THÁI HÀ -
Khi Carrie Simmons, một công dân Mỹ, mở Facebook vào một ngày cuối năm 2014, chị nhìn thấy một dòng trạng thái mới đưa lên của một người bạn thời trung học mà đã lâu năm chị không gặp. Dòng này viết giống như một lời chia tay vĩnh viễn: “Cám ơn mọi người đã cố gắng giúp tôi”.
Simmons lập tức gọi một người bạn khác là cảnh sát nhờ báo đến đơn vị cảnh sát nơi anh bạn trung học sống. Cảnh sát tìm thấy anh ta trong chiếc xe hơi đậu gần nhà, với khẩu súng lục đặt trên đùi. Anh ta chưa bóp cò súng và vẫn sống đến bây giờ. “Nếu tôi không được học về cách ngăn cản tự tử hay không xem dòng trạng thái đó trên Facebook, tôi nghĩ có chuyện sẽ xảy ra”, Simmons nói.
Jennifer Guadagno (bìa trái), người đứng đầu dự án ngăn chặn tự tử của Facebook, với nhóm kỹ sư, nhà nghiên cứu trong sự án.
Với hơn 1,65 tỉ người trên thế giới thường xuyên bày tỏ thái độ của mình trên Facebook, mạng xã hội này đang có kế hoạch đảm nhận một vai trò trực tiếp hơn trong việc ngăn chặn các vụ tự tử. Tuần này, Facebook đưa vào công cụ ngăn chặn tự tử, khiến cho mọi người dễ dàng hơn trong việc giúp đỡ những người bạn đưa thông điệp về tự tử hay tự hại bản thân lên mạng xã hội.
Nguyên lý hoạt động của công cụ này như sau: các dòng trạng thái tiêu cực, buồn chán sẽ được xem xét bởi một đội thuộc Facebook, sau đó đội này sẽ liên lạc với những người có dòng trạng thái đang ở tình trạng nguy hiểm đó để đề nghị các biện pháp giúp đỡ. Những người bạn của người có dòng trạng thái tiêu cực này sẽ dễ nhận thấy dòng trạng thái đó vì nó được làm nổi bật lên.
Dù đây là đề tài không vui nhưng nó thiết thực với đời sống. Tỷ lệ tự tử ở Mỹ đang ở mức cao nhất trong 30 năm qua, đặc biệt là tăng cao ở phụ nữ và những người trung niên. Năm ngoái, Tổng thống Barack Obama tuyên chiến với dịch này trong ngày Ngăn chặn tự tử thế giới 10-9 hàng năm, kêu gọi mọi người chăm chút sức khỏe tinh thần và hỗ trợ lẫn nhau.
Facebook có lợi thế trong việc đoán biết thái độ của mọi người, khoảng 72% người Mỹ dùng Facebook, theo nghiên cứu của Viện Pew năm ngoái. Nhưng chính Facebook cũng biết họ đang đu dây khi cố gắng đảm nhiệm vai trò ngăn chặn tự tử. Một số công cụ ngăn chặn tự tử sẽ khiêu khích các nhóm hoạt động xã hội chuyên kêu gọi bảo vệ quyền riêng tư. Tháng 10-2014, Facebook bị tố cáo dùng các bản tin riêng của họ để thao túng cảm xúc của người dùng, họ buộc phải thay đổi thuật toán.
Theo một nghiên cứu của Facebook vào tháng 2 năm nay, một phần ba dòng trạng thái chia sẻ trên Facebook có cảm xúc tiêu cực. Những nội dung cảm xúc tiêu cực thường được nhiều bình luận và tồn tại lâu trên bản tin của các người bạn hơn. “Facebook là nơi bạn kết nối với bạn bè và gia đình, nên chúng tôi phải có trách nhiệm hỗ trợ bạn giúp người khác”, tiến sĩ Jennifer Guadagno, người đứng đầu dự án ngăn chặn tự tử của Facebook nói. Dự án này có hơn 10 kỹ sư và nhà nghiên cứu làm việc.
Nếu bạn thấy một dòng trạng thái tiêu cực của bạn mình, bạn có thể đánh dấu dòng trạng thái đó. Những dòng trạng thái được đánh dấu sẽ được một đội gồm hàng trăm người của Facebook trên khắp thế giới kiểm tra, 24 giờ mỗi ngày, 7 ngày hàng tuần. Những người kiểm tra này đã được huấn luyện đặc biệt để nhận biết ai có ý định chán nản đời sống thật sự.Các đề nghị giúp đỡ người có ý định tự tử của Facebook.
Các đề nghị giúp đỡ người có ý định tự tử của Facebook.
“Mọi người đều muốn giúp đỡ bạn mình, nhưng thường thì họ không biết phải nói gì, làm gì và giúp bạn mình bằng cách nào”, Vanessa Callison Burch, một người thuộc dự án ngăn chặn tự tử của Facebook, nói. Vì thế, Facebook chu đáo đến mức đưa ra rất nhiều gợi ý về tin nhắn cho bạn để bạn nói chuyện với người bạn đang trong tình trạng tiêu cực kia.
Những người trong Facebook nói họ bắt đầu nghĩ về dự án ngăn chặn tự tử cách đây 10 năm, vì tổng hành dinh Facebook trước đặt tại thành phố Palo Alto (bang California), cũng là nơi Mark Zuckerberg đang sống. Mà Palo Alto có tỷ lệ tự tử rất cao, riêng hai trường trung học công ở thành phố này có tỷ lệ tự tử gấp 4-5 lần so với trung bình cả nước Mỹ.
Những tổ chức ủng hộ cho phong trào ngăn chặn tự tử như Forefront, Save.org, Now Matters Now đã thúc đẩy Facebook thực hiện chương trình này đang hy vọng các ông lớn công nghệ khác cũng đi những bước tương tự. “Chúng ta mất nhiều người vì tự tử hơn ung thư, tai nạn xe hơi, bị sát hại”, tiến sĩ Dan Reidenberg, Giám đốc của Save.org nói, “Chúng ta sẽ may mắn nếu các công ty khác cũng tham gia phong trào”.
