ma, ông chủ của Tập đoàn Thương mại điện tử Alibaba.
Ồ ạt đầu tư vào báo chí, mạng xã hội
Nam diễn viên Tom Cruise (trái) và Jack Ma tại cuộc họp ra mắt bộ phim Mission: Impossible – Rogue Nation vào tháng 9-2015 ở Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: Reuters
Tháng 12-2015, Jack Ma gây chú ý cho báo giới khi đồng ý chi 266 triệu đô la Mỹ để mua lại tờ báo lâu đời nhất Hồng Kông là South China Morning Post. Hiện nay, ông tiếp tục thương lượng mua một lượng cổ phần không tiết lộ của tạp chí Tài Kinh (Caixin), tạp chí thương mại uy tín của Trung Quốc. Tất cả những động thái trên chỉ là một phần trong tham vọng xây dựng đế chế truyền thông của Jack Ma.
Kể từ năm 2013 đến nay, Jack Ma đã tiến hành nhiều vụ thâu tóm lớn nhỏ đối với báo chí cũng như các nền tảng trực tuyến ở Trung Quốc, bao gồm tờ Business Review, kênh truyền hình China Business Network và đáng chú ý nhất là vụ chi 4,5 tỉ đô la để mua 40% cổ phần của mạng chia sẻ video trực tuyến lớn nhất Trung Quốc, Youku Tudou. Ông cũng đầu tư vào các sản phẩm mạng xã hội bao gồm Sina Weibo, mạng xã hội lớn nhất Trung Quốc và Momo, một trong những ứng dụng hẹn hò nổi tiếng của Trung Quốc.
Các vụ đầu tư của Jack Ma không dừng lại ở trong nước mà còn vươn ra ngoài Trung Quốc. Năm ngoái, ông đầu tư 200 triệu đô la Mỹ vào Snapchat, một trong những ứng dụng mạng xã hội được giới trẻ ưa chuộng, đồng thời đầu tư thêm 215 triệu đô la vào ứng dụng nhắn tin Tango.
Lấn sân sang lĩnh vực phim ảnh
Jack Ma đã bỏ ra hàng tỉ đô la Mỹ để thâu tóm và đầu tư vào các công ty hoạt động trong lĩnh vực truyền thông, giải trí từ mạng chia sẻ video trực tuyến Youku Tudou cho đến Công ty Phim ChinaVision Media, mạng xã hội Sina Weibo, báo South China Morning Post. Ảnh: BBC
Năm 2014, Jack Ma bỏ ra 804 triệu đô la để nắm cổ phần chi phối tại Công ty Sản xuất điện ảnh và phim truyền hình ChinaVision Media (sau này đổi tên thành Alibaba Pictures). Năm ngoái, ông tiếp tục chi 382 triệu đô la để trở thành cổ đông lớn thứ hai tại Công ty Phim ảnh Beijing Enlight Media.
Vào tháng trước, Alibaba Pictures tuyên bố đầu tư vào hai bộ phim mới của hãng phim Mỹ Paramount Pictures là Teenage Mutant Ninja Turtles: Out of the Shadows và Star Trek Beyond. Năm ngoái, Alibaba Pictures cũng đã hợp tác với Paramount Pictures để đầu tư và phát hành bộ phim Mission: Impossible – Rogue Nation. Bộ phim đã mang về doanh thu 682 triệu đô la trên toàn cầu, bao gồm 135,6 triệu đô la tại thị trường Trung Quốc.
Ngày 17-4, tại Liên hoan phim quốc tế Bắc Kinh lần thứ 6, đạo diễn từng đoạt giải Oscar người Ý Giuseppe Tornatore đã ký thỏa thuận hợp tác với Alibaba Pictures để sản suất một bộ phim dự kiến sẽ phát hành trên thị trường quốc tế.
Rõ ràng, những bước đi trên cho thấy Jack Ma không bỏ lỡ cơ hội trước dư địa phát triển mênh mông của thị trường phim ảnh Trung Quốc. Tại Mỹ, có trung bình khoảng 100 rạp phim/1 triệu dân nhưng con số này tại Trung Quốc chỉ là 23 rạp phim/1 triệu dân. Giới phân tích đánh giá thị trường phim ảnh Trung Quốc sẽ phát triển gấp đôi trước khi bão hòa.
Rupert Murdoch của Trung Quốc?
Một số cây bút bình luận Trung Quốc so sánh Jack Ma với ông trùm truyền thông Mỹ Rupert Murdoch, người sở hữu hàng trăm công ty truyền thông và cơ quan báo chí tiêu biểu như The Sun, The Australian, The Wall Street Journal… với đế chế trải dài từ Anh sang Mỹ và xuống Úc. Tổng tài sản của Rupert Murdoch ước tính khoảng 11,7 tỉ đô la. Tuy nhiên, những người thân cận của Jack Ma nói rằng các quyết định đầu tư của ông mang tính đa dạng hơn nhiều.
Duncan Clark, người quen biết Jack Ma từ thập niên 1990 và là tác giả của cuốn sách Alibaba: Ngôi nhà mà Jack Ma đã gầy dựng, nói: “Ông ấy đang đẩy mạnh đầu tư vào lĩnh vực truyền thông nhưng tôi sẽ không gọi ông ấy là ông trùm truyền thông. Ông ấy quyết tâm mở rộng đóng góp của Alibaba từ thương mại điện tử sang các lĩnh vực có giá trị cao hơn mà tầng lớp trung lưu Trung Quốc sẽ chi tiêu nhiều hơn cho chúng trong tương lai”.
Ge Jia, một blogger nổi tiếng trong lĩnh vực công nghệ ở Trung Quốc, đồng tình với nhận định này. Ge Jia cho rằng sự khác biệt giữa Jack Ma và Rupert Murdoch là rất lớn. Ông nói: “Murdoch hoạt động trong một môi trường truyền thông tự do, cho phép ông ấy làm mọi thứ để giúp công việc kinh doanh hợp lý hơn trong khi đó, môi trường truyền thông ở Trung Quốc rất khác”.
Vào tháng 11-2014, trong cuộc trò chuyện với kênh truyền hình CNBC, Jack Ma đã tóm lược chiến lược kinh doanh của mình trong hai chữ “H” là Healthcare (chăm sóc sức khỏe) và Happiness (hạnh phúc). Ông cho rằng đó là hai vấn đề lớn nhất mà Trung Quốc sẽ đối mặt trong 10 năm tới.
Chữ “H” đầu tiên ám chỉ đến động thái đầu tư của Jack Ma vào các doanh nghiệp liên quan đến sức khỏe và dược phẩm và chữ “H” thứ hai đề cập các khoản đầu tư đang gia tăng nhanh của ông vào các sản phẩm giải trí bao gồm các bộ phim hợp tác với hãng Paramount Pictures.
