Nhật Linh -
Không ít người đã chọn mua sữa bò non cho trẻ từ 6 tháng tuổi hoặc người già, người bệnh sử dụng. Tuy nhiên, theo chuyên gia dinh dưỡng, hiệu quả của các sản phẩm này chưa được làm rõ.
Sữa non tốt cho ngày đầu đời
TS Phan Thế Đồng, giảng viên khoa Khoa học và Kỹ thuật, bộ môn công nghệ thực phẩm và dinh dưỡng, trường Đại học Hoa Sen TPHCM, cho biết sữa non hay colostrum là thuật ngữ chỉ sữa của giai đoạn cuối thai kỳ và được đưa ra tuyến vú trong khoảng 2-3 ngày đầu sau khi sinh. Đây là loại sữa có màu vàng và thành phần protein cao, ít đường và chất béo hơn so với sữa của những ngày sau đó.
Đối vối trẻ sơ sinh, do đường tiêu hóa còn yếu và chưa tự sản sinh ra kháng thể nên sữa non sẽ giúp đường ruột của trẻ thích nghi dần và bảo vệ trẻ chống lại các vi khuẩn.
Đối với người lớn, sữa non được cho là giúp phòng chống bệnh đường ruột, thúc đẩy hệ miễn dịch, cải thiện trí nhớ, tăng cường cơ bắp... Nhưng xét về mặt khoa học, điều này mang lại rất ít hiệu quả hoặc không hiệu quả. Vì các kháng thể và các chất có tác dụng kể trên sẽ bị tiêu hóa và do đó cơ thể không thể hấp thụ nguyên vẹn. Theo đó, có thể nói chúng không còn tác dụng đặc biệt đối với cơ thể mà chỉ tác dụng tương tự các chất dinh dưỡng khác.
Tác dụng có như mong muốn?
Cũng theo tiến sĩ Đồng, sữa non chỉ đặc biệt cần thiết cho trẻ sơ sinh trong những ngày đầu đời (3-4 ngày đầu). Sau khi cơ thể trẻ quen dần với thức ăn và tự sản sinh ra kháng thể thì không cần thiết nữa.
Nói về sữa bò non, ông Đồng cho rằng, ngày nay do tình trạng lờn thuốc kháng sinh nên con người quay trở lại quan tâm đến các kháng thể tự nhiên, đặc biệt là các kháng thể trong sữa non.
Vì vậy một loại “sữa bò non miễn dịch cao” đã được sản xuất bằng cách tiêm vắc-xin cho bò vào cuối thai kỳ.
Loại sữa non này được thử nghiệm để điều trị các bệnh tiêu chảy do AIDS, cấy ghép tủy xương hoặc do nhiễm virus ở trẻ em. Tuy nhiên hiệu quả của sữa non phụ thuộc vào khả năng kháng tiêu hóa của chúng đối với đường ruột và khả năng hấp thụ. Đa số chúng đều bị tiêu hóa và không còn nguyên vẹn trong đường ruột con người nên hiệu quả là vấn đề chưa được làm rõ.
Bên cạnh đó, với sữa bò non, nguồn bệnh từ bò mẹ có thể truyền qua sữa dù đó là sữa non hay sữa bình thường. Do vậy trong quá trình sản xuất các công ty phải thực hiện đúng quy định về an toàn vệ sinh.
Trường hợp cho trẻ dùng sữa non lâu dài sẽ không cung cấp đầy đủ dinh dưỡng vì trong thành phần sữa bình thường hàm lượng đường, chất béo sẽ nhiều hơn.
Theo một bác sĩ dinh dưỡng khác, sữa mẹ lúc mới sinh có màu vàng và sánh đặc vì chứa nhiều kháng thể người từ mẹ chuyển qua để giúp trẻ sơ sinh chống lại các mầm bệnh của môi trường bên ngoài.
Sữa của bò lúc mới sinh cũng chứa colostrum nhưng là các kháng thể chống bệnh của bò chứ không phải kháng thể chống bệnh trẻ em. “Đó là chưa nói việc qua khâu chế biến thành sữa bột thì các kháng thể của bò cũng ít nhiều, nếu không muốn nói là không còn tác dụng”, vị này nói thêm.
Chủ yếu hàng nhập khẩu
Theo ghi nhận của Sài Gòn Tiếp Thị, các sản phẩm sữa bò non, sữa non trên thị trường chủ yếu nhập từ Mỹ, Úc, New Zealand, còn sản phẩm trong nước khá ít. Sữa bò non có dạng viên và dạng bột, và có giá bán 400.000 đồng đến 1,3 triệu đồng/hộp với trọng lượng từ 300 gram, cao hơn sữa bột thông thường từ 15%.
