Thùy Dung –
Điều dưỡng viên, hộ lý là nghề đang được nhiều nước phát triển tuyển dụng do xu hướng già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng. Song, đây lại là công việc vất vả, người lao động ngoài việc phải đạt được trình độ về ngoại ngữ, nghiệp vụ còn phải có tính kỷ luật, tận tâm, chuyên nghiệp… thì mới có thể trụ lại được với nghề.
Hiện nay, điều dưỡng viên, hộ lý ở Việt Nam đang được các thị trường Đài Loan, Nhật Bản và CHLB Đức tuyển dụng. Đối với thị trường Đài Loan, người lao động cần phải tốt nghiệp trường trung học hoặc cao đẳng y tế trong nước và trải qua khóa đào tạo về tiếng, nghiệp vụ, văn hóa và tác phong làm việc do doanh nghiệp phái cử tổ chức, thường trong khoảng ba tháng. Nếu người lao động đáp ứng được các yêu cầu của đơn vị tuyển dụng thì sẽ được sang Đài Loan làm việc.
Đài Loan cần lượng điều dưỡng viên lớn
Các học viên ngành điều dưỡng trong giờ thực tập. Ảnh: caodangduoctphcm.edu.vn
Kể về kinh nghiệm đi làm điều dưỡng tại Đài Loan, chị Nguyễn Thị Hồng Hà, 34 tuổi, quê tại Hà Tây, cho biết đã phải trải qua ba tháng học việc miệt mài tại một công ty phái cử trong nước. Trong đó, ngoại ngữ, theo chị Hà là môn học khó khăn nhất vì trong vòng ba tháng chị phải đạt kỹ năng giao tiếp trong sinh hoạt hàng ngày và trong công việc. Chính vì vậy, khóa học của chị Hà học chỉ có khoảng 50% số người đăng ký có thể sang Đài Loan làm việc.
Sau khi sang Đài Loan, hàng ngày, chị Hà bắt đầu làm việc từ 7 giờ sáng tới 7 giờ tối. Những người lớn tuổi mà chị chăm sóc đều là những người có thể trạng to lớn nhưng sức khỏe yếu nên mọi sinh hoạt đều phải trợ giúp hoàn toàn, từ việc ăn uống, tắm rửa đến sinh hoạt thường ngày… “Mỗi tối sau giờ làm việc về đến phòng ở, chân tay đau nhức, đầu óc căng thẳng, cộng với nỗi nhớ nhà khiến nhiều lúc tôi muốn bỏ cuộc”, chị Hà tâm sự. Tuy nhiên, vượt qua khó khăn chị đã làm nghề điều dưỡng ở Đài Loan được năm năm với mức lương khoảng 1.000 đô la Mỹ (khoảng 22,5 triệu đồng) mỗi tháng. Khi trở về Việt Nam, chị tìm được công việc ổn định tại một viện dưỡng lão ở Hà Nội.
Bà Nguyễn Hương Lan, Phó giám đốc Trung tâm Đào tạo và Cung ứng nhân lực Quốc tế (Techsimex), một trong những doanh nghiệp đưa lao động là điều dưỡng sang thị trường Đài Loan, nói rằng nhu cầu điều dưỡng viên rất lớn nhưng nguồn cung nhân lực trong nước chưa đáp ứng được yêu cầu về chuyên môn và ngoại ngữ. Hơn nữa, đây là công việc vất vả, đòi hỏi các ứng cử viên phải thực sự cam kết lâu dài với nghề này mới có thể đi làm việc được ở nước ngoài.
Để làm điều dưỡng tại Đài Loan, người lao động chỉ cần tốt nghiệp các trường trung cấp, cao đẳng ngành, sau đó tiếp tục học thêm khoảng ba tháng về kỹ năng nghề nghiệp và nếu vượt qua được các kỳ thi sẽ được sang Đài Loan làm việc. Chi phí từ lúc học tới lúc sang nơi làm việc dao động từ 2.800 đô la đến 3.300 đô la.
Thực tập sinh tại CHLB Đức
Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội vừa qua đã hợp tác với Bộ Kinh tế và Năng lượng Liên bang Đức thực hiện dự án thí điểm tuyển chọn ứng viên điều dưỡng Việt Nam sang học tập và làm việc tại Đức trong lĩnh vực chăm sóc người già từ năm 2012. Khác với thị trường Đài Loan, điều dưỡng viên muốn sang học tập và làm việc tại Đức phải thực hiện thủ tục thông qua đơn vị duy nhất là Cục Quản lý lao động ngoài nước, thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội.
Bà Chu Thị Phương Nhung, người đại diện Tổ chức Hợp tác phát triển Đức (GIZ), đơn vị trực tiếp thực hiện đề án, cho hay nhu cầu tuyển điều dưỡng viên tại thị trường này là rất lớn. Theo ước tính, đến năm 2020, chỉ riêng CHLB Đức thiếu khoảng 17.000 người. Việt Nam là nước đầu tiên ngoài liên minh EU mà Đức thực hiện thí điểm đưa điều dưỡng sang học tập và làm việc tại Đức.
Mới đây nhất, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và GIZ đã thông báo rộng rãi việc tuyển 125 ứng cử viên đủ tiêu chuẩn để đào tạo tiếng Đức tập trung tại Hà Nội trong thời gian 13 tháng (từ tháng 8-2017 đến tháng 8-2018) để thi lấy chứng chỉ trình độ tiếng Đức B2 theo tiêu chuẩn của Đức (ở Việt Nam do Viện Goethe cấp). Đồng thời các ứng cử viên có nghĩa vụ tham gia hoạt động đào tạo bổ sung về chuyên môn trong thời gian nói trên do chương trình tổ chức.
Ứng cử viên được đào tạo chuyên môn trong thời gian tối đa ba năm và được hưởng học bổng tối thiểu theo các mức như sau: 850 euro/tháng đối với năm thứ nhất, 950 euro/tháng đối với năm thứ hai và từ 1.050 euro/tháng đối với năm thứ ba. “Nếu các học viên thi đỗ chứng chỉ quốc gia Đức về điều dưỡng viên, họ có thể đi làm việc lâu dài tại Đức với mức lương từ 2.400 euro đến 2.700 euro mỗi tháng, tùy từng cơ sở mà họ đến làm việc”, bà Nhung nói.
Cánh cửa vào Nhật Bản cho nghề hộ lý
Ngoài thị trường Đức, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cũng phối hợp với cơ quan chức năng của Nhật Bản đưa người lao động là điều dưỡng, hộ lý sang thị trường này làm việc. Tới nay, bộ này đã thực hiện được năm khóa đào tạo, với khoảng gần 500 hộ lý, điều dưỡng đã sang làm việc tại đất nước hoa anh đào. Đây là chương trình được triển khai theo Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam-Nhật Bản (VJEPA).
Chương trình này dành riêng cho những người tốt nghiệp cao đẳng, đại học chuyên ngành điều dưỡng. Các ứng viên còn có cơ hội tham dự kỳ thi cấp Chứng chỉ quốc gia tại Nhật Bản và ở lại làm việc lâu dài.
Những ứng cử viên được tuyển chọn sẽ được đào tạo tiếng Nhật miễn phí trong 12 tháng. Trong thời gian đào tạo, học viên sẽ được cung cấp miễn phí chỗ ở nội trú, bữa ăn và được hỗ trợ tiền sinh hoạt phí. Kết thúc khóa học, ứng viên sẽ tham gia kỳ thi chứng chỉ năng lực tiếng Nhật cấp độ N3 (có năm cấp, từ thấp nhất là N5 đến cao nhất là N1). Những học viên đạt được chứng chỉ N3 sẽ được giới thiệu cho các bệnh viện và cơ sở chăm sóc sức khỏe của Nhật Bản.
Lương điều dưỡng viên tại Nhật Bản khoảng 130.000-140.000 yen mỗi tháng (tương đương 28-30 triệu đồng), còn đối với hộ lý là 140.000-150.000 yen mỗi tháng (tương đương 30-33 triệu đồng).
