Lê Anh –
Mấy ngày qua, địa danh Cai Lậy, tỉnh Tiềng Giang được nhắc đến nhiều trên mạng xã hội, trong những lời bình luận xung quanh trạm thu phí BOT Cai Lậy, nơi giới tài xế bày tỏ sự bức xúc của mình thông qua việc dùng tiền lẻ trả phí qua trạm.
Trạm thu phí này mới đi vào vận hành được nửa tháng, song đã nhiều lần phải xả trạm do ùn tắc giao thông vì tài xế phản ứng bằng việc trả phí bằng tiền lẻ mệnh giá 200 và 500 đồng. Đây không phải là lần đầu tiên người dân phản đối trạm thu phí bằng cách trả tiền lẻ, đưa đến cảnh ùn tắc giao thông. Trước đó, sự việc tương tự đã xảy ra ở cầu Bến Thủy 1 (Nghệ An), trạm thu phí Tam Nông (Phú Thọ), trạm Thanh Nê (Thái Bình), trạm cầu Hạc Trì (Phú Thọ).
Không thể phủ nhận việc xã hội hóa đầu tư đường bộ bằng hình thức BOT (xây dựng – kinh doanh- chuyển giao) thời gian qua đã giúp người dân đi lại thuận tiện hơn. Thế nhưng, việc đầu tư ồ ạt các dự án BOT đang bộc lộ nhiều bất cập.
Quan sát các vụ việc xảy ra ở cầu Bến Thủy 1 và Cai Lậy có thể thấy một điểm chung là vị trí đặt trạm thu phí không hợp lý khi đường đầu tư một nơi trạm thu phí đặt một nẻo. Điều này dẫn tới nhiều người không đi đường BOT cũng bị thu phí. Và đây chính là nguyên nhân chính dẫn đến sự phản đối của người dân thời gian qua.
Nhiều người cho rằng, việc đặt trạm thu phí ở quốc lộ 1 để thu cho tuyến tránh thị xã Cai Lậy là vô lý vì họ không đi một mét đường BOT nào cũng bị thu. Giải thích với báo chí vì sao trạm thu phí đặt trên quốc lộ 1 mà thu cho cả tuyến tránh Cai Lậy, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Nhật cho biết, ngoài việc đầu tư đường BOT, nhà đầu tư còn cải tạo nâng cấp 26 km quốc lộ 1 nên được đặt trạm thu phí trên quốc lộ 1. Hơn nữa, việc đặt trạm thu phí đã được sự đồng ý từ các cấp có thẩm quyền từ trung ương tới địa phương.
Tuy nhiên, nhiều tài xế cho rằng việc chỉ thảm lớp nhựa mặt đường rồi thu phí cả quốc lộ 1 là không hợp lý vì hiện nay mỗi xe phải đóng quỹ bảo trì đường bộ hàng năm rồi. Lẽ ra, việc nâng cấp quốc lộ 1 phải được lấy từ quỹ bảo trì đường bộ. Nhiều tài xế cũng cho rằng việc dựng trạm thu phí chặn ở quốc lộ 1, tuyến đường huyết mạch duy nhất, khiến người dân không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải đóng tiền để đi qua.
Mỗi khi người dân phản đối, các cơ quan chức năng đều giải thích rằng vị trí đặt trạm được sự đồng thuận từ trung ương đến địa phương. Song cũng có người cho rằng khi đặt trạm thu phí, người dân là đối tượng trực tiếp sử dụng lại không được hỏi ý kiến xem việc đặt trạm thu phí ở đó có hợp lý hay không. Để rồi khi làm xong đưa vào sử dụng và bộc lộ sự bất cập mới lại loay hoay đi tìm giải pháp.
Tình trạng đường làm một nơi, thu phí một nẻo không phải bây giờ mới xuất hiện mà tình trạng này đã xuất hiện cách đây 5 năm. Ví dụ điển hình nhất là trạm thu phí trên quốc lộ 20. Trạm thu phí này được thu để hoàn vốn cho dự án đường cao tốc Đức Trọng – Đà Lạt (Lâm Đồng) thế nhưng lại được đặt tận huyện Định Quán tỉnh (Đồng Nai), cách nơi xây dựng tuyến đường vài chục cây số. Sự bất hợp lý của trạm thu phí này gặp phải sự phản đối quyết liệt của người dân, sau đó Bộ GTVT đã yêu cầu nhà đầu tư chuyển trạm thu phí về Lâm Đồng nơi tuyến đường được đầu tư để thu.
Nếu như trước đây Bộ GTVT đã từng chuyển những trạm thu phí đặt không đúng nơi về đúng chỗ của nó thì nay sao không làm điều tương tự với trạm thu phí Cai Lậy và cầu Bến Thủy 1. Nói cách khác, lẽ ra phải đặt trạm thu phí trên tuyến đường nhà đầu tư đã làm.
Nhiều người cho rằng, chừng nào chưa giải quyết được những bất cập làm đường một nơi thu phí một nẻo của các dự án BOT thì rất có thể trong tương lai sẽ thấy những gì đang diễn ra ở trạm thu phí Cai Lậy.
