NGUYỄN QUYÊN –
Theo một kết quả vừa được công bố từ Thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ, sau đợt thanh tra chuyên đề kéo dài nhiều tháng về hàng đóng gói sẵn, cơ quan này đã phát hiện nhiều sản phẩm không đúng quy chuẩn. Trong đó, vi phạm nhiều nhất là sản phẩm đóng gói bị thiếu hụt vượt ngưỡng cho phép so với số liệu công bố trên bao bì.
Niêm yết khác thực tế
Trao đổi qua điện thoại với phóng viên Sài Gòn Tiếp Thị xung quanh kết quả của thanh tra, ông Trần Minh Dũng, Chánh thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ, cho biết trong tổng số các vi phạm mà đoàn thanh tra phát hiện, hành vi gian lận về trọng lượng trên hàng hóa đóng gói sẵn chiếm tỷ lệ nhiều nhất, khoảng 32% tổng số vụ được phát hiện. Tiếp đến là những loại hàng hóa có số đơn vị hàng hóa đóng gói sẵn không phù hợp vượt quá tỷ lệ cho phép, hàng đóng gói sẵn không ghi lượng hoặc ghi không đúng đơn vị đo, ghi nhãn sai.
Đây là lần đầu tiên Bộ Khoa học và Công nghệ triển khai đợt thanh tra chuyên đề diện rộng tại nhiều địa phương với hơn 1.200 cơ sở. Trong đó, đoàn thanh tra đã phát hiện 265 cơ sở vi phạm. Đối với hàng đóng gói sẵn, 16 nhóm hàng hóa nằm trong diện thanh tra như sữa và sản phẩm từ sữa; thủy sản và sản phẩm từ thủy sản; bánh mứt, kẹo, đường, bia rượu, nước giải khát và nước uống; dầu ăn, muối, bột ngọt, bột gia vị; nước mắm, nước chấm, nước sốt; xà phòng và chất tẩy rửa… Ngay sau khi phát hiện các sai phạm, các nhà sản xuất đã bị xử phạt hành chính. Đồng thời, yêu cầu các nhà sản xuất phải áp dụng những hình thức khắc phục hậu quả như định lượng lại hàng hóa.
Theo ông Ngô Bách Phong, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TPHCM, do người tiêu dùng có niềm tin đối với các mặt hàng đóng gói sẵn khiến tình trạng gian lận về trọng lượng ngày càng trở nên phổ biến. “Khi mua hàng, mọi người chỉ chú ý đến giá cả, thương hiệu và hạn sử dụng mà bỏ qua việc kiểm tra trọng lượng của sản phẩm. Mặt khác, nếu phát hiện có sai phạm về việc thiếu hụt trọng lượng thì hầu hết người tiêu dùng đều bỏ qua vì sợ phiền hà và tốn thời gian. Chính cách suy nghĩ đó đã khiến nhà sản xuất hưởng lợi”, ông Phong nói.
Siêu thị phải vào cuộc
Cũng theo ông Phong, tình trạng gian lận về trọng lượng đã diễn ra từ lâu nhưng ngày càng phổ biến. Trong thời gian qua, Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TPHCM đã nhận được nhiều khiếu nại của người tiêu dùng về vấn đề trọng lượng trên các mặt hàng mì gói cũng như các loại đồ uống. Tùy từng trường hợp cụ thể, hội sẽ có cách xử lý khác nhau để bảo vệ người tiêu dùng. Trong thời gian qua hội đã kiến nghị với Sở Công Thương thành phố cho phép tổ chức các cuộc giám sát, chẳng hạn như người của hội sẽ đi mua sản phẩm về để đánh giá chất lượng, khối lượng, trọng lượng của các sản phẩm được bán tại hệ thống siêu thị và các cửa hàng tạp hóa. Nếu hình thức này được duyệt thì việc giám sát sẽ khách quan hơn. Tuy nhiên, theo ông Phong, đề án này vẫn đang chờ ý kiến.
Ông Phong cũng cho biết thêm, hiện nay khi xảy ra các vấn đề sai phạm về trọng lượng, các siêu thị đều đổ trách nhiệm cho nhà sản xuất. Tuy nhiên, ông cho rằng siêu thị cũng phải chịu trách nhiệm một phần nào đó vì họ chính là nhà phân phối sản phẩm. “Hội đã kiến nghị với Sở Công Thương và Sở Khoa học và Công nghệ tham mưu cho UBND thành phố đưa ra quy định tại các hệ thống siêu thị cần phải có một cái cân để người tiêu dùng có thể đối chứng với trọng lượng các sản phẩm đóng gói sẵn”, ông Phong cho biết.
Nói về vấn đề gian lận hàng hóa, ông Hồ Quốc Nguyên, Giám đốc đối ngoại Big C, cho rằng siêu thị tiến hành kiểm tra thường xuyên, kiểm tra ngẫu nhiên hay kiểm tra theo lô sản xuất bằng cách lấy mẫu hoặc cân lại để xác định khối lượng tịnh hay thể tích thực tế của sản phẩm. Tất cả các thiết bị cân đo tại siêu thị đều được kiểm định và phù hợp với quy định của cơ quan quản lý. “Trong trường hợp phát hiện có sai số giữa số liệu thực tế và số công bố trên bao bì, dù chỉ tại một siêu thị hay trên một số sản phẩm, chúng tôi sẽ tiến hành thu hồi, cân lại 100% sản phẩm trên toàn hệ thống; rà soát cùng nhà cung cấp quy trình kiểm soát khối lượng, khắc phục các khiếm khuyết của điều kiện bảo quản gây mất khối lượng tịnh”, ông Nguyên nói.
Còn tại hệ thống siêu thị Lotte Mart Việt Nam, bà Trần Thị Nghĩa, Giám đốc pháp chế-truyền thông, cho biết một tiêu chí không thể thiếu được khi tiến hành ký kết hợp đồng thương mại với các nhà cung cấp là các giấy tờ mang tính pháp lý như giấy công bố dấu định lượng, đảm bảo các yêu cầu về đo lường về trọng lượng của hàng đóng gói sẵn. Cũng theo bà Nghĩa, tình trạng thiếu trọng lượng thường diễn ra đối với những mặt hàng của những nhà sản xuất vừa và nhỏ vì phương pháp thủ công, đo lường bằng các phương tiện thô sơ nên khó tránh khỏi những sai sót. Tuy nhiên, đối với những nhà sản xuất lớn, có quy mô sản xuất theo dây chuyền, có đủ cơ sở vật chất kỹ thuật thì khó xảy ra tình trạng gian lận trọng lượng. “Nếu chúng tôi phát hiện nhà sản xuất có sự vi phạm về vấn đề trên thì Lotte Mart sẽ trả hàng về nhà sản xuất, yêu cầu khắc phục. Nếu không khắc phục, chúng tôi sẽ ngưng hợp tác”, bà Nghĩa nói.
