Giảm phí trước bạ xe ô tô sản xuất lắp ráp trong nước có kích cầu, tăng thu ngân sách?

(SGTT) – Tăng lượng ô tô tiêu thụ, giải quyết việc làm, tăng thu ngân sách… là những lập luận của Bộ Tài chính cho đề xuất giảm 50% lệ phí trước bạ xe ô tô sản xuất lắp ráp trong nước mà bộ này đang dự thảo nghị định trình Chính phủ.

• Giảm phí trước bạ ô tô sản xuất trong nước, hãng xe nhập khẩu lên tiếng
• Toyota hỗ trợ phí trước bạ xe mới, giảm giá phụ tùng, dịch vụ hậu mãi

Giảm lệ phí trước bạ giúp kích cầu, tăng thu ngân sách

Theo Bộ Tài chính, từ tháng 12-2019, dịch Covid-19 bùng phát tại Trung Quốc và nhanh chóng lan rộng ra các quốc gia trên thế giới. Do ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh, nhiều ngành, nghề bị ảnh hưởng nghiêm trọng, trong đó có ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước như làm gián đoạn chuỗi cung ứng và nhu cầu mua ô tô suy giảm. Để tháo gỡ khó khăn của doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, ngày 28-6-2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 70/2020/NĐ-CP quy định mức thu lệ phí trước bạ (LPTB) đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đến hết ngày 31-12-2020.

Việc giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, theo Bộ Tài chính, đã góp phần trực tiếp giảm chi phí khi đăng ký quyền sở hữu xe ô tô, làm tăng khả năng tiếp cận sản phẩm ô tô của người dân, đặc biệt là các đối tượng có thu nhập trung bình cao, từ đó khuyến khích nhu cầu sở hữu xe của người dân và kích cầu tiêu dùng.

Theo số liệu thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2020 (khi chưa thực hiện giảm 50% mức thu LPTB) số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký trước bạ lần đầu là 102.924 xe, bình quân 17.574 xe/tháng; trong 6 tháng cuối năm 2020 (thời gian thực hiện giảm 50% mức thu LPTB) số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký trước bạ lần đầu là 209.584 xe, bình quân 34.930 xe/tháng, tăng gấp 2,03 lần so với 6 tháng đầu năm 2020.

Chính sách giảm LPTB cũng đã giúp các nhà sản xuất, nhà phân phối tiêu thụ được lượng xe tồn kho kể từ khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, cũng như nối lại chuỗi cung ứng, gia tăng sản xuất.

Theo báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), từ cuối tháng 6-2020, sản lượng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước tăng đều qua các tháng. Đặc biệt trong tháng 11 và tháng 12-2020, số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước bán ra tăng mạnh (tháng 11 tăng 14,7% so với tháng 10 và tháng 12 tăng 25% so với tháng 11).

Mặc dù giảm LPTB nhưng thu ngân sách không hề giảm. Tổng số thu LPTB lần đầu đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước trong 6 tháng cuối năm 2020 là 7.314 tỉ đồng. Do thực hiện giảm 50% mức thu LPTB đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước nên số thu LPTB theo chính sách trong 6 tháng cuối năm 2020 được đánh giá giảm tương ứng là 7.314 tỉ đồng. Tuy nhiên, số thu LPTB 6 tháng cuối năm 2020 của các địa phương trên cả nước vẫn tăng hơn 1.600 tỉ đồng so với 6 tháng đầu năm 2020, do sản lượng xe ô tô bán ra tăng gấp 2 lần so với 6 tháng đầu năm 2020.

Theo thống kê, tổng thu thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước trong 6 tháng đầu năm 2020 đạt 12.671 tỉ đồng; trong 6 tháng cuối năm 2020 đạt 25.167 tỉ đồng, tăng khoảng 12.500 tỉ đồng so với 6 tháng đầu năm.

Như vậy tổng thu ngân sách từ thuế, phí đối với xe ô tô sản xuất trong nước năm 2020 đạt 50.852 tỉ đồng; trong đó, thu 6 tháng đầu năm 2020 là 18.371 tỉ đồng, trong 6 tháng cuối năm 2020 là 32.481 tỉ đồng, tăng 14.110 tỉ đồng, tương đương 1,76 lần so với 6 tháng đầu năm.

Tại sao lại muốn giảm tiếp LPTB?

Từ tháng 5-2021, dịch Covid-19 bùng phát trở lại và diễn biến phức tạp hơn, nhiều địa phương phải thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội, đặc biệt một số tỉnh, thành phố phía Nam phải thực hiện phong tỏa trong thời gian dài do số ca nhiễm Covid-19 tăng cao, nhiều ngành sản xuất, kinh doanh bị gián đoạn, nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng, cản trở mạnh quá trình phục hồi và tăng trưởng kinh tế của nước ta, trong đó có ngành sản xuất, lắp ráp ô tô.

Theo đánh giá và báo cáo của các doanh nghiệp, Bộ Tài chính cho rằng ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước đang chịu thiệt hại nghiêm trọng, số lượng xe tiêu thụ giảm mạnh.

Cụ thể, số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được đăng ký trước bạ lần đầu trong 6 tháng đầu năm nay là 160.095 xe, bình quân 26.682 chiếc/tháng, đạt khoảng 76% so với 6 tháng cuối năm ngoái; trong 9 tháng đầu năm 2021 là 208.603 xe, bình quân 23.178 xe/tháng.

Từ tháng 4 đến tháng 6, số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký trước bạ lần đầu đạt bình quân 30.329 xe/tháng, và giảm dần qua các tháng, thấp nhất với 26.443 xe vào tháng 6.

Từ tháng 7 đến tháng 9, số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký trước bạ lần đầu đạt bình quân chỉ còn 16.169 xe/tháng, đặc biệt, trong tháng 8, con số này chỉ còn 8.805 xe.

Bộ Tài chính đánh giá thị trường ô tô không chỉ bị ảnh hưởng nặng nề trong năm 2021 mà có thể còn kéo dài sang các năm tiếp theo.

Đối với người tiêu dùng Việt Nam, việc giảm mức thu LPTB đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước sẽ không làm giảm giá bán xe mà trực tiếp góp phần giảm chi phí đăng ký sở hữu xe ô tô, thúc đẩy người dân mua sắm ô tô phục vụ nhu cầu tiêu dùng và sản xuất kinh doanh, đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19.

Do đó, để tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước trước ảnh hưởng tiêu cực của dịch Covid-19, kích cầu tiêu dùng, qua thực tiễn tác động tích cực của việc giảm 50% mức thu LPTB năm 2020 đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, là lý do mà Bộ Tài chính muốn tiếp tục giảm phí trước bạ cho xe ô tô sản xuất trong nước.

Nhưng câu hỏi lớn mà Bộ Tài chưa đề cập là tại sao chỉ giảm LPTB với xe ô tô sản xuất lắp ráp trong nước mà không có xe ô tô nhập khẩu và các tài liệu trình bày, đánh giá tác động của LPTB đối với tiêu thụ xe ô tô, không thấy có đánh giá tác động của xe nhập khẩu trên thị trường Việt Nam trước đại dịch Covid-19.

Hồng Văn